Bent u onlangs nog in een high-end restaurant geweest? Dan is het u vast opgevallen dat steeds meer culinaire hoogstandjes met eetbare bloemen worden opgeleukt. Het oog wil immers ook wat. Wat u misschien niet weet, is dat deze vrolijke eetbare bloemen een positieve invloed op de gezondheid kunnen hebben. Het driekleurig viooltje (Viola tricolor) is hier een mooi voorbeeld van.
- Wat is het driekleurig viooltje?
- Geschiedenis van het driekleurig viooltje
- Geplukt door een maagd
- Driekleurig viooltje oftewel ‘Stiefmütterchen’
- Goede stoffen in het driekleurig viooltje
- Toepassingen van het driekleurig viooltje
- Viola Tricolor trivia
Wat is het driekleurig viooltje?
Over het ontstaan van de naam van het driekleurig viooltje oftewel Viola tricolor doen verschillende verhalen de ronde. De Latijnse naam wordt wereldwijd gebruikt zodat overal meteen duidelijk is om welke plant het specifiek gaat. 'Tricolor' is makkelijk uit te leggen. Deze benaming verwijst natuurlijk naar de drie kleuren in de bloem. Over ‘Viola’ bestaat wat minder duidelijkheid. Dit woord heeft namelijk meerdere betekenissen. Zo betekent het ‘violet’ en kan naar de belangrijkste kleur in de bloem verwijzen. Viola komt echter ook van ‘vion’, wat ‘welriekend’ betekent. Dit kan aan de heerlijke geur van het viooltje refereren. Viola komt ook van ‘via’. Dit betekent ‘weg’, refererend aan het gegeven dat driekleurig viooltjes veelvuldig langs de Romeinse wegen groeiden.
“Hippocrates schreef al over het driekleurig viooltje als heilzame plant”
Geschiedenis van het driekleurig viooltje
Vanaf deze maand duiken weer overal bloemetjes op in de natuur. Ook het viooltje, dat in oude tijden ook wel ‘maarts viooltje’ werd genoemd. Hippocrates (460-377 BC), de grondlegger van de moderne geneeskunde, schreef al over het maarts viooltje als heilzame plant. In de eerste eeuw na Christus werd het eveneens door Celsus beschreven, die diverse gunstige karakteristieken voor de gezondheid aan de plant toekende. Dit deed ook Plinius de Oudere. In Griekenland was het maarts viooltje gewijd aan Persephone, de godin van de onderwereld. De bloemen werden over de graven van jong overleden vrouwen gestrooid. Ook versierden de Grieken in het voorjaar beelden met viooltjes. De bloem werd als symbool van de vruchtbaarheid, terugkerende lente en de jeugdige vriendschap beschouwd. De viooltjes werden daarnaast in liefdesdranken gebruikt. De Romeinen gebruikten kransen van viooltjes om een kater tegen te gaan.
“De bloem werd als symbool van de vruchtbaarheid, terugkerende lente en de jeugdige vriendschap beschouwd”
En zoals in Nederland het eerste gevonden kievitsei de lente inluidt, zo vervulde het maarts viooltje op vele andere plekken ter wereld die functie. Onder Hertog Leopold (1198-1230) zocht men in maart naar het eerste viooltje. Als dit was gevonden, werd Leopold hiervan op de hoogte gesteld, waarna de hertog er met zijn hele hof op uittrok om het viooltje en de lente te begroeten. Het viooltje moest vervolgens door een maagd worden geplukt.
In de zestiende eeuw beschreef Rembert Dodoens, een bekende Nederlandse kruidenwetenschapper, het driekleurig viooltje. Hij ontdekte diverse toepassingen voor het plantje.
“Men dacht een oud vrouwtje oftewel stiefmoedertje in de bloem te herkennen”
Driekleurig viooltje oftewel ‘Stiefmütterchen’
In sommige streekculturen en in het Duits wordt het driekleurig viooltje ook ‘stiefmoedertje’ of ‘Stiefmütterchen’ genoemd. Dit komt omdat men in het verleden in de bloem of de vrucht het gezicht van een oud vrouwtje oftewel stiefmoeder meende te herkennen. Het grootste en fraaist gekleurde onderste bloemkroonblad zit op twee kelkblaadjes (stoelen). Dit is de stiefmoeder die het zich gemakkelijk maakt. Daarnaast zitten de twee eigen kinderen, beiden ook fraai uitgedost en op een eigen ‘stoel. Bovenaan zitten de twee stiefkinderen samen op één stoel. De stamper symboliseert de vader, die van kwaadheid een wit hoofd heeft gekregen.
“De Viola tricolor bezit diverse fijne stoffen voor de gezondheid”
Meestal wordt alleen het bovengrondse gedeelte van het driekleurig viooltje gebruikt. De Viola tricolor bezit diverse fijne stoffen voor de gezondheid. Zo zitten er vijf soorten slijmstoffen in, dertien soorten flavonoïden waaronder vincenine, quercetine en violanthine, anthocyanen en salicylaten. Bovendien bevat de plant gentisinezuur, protocatechinezuur, de vitamines C, E en K, violaxanthinen, mineralen, saponosiden, coumarinen en looistoffen.
“Het plantje werd gebruikt vanwege z’n gunstige invloed op de huid”
Toepassingen van het driekleurig viooltje
In de Oudheid en de volkskruidenkunde kent het driekleurig viooltje een lange geschiedenis van toepassingen voor de gezondheid. Zo werd het plantje gebruikt voor om de huid mee te beschermen en te voeden*. Daarnaast ondersteunt het de spijsvertering*. Sinds de zeventiende eeuw wordt het viooltje ook ingezet vanwege de verzachtende invloed op de luchtwegen*. De capsules met driekleurig viooltje die u bij ons kunt kopen, zijn van plantaardige oorsprong. Ze zijn samengesteld met het extract van het bovengrondse bloemgedeelte van de Viola tricolor. Elke capsule bevat 400 mg extract.
*Evaluatie gezondheidsclaim is lopende.
Viola Tricolor trivia
Wist u dat:
- Maartse viooltjes de nationale bloemen van Griekenland zijn?
- Shakespeare het driekleurig viooltje gebruikt in ‘Een Midzomernachtdroom’?
- In de Franse stad Toulouse zuurtjes van maartse viooltjes worden gemaakt: ‘bonbons à la violette’?
- Het maarts viooltje in het christendom aan Maria is gewijd als symbool voor zedigheid en zuiverheid?
- In de Oudheid verleidelijke eigenschappen aan het viooltje werden toegeschreven?
- De bladeren van het viooltje tot jam, thee, likeur en sap kunnen worden verwerkt?
Vragen of advies?
Meer weten over supplementen met bloemenextracten of heeft u andere vragen over voedingssupplementen? Neem dan contact op met onze deskundige medewerkers. Zij zijn tijdens kantooruren beschikbaar op tel. +31(0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
