Mensen zijn altijd met planten bezig geweest. Sommige planten dienden als voedsel, andere om de gezondheid te ondersteunen en sommige planten waren giftig. Het was voor onze voorouders daarom erg belangrijk de verschillende planten goed te kunnen onderscheiden en herkennen. In eerste instantie gaven de mensen deze kennis mondeling door van generatie op generatie. Bijgaand werpen we een blik op drie bijzondere planten.
- Planten hebben wetenschappelijke namen in zowel Grieks als Latijn
- Tijdens wereldreizen werden planten getekend en beschreven
- Dankzij Linnaeus hebben veel planten een ‘L’ achter hun naam
- Ook anderen droegen bij aan de naamgeving van planten
- Astragalus: ondersteunt het afweersysteem
- Tenminste 40% polysacchariden en 0,5% astragaloside IV
- Gewone vlier: goed voor het afweersysteem en de luchtwegen
- Het allerbelangrijkste zijn de donkerpaarse besjes van de vlier
- Echinacea: ondersteunt het immuunsysteem
- Recept: vlierbloesemlikeur
Planten hebben wetenschappelijke namen in zowel Grieks als Latijn
Ongeveer 300 jaar v. Chr. is een eerste beschrijving van planten gemaakt door de Griek Theophrastus. Hij wordt dan ook als een van de eerste botanici gezien. Ongeveer 300 jaar later vertaalde de Romeinse geleerde Plinius de geschriften van Theophrastus in het Latijn voor zijn encyclopedie 'Naturalis historia' waarin allerlei waarnemingen over het leven in die tijd werden beschreven. Ook stonden er beschrijvingen in over planten en dieren. Sommige Griekse namen nam hij onveranderd over. Dat verklaart waarom er in de wetenschap van de planten naast Latijnse namen ook nog steeds Griekse namen worden gebruikt.
“Tijdens wereldreizen zijn fantastische tekeningen gemaakt die soms in exposities worden tentoongesteld”
Tijdens wereldreizen zijn planten getekend en beschreven
In de 16e, 17e en 18e eeuw maakte men vele ontdekkingsreizen. Onder de scheepsbemanning die moest zorgdragen voor de behouden oversteek, bevonden zich vaak ook wetenschappers en een tekenaar die de planten moest schetsen. Er zijn indertijd fantastische tekeningen gemaakt die soms in exposities worden tentoongesteld. Zeker de moeite waard om te bekijken. Het onderscheid tussen de verschillende planten op de diverse werelddelen veroorzaakte echter ook vaak verwarring.
“Het oude boek ‘Species Plantarum’ vormt nog steeds de basis voor de huidige naamgeving (nomenclatuur) van ons plantenrijk”
De Zweed Carl Linnaeus (1707-1778), schiep orde in deze chaos. Hij ontwierp een gestructureerde methode, ‘nomenclatuur’ genaamd, waardoor iedere plant een unieke naam kreeg. Dit werd in 1753 (volledig in het Latijn!) vastgelegd in de ‘Species Plantarum’. Dit oude boek is de basis voor de huidige naamgeving van ons plantenrijk. Veel plantennamen (niet allemaal) hebben een L. achter hun naam. Dat betekent dat ze zijn vernoemd volgens het systeem (nomenclatuur) van Linnaeus.
Ook anderen droegen bij aan de naamgeving van planten
Maar niet alle planten hebben een L. achter hun naam. Astragalus heeft bijvoorbeeld de officiële naam: Astragalus membranaceus (Fisch.) Bunge. Fischer verwijst naar de Russisch-Duitse botanicus Friedrich Ernst Ludwig von Fischer (1782-1854) en Bunge verwijst naar de eveneens Russisch-Duitse botanicus Alexander Georg von Bunge (1803-1890). Omdat beide botanici dezelfde etnische achtergrond hebben en in dezelfde tijdsperiode leefden, zullen ze ongetwijfeld hebben samengewerkt en samen hebben bijgedragen aan de naam van astragalus zoals wij die nog steeds hanteren.
“In China is de gedroogde wortel van de astragalus onderdeel van het dagelijkse voedingspatroon”
De Astragalus membranaceus is een wintervaste kruidachtige plant, behorende tot de vlinderbloemenfamilie en bloeiend met gele bloemen. Astragalus groeit van oorsprong in Oost-Azië (onder meer in Siberië) en wordt vooral in Noord-China en Korea verbouwd. In de lente of de herfst wordt de lichtgele wortel van vier- tot zevenjarige planten geoogst, in lange repen gesneden en in de zon gedroogd.
Tenminste 40% polysacchariden en 0,5% astragaloside IV
In China is de gedroogde wortel onderdeel van dagelijkse voedingspatroon. Ze combineren het met groente, rijst en shiitake. In het Westen, vinden we het vooral terug in supplementen. Verschillende inhoudsstoffen zijn inmiddels geїdentificeerd: triterpenoїde saponinen, polysachariden en flavonoїden. Daarnaast bevat astragalus fytosterolen, mineralen en aminozuren. Het astragalusextract dat is gebruikt in Astragalus Plus, is gestandaardiseerd en bevat tenminste 40% polysacchariden en 0,5% astragaloside IV.
Astragalus ondersteunt de gezondheid op de volgende vlakken:
- Het is een antioxidant*
- Ondersteunt het afweersysteem*
- Goed voor de bloedvaten*
- Voor het behoud van een normale bloeddruk*
- Voor de gewrichtsfunctie*
- Ondersteunt een normale menstruatie*
“In de late lente is de vlier gemakkelijk te herkennen aan de heerlijke geur die wordt verspreid”
Gewone vlier: goed voor het afweersysteem en de luchtwegen
Sambuca Nigra L. is de Latijnse naam die volgens het systeem van Linnaeus aan de ‘gewone vlier’ is gegeven. De vlierbes vinden we overal in Nederland. In de lente is de vlier gemakkelijk te herkennen aan de heerlijke geur die wordt verspreid door de witte bloemen die aan grote, witte schermen bloeien. De geur wordt veroorzaakt door het gele stuifmeel. Van de bloemen zijn vele lekkernijen te maken zoals: vlierbloesemsiroop, vlierbloesemlikeur en vlierbloesem pannenkoekjes.
Het allerbelangrijkste zijn de donkerpaarse besjes van de vlier
Maar het allerbelangrijkste van de vlier zijn de bessen die aan het eind van de zomer in donkerpaarse trossen hangen aan de bomen. De besjes bevatten een hoge concentratie vitamine C en andere fytonutriënten. Daarnaast zijn ze antioxidant, ondersteunen het immuunsysteem* en hebben een verzachtende invloed op de luchtwegen*. Dat is de reden dat ze ook in vliesbesextract voedingssupplementen worden gebruikt. De besjes zijn van zichzelf een beetje wrang en zuur, maar uitgeperst laten ze zich goed combineren met appels, bramen en ander zomerfruit in jam, siroop en vruchtensap.
Echinacea: ondersteunt het immuunsysteem
Ook Echinacea purpura (L.) Moench kreeg een naam toebedeeld volgens de nomenclatuur van Carl Linnaeus. De Nederlandse naam is ‘rode zonnehoed’. De plant bloeit met decoratieve roze bloemen, met een donkerrood hart, vandaar de naam. Conrad Moench (1744 - 1805) was een Duits botanicus en professor in de plantkunde aan de Universiteit van Marburg in Duitsland. In de late 18e eeuw gaf hij het plantengeslacht Echinaceae zijn naam. Echinacea ondersteunt het immuunsysteem*.
*Evaluatie gezondheidsclaims is lopende.
Vlierbloesemlikeur
Ingrediënten:
- 2 biologische citroenen
- 1 liter wodka
- klein emmertje vlierbloesems
- grote glazen weckpot van anderhalve liter
- 300 gram witte suiker
- Beetje water
Werkwijze:
- Zoek een klein emmertje geopende vlierbloesems bij elkaar in een schoon natuurgebied en kies voor de schermen waar het meeste stuifmeel op zit. Controleer de bloemschermen goed op ongerechtigheden en doe ze ongewassen in de weckpot. Het gaat tenslotte om het stuifmeel.
- Los de suiker op in zo min mogelijk kokend water en laat afkoelen.
- Voeg de wodka toe en de citroenen in plakjes.
- Laat op een donkere plaats trekken en roer af en toe om met een schone lepel.
- Giet de likeur na drie weken door een zeef waarin een stuk fijne katoen is geplaatst. Bottel de likeur daarna in een goed afgesloten fles.
- Lekker in de winter om het zomergevoel weer terug te halen, als digestief na een maaltijd, als smaakmakend scheutje in een glas witte wijn of bij een toetje.
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over ons assortiment aan kruidensupplementen? Neem dan contact op met onze deskundige medewerkers. Zij staan u tijdens kantooruren graag te woord via tel: +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
Bronnen:
Groot Handboek geneeskrachtige planten - Van der Helst, Wikipedia, orthofyto.com
