Veel lekkers komt uit Italië. Zo ook de bergamot. Dit citrusvruchtje groeit bijna uitsluitend aan de Ionische kust en geniet in Nederland geen grote bekendheid. Toch wordt bergamot aan veel producten toegevoegd die we dagelijks gebruiken. Zo wordt earl grey thee gearomatiseerd met bergamot. Bergamot is een multifunctionele, gezonde citrusvrucht met veel potentie.
- Wat is bergamot?
- Hoe zit het dan met de herkomst van bergamot?
- Bergamot: wereldberoemd ingrediënt van Eau de Cologne
- Bergamotolie is een favoriet ingrediënt van talloze parfums
- Zonder bergamot geen earl grey thee
- Is bergamot gezond?
- Wat is Bergamot BPF?
- Tip: Zelf natuurlijke luchtverfrisser met bergamot maken
- Recept: verrukkelijke proseccogelei met bergamot en mascarponecrème
Wat is bergamot?
Op vele plekken ter wereld is geprobeerd om bergamotvruchten (Citrus bergamia) te kweken, maar meestal zonder bevredigend resultaat. De smalle strook van 120 kilometer langs Ionische kust lijkt vrijwel de enige plek te zijn waar de plant doorlopend vruchten van goede kwaliteit produceert. Deze mooie vruchten zijn een kruising tussen een soort limoen (Citrus limetta) en een zure sinaasappel (Citrus aurantium). De grootte zit tussen een citroen en een limoen in. We kennen drie soorten bergamotvruchten: de feminello, de fantastico en de castagnaro. De feminello is het kleinst en heeft een dunne, gladde schil, waarmee naar een gladde vrouwenhuid wordt verwezen. De fantastico is groter, ruwer en bevat meer olie. De castagnaro is zowat zo groot als een grapefruit en heeft een dikke schil. Bergamotbomen worden ongeveer vier meter hoog en groeien in Zuid-Italië (Sicilië en Calabrië). Tegenwoordig probeert men de boom ook te kweken in Ivoorkust, Guinee en Brazilië, maar het blijft lastig. Over de naamgeving doen diverse verhalen de ronde. Meestal wordt gezegd dat de naam bergamot naar het Noord-Italiaanse stadje Bergamo verwijst. Sommigen zeggen echter dat de naam van het Turkse woord ‘beg-âr-mû-dî’ afkomstig is, wat ‘peer van de prins’ betekent. Dit zou kunnen verwijzen naar het lichte peervormige model van de vrucht. De bloemen van de bergamot zijn wit en ruiken heerlijk. Het is een altijd groenblijvende boom met dikke, glimmende bladeren die zelfs in de winter niet van de boom vallen.
“De Calabrezen hebben een naam voor dit aroma: zagara”
Hoe zit het dan met de herkomst van bergamot?
Ook over de herkomst van bergamot bestaan veel onzekerheden. Vaak wordt gezegd dat Columbus op zijn terugreis uit het net ontdekte Amerika de vrucht vanuit de Canarische eilanden mee naar Italië nam. Een ander verhaal stelt dat veel citrusvruchten vanuit het oosten in Europa belandden. Volgens deze theorie zou bergamot afkomstig zijn uit Pergamon in West-Turkije. Wat we zeker weten, is dat vanaf het begin van de vijftiende eeuw bergamotboomjes in de buurt van Reggio Calabria werden aangeplant. Het ging niet om de vruchten maar om hun krachtige geur. De Calabrezen hebben zelfs een naam voor dit aroma: zagara. In het voorjaar kan deze geur bedwelmend sterk over Sicilië hangen.
“Ook het vermaarde parfum Chanel nr. 5 is met bergamot samengesteld”
Bergamot: wereldberoemd ingrediënt van Eau de Cologne
En toen was bergamot plots razend populair. In 1708 stelde de Italiaanse in Duitsland woonachtige Gian Polo Feminis namelijk een toiletwater samen op basis van bergamot. Later werd dit geparfumeerde water wereldberoemd onder de naam Eau de Cologne of 4711. Deze cijfers verwijzen naar het adres van het laboratorium waar Feminis werkte. Ook het vermaarde parfum Chanel nr. 5 is met bergamot gemaakt. Pas aan het einde van de achttiende eeuw werd bergamot ook als voeding gezien. Zo staat de Franse stad Nancy bekend om z’n ‘bonbons à la bergamot’. Inmiddels zijn deze lekkernijen officieel als cultureel erfgoed van Nancy erkend.
“Wist u dat voor 1 liter bergamotolie 200 (!) kilo vruchten nodig zijn?”
Bergamotolie is een favoriet ingrediënt van talloze parfums
Veel parfumeurs gebruiken bergamotolie om een frisse toon aan hun creatie toe te voegen. De sprankelende en vrolijke geur geeft energieke frisheid en is niet zo zuur als de geur van een citroen. Het aroma is eerder licht peperig en kruidig. Om bergamot in parfums te gebruiken, moet er eerst etherische olie van worden gemaakt. Deze wordt meestal uit de schil van de onrijpe vrucht gewonnen en staat bekend als GRAS (Generally Recognized As Safe). Ook in de aromatherapie is bergamotolie een klassieker. De olie bevat meer dan driehonderd verschillende verbindingen. Bovendien is het de enige citrusolie die geen limoneen als hoofdbestanddeel heeft. Wel bevat de olie, overeenkomstig met lavendel, de verbinding linalool. De bergamotolie wordt verkregen door koude persing van de schil van bijna rijpe vruchten en wordt vaak ook uitwendig gebruikt. Zo zou u uw stemming kunnen verbeteren door twee druppels etherische bergamotolie op uw handpalm te wrijven en deze vervolgens langzaam te inhaleren. Wist u trouwens dat voor 1 liter bergamotolie 200 (!) kilo vruchten nodig zijn?
“Bergamot is tevens de oorspronkelijke smaak van Europese harde snoepjes die onder de naam Althaea bekend staan”
Zonder bergamot geen earl grey thee
Het zou zomaar kunnen dat u elke dag minstens één kopje earl grey thee drinkt. Wist u dat deze soort op bergamot berust? Earl Grey of Howick was van 1830 tot 135 premier van Engeland. Het verhaal gaat dat hij deze thee cadeau kreeg tijdens een handelsmissie naar Azië. Een van Earl Greys medewerkers zou tijdens deze reis de zoon van een mandarijn van de verdrinkingsdood hebben gered. Uit dankbaarheid gaf de vader Charles Grey het recept van de thee, die bestaat uit een melange van Indiase en Ceylon thee met theebladeren die in bergamotolie zijn gedrenkt. Inmiddels weten we echter dat Grey nooit in China is geweest en dat bergamot in die tijd niet eens bekend was in China. Waarom earl grey thee dus naar deze Engelse premier is vernoemd, blijft tot op de dag van vandaag een raadsel. Bergamot is tevens de oorspronkelijke smaak van Europese harde snoepjes die onder de naam Althaea bekend staan. Het wordt ook nog steeds als smaakmaker voor (pijp)tabak gebruikt. De lokale bevolking van Calabrië weet ook wel weg met de zonnige vruchten. Zij maken er een bergamotlikeur genaamd Il Bergamino van. Deze wordt meestal ijskoud en stroperig als een digestief gedronken.
“Bergamot bevat nauwelijks calorieën”
Is bergamot gezond?
Net als alle citrusvruchten kan bergamot een fantastische bijdrage aan onze gezondheid leveren. Om te beginnen, bevat bergamot nauwelijks calorieën. Wél bevat de vrucht veel verschillende belangrijke vitamines en mineralen. Qua mineralen treffen we ijzer, koper, zink, magnesium, fosfor, selenium, mangaan, calcium en kalium in de vrucht aan. Daarbij komen nog de vitamines A, B, C en E. En wat dacht u van de belangrijke mono- en sesquiterpenen en grote hoeveelheden polyfenolen? Polyfenolen zijn krachtige antioxidanten die de strijd aangaan met vrije radicalen die onze cellen en weefsels bedreigen.
Wat is Bergamot BPF?
Aangezien (biologische) bergamotvruchten niet altijd even makkelijk in ons kikkerland verkrijgbaar zijn, is het soms lastig om van de goede kenmerken van dit vruchtje gebruik te maken. Wij hebben daarom een voedingssupplement met Bergamot BPF samengesteld. Dit staat voor Bergamot Polyfenolische Fracties. Ons supplement bevat dan ook actieve plantenstoffen zoals bovengenoemde polyfenolen, maar ook flavonoïden en anthocyanen. Van deze stoffen is bekend dat ze antioxidant zijn. In Bergamot BPF Premium zitten de volgende Polyfenolische Fracties: Neohesperidine, Naringine, Neoeriocitrine, Burtieridine en Melitidine. Daarnaast hebben we drie natuurlijke stoffen aan het supplement toegevoegd, namelijk olijfbladextract, Ester-C en chroom-picolinaat. Olijfblad ondersteunt het immuunsysteem*, is goed voor de darmflora*, ondersteunt hart en bloedvaten* en is goed voor de luchtwegen*. Ester-C is een nieuwe niet-zure generatie vitamine C. Vitamine C is belangrijk voor tal van levensprocessen en draagt onder meer bij aan de vorming van collageen en het behoud van een sterke vaatwand. Chroom picolinaat tenslotte helpt bij (het behoud van) een normale en natuurlijke bloedsuikerspiegel. Bergamot is in het algemeen goed voor de cholesterolspiegel*. Een klein, zonnig, multifunctioneel en gezond vruchtje met grote potentie dus.
*De gezondheidsclaims, gemaakt op basis van plantaardige inhoudsstoffen, zijn op dit moment in behandeling bij de EFSA.
“Als u de hand kunt leggen op verse bergamotvruchten, maakt u zelf natuurlijke luchtverfrisser”
Tip: Zelf natuurlijke luchtverfrisser met bergamot maken
U heeft het vast vaker gehoord: de industriële luchtverfrissers die we vaak in huis gebruiken, bevatten allerlei chemische stoffen die niet echt bevorderlijk voor onze gezondheid zijn. Als u de hand kunt leggen op verse bergamotvruchten, bijvoorbeeld bij een gespecialiseerde groenteboer, maakt u ‘m dus zelf! Uw huis gaat er heerlijk bloemig en fris naar ruiken. Een kind kan de was doen. U neemt de schil van een biologische bergamotvrucht en doet deze in een schaaltje. Voeg wat anijssterretjes en rasp van een sinaasappelschil bij. Zet dit schaaltje in de winter op de verwarming en u wordt omringd door een weldadig, energiek aroma.
Verrukkelijke proseccogelei met bergamot en mascarponecrème (4 pers.)
(Bron: dolcefartutto.eu)
Ook in desserts zijn de bergamotvruchten een geliefde toepassing. Bijgaand een recept voor een verrassend elegant dessert dat eenvoudig van tevoren kan worden klaargemaakt. Probeer dus deze zomerse Italiaans getinte proseccogelei met mascarponecrème. Bewaar bergamots overigens net als citroenen: op een koele plek buiten de koelkast. Ze blijven ongeveer anderhalve week goed.
Ingrediënten voor de gelei
- 1 Granny Smith-appel
- Sap van 1 citroen
- 500 ml witte limonade
- 8 blaadjes gelatine
- 75 ml bergamotsiroop of suikersiroop met enkele druppels bergamot-essence
- 220 g rijpe aardbeien, gepeld en in plakjes
- 150 ml prosecco
Ingrediënten voor de vanillecrème:
- 150 ml slagroom
- 100 g mascarpone
- zaden van 1 vanillestokje
Voor de garnering:
- 12 kleine muntblaadjes
- 40 g gekonfijte bergamotschil
Bereiden:
- Schil de appel, verwijder het klokhuis en snijd in hapklare stukjes
- Pers de citroen uit en overgiet met de appels met het sap
- Verwarm voor de gelei de helft van de limonade in een middelgrote pan op middelhoog vuur
- Haal van het vuur als de limonade bijna kookt
- Week intussen de gelatine maximaal 4 minuten in een kom met koud water
- Knijp goed uit om overtollig vocht te verwijderen
- Roer de bladeren door de hete limonade tot ze volledig zijn opgelost
- Roer de bergamotsiroop en de resterende limonade door dit mengsel
- Zet opzij om af te koelen
- Verdeel de aardbeien en appel over 4 glazen, liefst martiniglazen
- Giet het geleimengsel over het fruit
- Voeg de prosecco toe en roer
- Zet minimaal 3 uur in de koelkast
- Voor de crème de room dik genoeg kloppen tot u pieken kunt vormen
- Voeg de mascarpone en vanillezaadjes toe en roer tot een gladde massa
- Zet tot serveren in de koelkast
- Haal de gelei 20 minuten voor het serveren uit de koelkast
- Schep de vanillecrème eroverheen
- Garneer met muntblaadjes en de gekonfijte bergamotschil
- Buon appetito!
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over bergamot of andere plantaardige supplementen? Neem dan tijdens kantooruren contact op met onze medewerkers via tel. +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).