In Romeinse tijden werd broccoli wel eens 'de vijf groene vingers van Jupiter' genoemd. De Romeinen waren er dan ook dol op. Ze waren hun tijd ver vooruit want in Nederland zit broccoli pas sinds 2002 echt in de lift. Gelukkig maar! Broccoli is namelijk de 'koning van de groente' en hoort minstens eenmaal per week op het menu te staan.
- Broccoli, wat is dat eigenlijk?
- Broccoli bij de Romeinen: ‘vijf groene vingers van Jupiter’
- Pas vanaf de jaren zeventig in Nederland
- Broccoli is een grote bron van sulforafaan
- Wat is sulfarofaan?
- Koken met broccoli: waar moet u op letten?
- Broccoli niet lekker? Kies voor een voedingssupplement
- Recept: vegan broccoli quiche (4 pers)
Broccoli, wat is dat eigenlijk?
Natuurlijk zijn we allemaal bekend met de groene groente die broccoli heet. De één verguist ‘m en de andere loopt ermee weg. Wist u dat broccoli eigenlijk een bloem is? Het behoort tot de Brassicaceae-familie en is nauw verwant aan bloemkool, boerenkool, waterkers, witte kool, Chinese kool en spruitjes of eigenlijk aan alle eetbare planten die bekend staan onder de naam ‘kruisbloemigen’. Het woord 'broccoli' komt vermoedelijk van het Latijnse 'branchium' wat 'tak' of 'arm' betekent en naar de boomvormige plant verwijst. Anderen denken echter dat het woord van het Latijnse 'broccus' afstamt, wat 'scheut' of 'spruit' betekent. 'Broccolo' staat dan voor 'bloeiende top van een kool' en 'broccoli' is daar het meervoud van.
Uiteindelijk komen alle kolen, inclusief broccoli, van de wilde kool Brassica oleracea ssp. Oleracea, die rond de Middellandse zee voorkomt. De koolsoort waaruit broccoli zich waarschijnlijk heeft ontwikkeld, is de wilde Brassica cretica. Dit is een vaste kustplant die wel een meter hoog kan worden. Hoe de plant in die streken is beland, is nooit helemaal opgehelderd. Bij de naam 'cretica' denkt men vaak meteen aan Kreta, maar in dit geval betreft deze heel Anatolië. Men vermoed dat de Etrusken, een volk dat in het huidige Toscane woonde, zijn begonnen met selectie en kruising van broccoli.
"Catharina de Medici introduceerde broccoli in Frankrijk"
Broccoli bij de Romeinen: ‘vijf groene vingers van Jupiter’
Plinius de Oudere (23 of 24 n. Chr. - 79 na Chr.) beschreef in zijn werken dat de Romeinen volop een groente die op broccoli lijkt teelden en er gek op waren. De boeren noemden het zelfs de ‘vijf groene vingers van Jupiter’. Hierna werden broccoli noch bloemkool veelvuldig beschreven en de vraag is of de koolsoorten simpelweg werden genegeerd omdat ze alleen in Italië werden gegeten. Wel is bekend dat broccoli in Frankrijk belandde toen de Toscaanse Catharina de Medici op haar veertiende met haar leeftijdsgenoot kroonprins Hendrik II trouwde. Zij nam een hele schare Italiaanse koks mee naar Frankrijk, waar men toen kennismaakte met broccoli en spinazie. Begin achttiende eeuw nam een Vlaamse beeldhouwer broccoli mee naar Engeland. Daar krijgt de groente in eerste instantie de naam ‘sprout collifower’ of ‘Italiaanse asparagus’ toebedeeld. In die tijd waren vooral de stelen en niet de bloemen populair en de groente werd als het ware als asperges bereid.
"Onze consumptie van broccoli is de afgelopen kwart eeuw met 940% gestegen"
Pas vanaf de jaren zeventig in Nederland
Onbemind of onbekend? Tot de jaren zeventig van de vorige eeuw gold waarschijnlijk beide voor broccoli. Pas aan het einde van dat decennium deed deze groente haar eerste intrede in Nederland en Duitsland. Het Centraal Bureau van de Tuinbouwveilingen begon van 1979 de teelt van broccoli te stimuleren. Sinds 2002 is broccoli ook bij ons niet meer aan te slepen. De consumptie is de afgelopen kwart eeuw met 940% gestegen. Zowel vanwege de grotere beschikbaarheid maar ook vanwege een slimme marketingstrategie. Inmiddels weet namelijk bijna iedereen wel dat broccoli 'de koning van de groente' is en dat het nuttig is om elke week enkele stronkjes te verorberen.
"Broccoli is kampioen wat de aanwezigheid van sulforafaan betreft"
Broccoli is een grote bron van sulforafaan
Broccoli bevat slechts 29 kilocalorieën per 100 gram. Daarentegen bevat deze groente veel vezels, wel 4,1 gram per 100 gram. Daar houdt het echter niet mee op. Broccoli bevat namelijk een heel arsenaal aan voedingsstoffen die goed voor de mens zijn. Zo treffen we in broccoli fijne stoffen als bètacaroteen, indolen, luteïne en zeaxanthine aan. Daarnaast bevat de 'koning van de groente' relatief veel vitamine C, zelfs meer dan sinaasappelen. Ook bevat de groene groente de vitamines A, K, B2 en B6, alsmede foliumzuur en mineralen zoals zink, selenium, mangaan, fosfor, kalium, calcium, ijzer en magnesium. Daarbij komt een flinke hoeveelheid polyfenolen en flavonoïden, die als antioxidant fungeren en zo onze cellen en weefsels beschermen. Waar broccoli echter kampioen in is, is de aanwezigheid van de stof sulfurofaan. Deze bijzonder krachtige antioxidant komt pas in actie als de groente wordt bewerkt, dus gesneden en gekookt of geroerbakt.
"Sulforafaan is een krachtige zwavelhoudende verbinding"
Wat is sulfarofaan?
Sulfarofaan is dus een krachtige antioxidant in de vorm van een zwavelhoudende verbinding die verantwoordelijk is voor de licht bittere bijsmaak van sommige groenten. En we kunnen het niet vaak genoeg zeggen: 'bitter in de mond, maakt het hart gezond'. Bitterstoffen roepen een enzymatische reactie op en zijn aanjagers van een goede spijsvertering. Sulforafaan helpt onze genen met het afbreken en opbouwen van vitamines en mineralen en draagt op die manier bij aan het optimaal functioneren van de cellen.
"Broccoli 'hijgt naar de dood'"
Koken met broccoli: waar moet u op letten?
Als u optimaal van de power van broccoli gebruikt wilt maken, dient u hem dus te snijden. Bij het snijden, weert deze groente deze zich door glucosinolaten als sulforafaan aan te maken en dat is gunstig. De stronken hebben ongeveer twee dagen nodig om in gesneden vorm de maximale hoeveelheid van deze wateroplosbare verbindingen aan te maken. Het is dus een goed idee om broccoli twee dagen voor gebruik al te snijden zodat de glucosinolaten zich optimaal kunnen ontwikkelen. Houd hierbij wel in gedachte dat broccoli 'zich naar de dood hijgt'. Dit houdt in dat verse broccoli binnen twee dagen na de oogst moet worden geconsumeerd om alle goede stoffen te behouden. Dat alvast snijden wordt dus heel krap, aangezien de groente vaak minimaal twee dagen nodig heeft om überhaupt bij de groenteboer of in de supermarkt te belanden.
Zelf telen, is uiteindelijk de beste keus als u echt verse broccoli wilt. Dit is echter niet voor iedereen een optie. Het is dus goed om op een paar dingen te letten als u broccoli koopt. Zo moeten de stronken donkergroen, paarsgroen of blauwgroen zijn. Hoe donkerder de kleur, hoe voedzamer. Ook van belang is dat u maar weinig water gebruikt als u de stronken kookt anders gooit u alle gezondheidsbevorderende stoffen tegelijk met het kookvocht in het afvoerputje. Eet broccoli het liefst rauw of wok of stoom 'm. Kook de broccoli in niet te gaar want bij het koken kan wel 40% van de voedingswaarde verdwijnen. Bovendien is papperige broccoli niet echt lekker. Gooi de stelen overigens niet weg! Ook deze bevatten alle goede stoffen die we in de stronken aantreffen.
"Het heerlijke poeder heeft een zachte broccolismaak"
Broccoli niet lekker? Kies voor een voedingssupplement
Hoewel de consumptie van broccoli de afgelopen 25 jaar dus explosief is gestegen, zijn er nog altijd veel mensen die niet van de smaak van broccoli houden. Bent u er één van? Dan kunt u nog altijd profiteren van de goede kwaliteiten van broccoli zonder met de smaak te worden geconfronteerd. Zo verkopen wij broccoli-extractcapsules die op 10:1 hoog zijn gedoseerd. Uiteraard zijn deze capsules geschikt voor vegetariërs en veganisten. Daarnaast kunt u bij ons terecht voor puur broccolipoeder. Dit heerlijke poeder is sterk geconcentreerd en heeft een zachte broccolismaak. Het is bijzonder geschikt om in een smoothie te gebruiken. U zou ook enkele eetlepels over een salade kunnen strooien. Daarnaast hebben we Broccoli Premium. Dit bestaat uit bestaat uit 3 mooie plantaardige extracten en vitamine C. Wij hebben sowieso een uitgebreid assortiment aan superfruit- en groentecapsules en -poeders waar vast iets van uw gading bij zit.
"Broccolini is een kruising tussen broccoli en boerenkool"
(Bron: Monique van der Vloed)
De broccolisoort die bij ons het meeste voorkomt, is Calabrese broccoli, vernoemd naar Calabrië in Italië. Daarnaast kennen we de Romanesco-borccoli, die strak in een kegelvorm is verpakt en een heldergroene kleur heeft. Een andere variant met verschillende dunne stengels is gekiemde broccoli. En natuurlijk is er de babybroccoli oftewel broccolini. Dit is een kruising tussen broccoli en boerenkool. De kruising tussen broccoli en bloemkool heet broccolower. Voor deze lekkere vegan quiche volstaat ‘gewone’ broccoli.
Ingrediënten:
- 150 g tempeh, kort gemalen (los geruld)
- 350 g havermout
- 300 ml warm water
- een grote stronk broccoli, gekookt en uitgelekt
- 2 el kerrie massala
- 1 grote ui, gesnipperd
- 2 el vegan kruidenmix
- 200 ml haverroom of kokosroom
- bieslook
Bereiding:
- Verwarm de oven voor op 185°C
- Bekleed een ronde hoge bakvorm (22 cm) met bakpapier
- Roer alle ingrediënten behalve de broccoli en de bieslook in een kom door elkaar
- Breek de broccoli in stukjes en spatel door de massa
- Stort het beslag in de vorm en tik enkele keren stevig op het aanrecht
- Bak de quiche in het midden van de oven in ongeveer 45 min gaar
- Controleer tussentijds
- Bestrooi de quiche direct uit de oven met bieslook
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over broccoli of andere plantaardige supplementen? Neem dan tijdens kantooruren contact op met onze medewerkers via tel. +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
