Jaja, we hebben er weer eentje: een exotische vrucht met bijzondere gezonde eigenschappen. We hebben het over de noni. Noni? Inderdaad. Een stevig stinkende maar beregezonde fruitsoort uit de tropen. Inheemse volkeren zijn natuurlijk allang bekend met noni en noemen het niet voor niets een ‘godenvrucht’. Tijd om met de neus in de wind eens dieper in dit onwelriekende superfruit te duiken.
Noni staat ook wel bekend als Indische moerbei. Tegenwoordig treffen we de boom in allerlei tropische gebieden aan, zoals in Afrika, Australië, Centraal-Amerika, Polynesië, Nieuw-Guinea, Hawaii, de Antillen en Suriname, maar ook in China en India. De noni-plant heeft grote bladeren en kleine, witte bloemen die het hele jaar door bloeien. Uit de bloemen komen bultige, geelgroene vruchten ter grootte van een aardappel tevoorschijn. Als de vrucht helemaal rijp is, kleurt-ie wit. Bijzonder is dat de vrucht en de zaden op water blijven drijven. Hierdoor heeft de plant zich over vele tropische gebieden kunnen verspreiden.
“In Suriname staat de Indische moerbei bekend als ‘didibri apra’, wat in het Nederlands ‘duivelsappel’ betekent”
De Latijnse naam voor noni is Morinda citrifolia. ‘Morinda’ is een samentrekking van ’morus’ en ‘indicus’. ‘Morus’ betekent ‘moerbei’ en ‘indicus’ legt de herkomst van de plant in Indië. ‘Citrofolia’ betekent ‘op de bladeren van de citrusboom gelijkend’. Ondanks die gelijkenis is noni geen lid van de citrusvruchtenfamilie, maar wel van de familie van koffieplanten, beter bekend als de Rubiaceae. Wat de naam betreft, staat noni ook bekend als ‘great morinda’, ‘Indian mulberry’, ‘Nunaaki’ (India en Sri Lanka), ‘kumudu’ (Bali) en ‘mengkudu (Indonesië en Maleisië).
In Suriname staat de Indische moerbei bekend onder de naam ‘didibri apra’, wat in het Nederlands ‘duivelsappel’ betekent. Ook wordt noni vanwege zijn uitgesproken vieze aroma wel eens ‘rottekaasvrucht’ (Australië) of zelfs ‘braakselvrucht’ genoemd. De plant dankt die geur aan een component die capronzuur wordt genoemd. Overigens doen deze benamingen de vrucht geen recht!
“De inheemse bevolking gebruikt de plant van top tot teen: zaden, vrucht, wortel, stengel en blad”
In veel culturen wordt noni al eeuwenlang geconsumeerd. Zo is het een vast bestanddeel van de Polynesische cultuur, die bol staat van de verhalen over de ‘koningin der planten’, zoals noni door de inwoners wordt genoemd. De krachtige plant is daar dan ook al meer dan tweeduizend jaar bekend. De inheemse bevolking gebruikt de plant van top tot teen: zaden, vrucht, wortel, stengel en blad. De noniplant doet dienst als voedingsbron en heilmiddel. Er wordt thee van gezet en sap van gemaakt en uit de wortel en stengel kunnen kleurstoffen worden gewonnen. Ook wordt het hout gebruikt als grondstof voor vuur.
Het was ooit een echte ‘bootplant’. Men nam op elke reis noni op de boot mee vanwege de bijzondere eigenschappen. Ondanks deze populariteit beschouwden de Polynesiërs de Indische moerbei lange tijd als ‘hongersnoodplant’, omdat ze de smaak zo onaangenaam vonden dat ze hem alleen aten om te overleven als natuurrampen de overige vegetatie hadden verwoest. Inmiddels is de noni-vrucht een van de grootste exportproducten van Polynesië en is Indische moerbei er mateloos populair en onderdeel van ’s lands trots.
“Hij ontdekte dat noni via het unieke enzym proxerose de stof proxeronine kan omzetten in xeronin”
Noni bevat uniek enzym
In 1993 ontdekte John Wadsworth de plant op Tahiti. Hij zag hoe de lokale bevolking er vruchtensap van maakte en nam de plant mee naar de Verenigde Staten. Daar ging biochemicus Prof. Ralph Heinicke ermee aan de slag. Deze specialist op het gebied van enzymonderzoek onderzocht in de jaren zestig industriële toepassingen van het spijsverteringsenzym dat uniek aan ananas is: bromelaïne. Hij ontdekte dat noni via het unieke enzym proxerose de stof proxeronine kan omzetten in xeronine. Noni bevat volgens Heincke veertigmaal meer van deze stof dan een ananas.
“In noni zijn voorlopers van de ‘geluksstof’ serotonine aangetroffen”
Laten we wel wezen, die Polynesiërs zijn niet gek! Vaak weten natuurvolken allang wat voor schat aan voedingsstoffen in huis hebben voordat een vrucht ooit door de westerse wetenschap onder de loep is genomen. Van Indische moerbei is inmiddels dus meer bekend over het enzym proxerose. Daarnaast treffen we de enzymen protease, amylase, lipase, lactase, cellulase, diastase en invertase aan. Bovendien bevat de vrucht alkaloïden, coumarine, polysachariden, B-vitamines, de vitamines C en E en bètacaroteen. Daar houdt het echter nog niet mee op. Noni is ook rijk aan antioxidanten, vezels, bioflavonoïden, ursolzuur, caprylzuur, capronzuur en fytosterolen.
In noni zijn eveneens voorlopers van de ‘geluksstof’ serotonine gevonden. En wat dacht u van de aanwezigheid van pectine en van achttien van de negentien aminozuren? Bovendien bevat de Indische moerbei de mineralen calcium, kalium, zink, natrium, ijzer, magnesium, fosfor, selenium, zwavel, koper, molybdeen, rhodium, iridium en mangaan. Ondanks de wat afschrikwekkende geur en bittere smaak is deze vrucht dus duidelijk niet te versmaden!
“Vaak wordt noni als peperduur (biologisch) fruitsap verkocht”
Met bovengenoemde inhoudsstoffen in gedachten, blijft de vraag waar noni goed voor is. Vanwege Europese wetgeving mogen wij hier niet veel over zeggen maar op internet vindt u een breed scala aan artikelen over en studies naar deze bijzondere vrucht. In het algemeen kunnen we stellen dat de Indische moerbei ter ondersteuning van het immuunsysteem* kan worden gebruikt.
Vaak wordt noni als peperduur (biologisch) fruitsap verkocht. De prijs kan al snel oplopen tot dertig of veertig euro per liter. Vanwege de indringende smaak en geur wordt dit sap vaak vermengd met andere vruchtensappen, zoals bessen- en/of druivensap.
Bij ons kunt u echter terecht voor betaalbare 100% vegetarische capsules met noni fruitsapconcentraat poeder. Elke capsule bevat 500 mg gevriesdroogd poeder uit natuurlijke noni-teelt.
*De gezondheidsclaim, gemaakt op basis van plantaardige inhoudsstoffen, is op dit moment in behandeling bij de EFSA.
“De noni-plant doet het in Nederland goed als kamerplant”
Zelf met noni aan de slag?
De noni-plant doet het in Nederland goed als kamerplant. Online zijn volop zaden verkrijgbaar. Zo zou u zelf Indische moerbeien kunnen telen om bijvoorbeeld sap van te maken. Met een noni kunt u alle kanten uit.
Koken:
- Roerbak fijngehakte noni met currypasta en andere groenten zoals bloemkool of broccoli.
- Voeg kokosmelk toe en breng aan de kook.
- Zet het vuur lager en laat minstens 10 minuten sudderen om de noni-vruchten zacht te maken.
- Serveer de curry over rijst, aardappelen of een ander zetmeel.
Tip: Een beetje suiker toegevoegd aan uw curry kan helpen om de bittere smaak van het fruit in balans te brengen. De zaden kunt u roosteren.
Rauw eten:
- Schil de doorschijnende schil van het rijpe fruit met uw vingers. De schil moet gemakkelijk loslaten als de vrucht voldoende rijp is.
- Strooi een kleine hoeveelheid zout over het fruit.
- Laat het fruit een paar minuten staan totdat het zout een beetje oplost.
Juicen:
- Schil het rijpe fruit en doe het vruchtvlees in de blender.
- Pureer enkele seconden tot het fruit vloeibaar is.
- Giet de inhoud van de blender in de zeef, terwijl u de zeef boven de kom houdt.
- Laat de lepel rond de binnenkant van de zeef lopen om zoveel mogelijk sap uit het gepureerde fruit te verwijderen.
- Meng het nonisap met een ander vruchtensap om de smaak te maskeren. Citrussappen zoals sinaasappel en citroen werken goed voor dit doel.
(Bron: superfoodleven.nl)
Bijgaand een lekker en gezond recept met nonisap of -poeder en andere voedingsstoffen die een fijne boost geven.
Ingrediënten:
- 1/2 ananas
- 1/2 bakje aardbeien
- 1 bak blauwe bessen
- 1 bak incabessen
- 1 appel
- 1 peer
- 1 scheut noni-sap (max. 30 ml)
- 1 flinke scheut goji-bessensap of 2 capsules goji-bespoeder
- 1 tl kokosschilfers
- 1 el hennepzaad
- 1 el bijenpollen
- 3 à 4 druppels propolis (evt. uit capsule)
- 1/2 tot ¾ liter biologisch mango-spirulinasap
Bereiden:
- Voeg alle ingrediënten samen in een blender. Voeg het sap als laatste toe.
- Meng alles tot u een mooi, glad geheel heeft.
- Schenk in glazen of bekers en top af met goji-bessen en rauwe cacao.
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over noni of ander superfruit uit ons assortiment? Neem dan tijdens kantooruren contact op met onze medewerkers via tel. +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
