Oestrogeen is een hormoon dat door ons lichaam zelf wordt aangemaakt en dat een belangrijke rol speelt bij de vrouwelijke geslachtskenmerken van het vrouwenlichaam. Ook mannen maken oestrogeen aan, zij het in veel mindere mate dan vrouwen. Bij het ouder worden en zeker na de menopauze neemt de productie van het natuurlijke, door het lichaam aangemaakte oestrogeen drastisch af. Heel wat natuurlijke en synthetische stoffen bezitten eveneens ‘oestrogene activiteit’. In de praktijk betekent ‘oestrogene activiteit’ dat iets van invloed is op de specifiek vrouwelijke geslachtskenmerken.
- Oestrogenen: lichaamseigen-, xeno- en fyto-oestrogenen
- Waar komt het woord ‘fyto-oestrogeen’ vandaan?
- Fyto-oestrogenen: isoflavonen, lignanen en coumestanen
- 8 Voedingssupplementen met nuttige fyto-oestrogenen
- Wat zijn natuurlijke bronnen van fyto-oestrogeen?
- Wat zijn xeno-oestrogenen?
- Hoe worden fyto-oestrogenen omgezet?
- Wat doen fyto-oestrogenen in het lichaam?
- Hoe en wanneer zijn fyto-oestrogenen eigenlijk ontdekt?
- Jongens kregen borsten door het eten van veel kippenvlees
“Ook mannen maken oestrogeen aan, zij het in veel mindere mate dan vrouwen. Evenzo maken vrouwen ook testosteron aan, het mannelijk hormoon.”
Oestrogenen: lichaamseigen, xeno- en fyto-oestrogenen
Het hormoon oestrogeen zorgt er in samenwerking met andere hormonen onder meer voor dat vrouwen er uitzien als ‘vrouwen’, met borsten, billen en heupen. De hormonen spelen een rol bij de mogelijkheid zwanger te kunnen worden en bij een normale menstruatiecyclus. Er valt veel te vertellen over het lichaamseigen oestrogeen, xeno-oestrogenen en over fyto-oestrogenen. Van de tweede willen we in ieder geval zo min mogelijk in ons lijf, onze voeding en in onze omgeving. Fyto-oestrogenen daarentegen kunnen we slim gebruiken. Het zijn onze plantaardige vrienden. In sommige gevallen kan het handig zijn planten met fyto-oestrogenen in onze voeding te verwerken of we kunnen voedingssupplementen met fyto-oestrogenen gebruiken. Mensen bij wie de hormoonhuishouding om welke reden dan ook in de war is, dienen zich goed in te lezen of advies in te winnen bij iemand die ervoor heeft gestudeerd alvorens een supplement met fyto-oestrogenen te gebruiken.
Waar komt het woord ‘fyto-oestrogeen’ vandaan?
De etymologie van het woord fyto-oestrogeen is gebaseerd op de oud-Griekse taal. De naam komt van het Griekse ‘fyton’ (φυτόν) dat plant betekende. Oestrogeen komt van het woord ‘estrus’ (οίστρος). Dat betekent ‘seksueel verlangen’ en ‘gen’ (γόνο) staat voor ‘genereren’. De stof veroorzaakt dus een ‘seksueel verlangen’ (binnen de plant).
“Soja bevat veel fyto-oestrogenen. De beste soja is gefermenteerde soja (tempé) en dan het liefst van biologische oorsprong.”
De meeste planten die fyto-oestrogenen bevatten, behoren tot de fenolen. Fenolen zijn antioxidante bitterstoffen. Ze behoren tot het afweersysteem van planten waarmee zij zich kunnen beschermen tegen vraat door plantenetende dieren, bacteriën en schimmels. Fyto-oestrogenen zijn in 3 groepen onderverdeeld: isoflavonen, coumestanen en lignanen. De isoflavonen op hun beurt worden verder onderverdeeld in daidzeïne, genisteïne en glyciteïne.
Isoflavonen vinden we voornamelijk in peulvruchten, met name in de sojaboon. Maar ook het minder bekende, plantaardige supplement kudzu (Pueraria Lobata) is een interessante bron van isoflavonen. Lignanen vinden we vooral in zaden.
8 Voedingssupplementen met nuttige fyto-oestrogenen
Vitaminesperpost.nl heeft verschillende supplementen met fyto-oestrogenen in het assortiment. We noemen er 8:
|
1. Rode Klaver |
5. Hopextract |
Lignanen vinden we in haver, linzen, asperges en vooral in lijnzaad en producten die daarvan worden gemaakt, zoals lijnzaadmeel en lijnzaadolie. Isoflavonen vinden we in rode klaver, kudzu, peulvruchten, in sojabonen en producten die daarvan zijn gemaakt zoals sojavlokken, sojameel, en sojasaus. Coumestanen vinden we in in alfalfa, waterkers en in kiemen van bonen. Verder vinden we ook nog fyto-oestrogenen in verschillende koolsoorten, granen, hop en in granaatappelpitolie.
“Xeno-oestrogenen zijn synthetische stoffen, gelijkend op oestrogeen. Ze oefenen invloed uit op onze hormoonhuishouding.”
Wat zijn xeno-oestrogenen?
Xeno-oestrogenen zijn synthetische stoffen uit de petrochemische industrie. Het gaat hierbij om producten die op basis van aardolie zijn gemaakt. Aardolie is een oeroud natuurproduct. Het wordt gevormd uit de resten van planten en dieren die miljoenen jaren oud zijn. Door bewerking van aardolie in de chemische industrie worden plastics, medicijnen, kleding, onkruidverdelgers, afwasmiddelen, bestrijdingsmiddelen, benzine, kleurstoffen, zoetstoffen en nog veel meer spullen geproduceerd die xeno-oestrogenen bevatten. Ook ‘de pil’ is overigens een xeno-oestrogeen.
Door bepaalde planten te eten, krijgen we op natuurlijke wijze fyto-oestrogenen binnen. Fyto-oestrogenen zijn geen essentiële voedingsstoffen omdat we niet ziek worden als we ze niet binnenkrijgen en omdat ze niet van belang zijn voor de normale biologische functies in ons lichaam. Daar zijn onze eigen oestrogenen actief.
Hoe worden fyto-oestrogenen omgezet?
Natuurlijke hormonen hopen zich niet op in weefsels en blijven slechts enkele minuten of uren in de bloedbaan. Daarna breken enzymen in de lever ze af en worden ze uitgescheiden of hergebruikt. Hetzelfde geldt voor fyto-oestrogenen. Als ze worden gegeten of via een plantaardige capsule worden ingenomen, worden ze afgebroken of in het lichaam opgenomen. In tegenstelling tot lichaamseigen of fyto-oestrogenen breken xeno-oestrogenen niet gemakkelijk af, blijven lang in het lichaam en hopen zich op in vetweefsel.
Wat doen fyto-oestrogenen in het lichaam?
De belangrijkste kwaliteit van fyto-oestrogenen is dat ze vanuit verschillende uitgangssituaties bijdragen aan de normale oestrogeenhuishouding.
Hoe en wanneer zijn fyto-oestrogenen eigenlijk ontdekt?
Fyto-oestrogenen zijn al in 1926 voor het eerst waargenomen. Indertijd had men geen idee of ze enige invloed zouden kunnen hebben op mensen of dieren. Rond 1940 en in de vroege jaren 1950 werd opgemerkt dat sommige weiden met klaver en rode klaver (planten die rijk zijn aan fyto-oestrogeen) een negatief effect hadden op de vruchtbaarheid van grazende schapen. Daarna zijn vele onderzoeken naar fyto-oestrogenen gestart.
Als een synthetische stof een oestrogene invloed heeft, is dat meestal onwenselijk. Ergens begin jaren negentig kregen jongens in een Zuid-Amerikaans land borsten omdat ze veel kip aten. Die kippen hadden in hun voer extra groeihormonen gekregen. De hormonen in de kip verstoorden vervolgens de hormonale balans van de jonge kipeters. Ook van Bisfenol en ftalaten in plastic weten we tegenwoordig dat het mogelijk hormoonverstorende stoffen zijn. Waterflesjes met deze stoffen mogen veiligheidshalve niet meer in Europa worden verkocht.
Het mannelijk hormoon testosteron is de antagonist (tegenovergestelde werking) van oestrogeen. Het is het hormoon dat de man zijn specifieke geslachtskenmerken geeft: spiermassa, een hoekige kaaklijn, gezichts- en lichaamsbeharing. In de menopauze neemt de productie van oestrogeen bij vrouwen af. Mannen produceren overigens net zo goed minder testosteron als ze ouder worden.
Bronnen:
https://academic.oup.com/jcem/article/83/7/2223/2865105
https://www.researchgate.net/publication/220390975_Phytoestrogen_-_A_boon_for_ageing_women
Vragen of advies?
Vitaminesperpost.nl heeft een groot assortiment natuurlijke voedingssupplementen en plantaardige extracten. Wilt u advies bij het maken van een keuze of heeft u vragen? U kunt tijdens kantooruren altijd bellen op nummer +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief) of contact opnemen via ons contactformulier.
