‘Homocysteïne’. Het is een moeilijk en onbekend woord. Om die reden werd afgeraden om hier een blog over te schrijven. Toch hebben wij doorgezet, want het homocysteïnegehalte in uw lichaam is een belangrijke indicator van uw gezondheid. Reden te meer om u kennis te laten maken met het belang van deze vooraanstaande gezondheidsvoorspeller.
- Wat is homocysteïne?
- Wat doet homocysteïne?
- Waardoor ontstaat een te hoog homocysteïne?
- Wat is de meerwaarde van het behoud van normale homocysteïnewaardes?
- Hoe meet ik mijn homocysteïnewaarde?
- Welke voeding verlaagt het homocysteïnegehalte?
- Welke supplementen zijn goed voor de omzetting van homocysteïne?
Wat is homocysteïne?
Maar wat is homocysteïne nu eigenlijk? De stof komt in ons bloed voor en staat steeds meer in de belangstelling. Homocysteïne is een lichaamseigen stof die bij de stofwisseling van het essentiële aminozuur methionine wordt geproduceerd. Homocysteïne wordt in lage concentraties omgezet tot cysteïne. Helaas wordt er vaak meer van deze tussenstof aangemaakt dan het lichaam kan omzetten. Dit onvolledige omzettingsproces is kwalijk, want een te hoog homocysteïnegehalte vergroot de kans op gezondheidsissues. Te veel homocysteïne is namelijk giftig en blijft in ons lichaam ronddwalen.
“Homocysteïne kan worden omgezet in methionine en cysteïne”
Na de productie van homocysteïne zijn er drie mogelijkheden. Het wordt terug omgezet in methionine, het wordt omgevormd tot cysteïne of het blijft achter in het lichaam. Methionine is een belangrijke bouwsteen voor diverse lichaamseiwitten. Ook cysteïne is bijzonder nuttig. Het is een semi-essentieel aminozuur, wat betekent dat bepaalde groepen deze stof niet zelf kunnen aanmaken en zodoende in voldoende mate uit voeding en/of supplementen moeten opnemen.
Cysteïne vervult allerlei belangrijke functies. Zo is het een van de drie bouwstoffen van glutathion, een fundamentele stof voor de gezondheid van ons lichaam.
“Op oudere leeftijd is de kans op te hoge homocysteïnewaardes duidelijk groter”
Homocysteïne is net als LDL-cholesterol een stof waar we niet zonder kunnen, maar die tegelijkertijd niet te hoog moet worden. Een verhoogd homocysteïne kan ontstaan door erfelijke factoren, maar ook door te weinig vitamine B2, B6, B11 en B12 in het lichaam. Deze vitamines hebben immers onder meer de functie van hulpstof (co-enzym) bij de afbraak van methionine. Met het toenemen van de leeftijd neemt het aanwezige homocysteïnegehalte in het lichaam toe met zo’n 5 tot 10% per 10 jaar. Op oudere leeftijd is de kans op te hoge homocysteïnewaardes dus duidelijk groter.
Ook verkeerde voedingsgewoonten doen het homocysteïnegehalte stijgen, bijvoorbeeld als u te weinig groente en volkorenproducten consumeert. Ook het dagelijks meer dan 10 koppen koffie drinken en te veel gebakken vetten eten, zijn eveneens treffende voorbeelden van slechte voedingsgewoonten die het homocysteïnegehalte doen stijgen.
Tot slot zorgt overmatige alcoholconsumptie, inname van bepaalde medicatie (waaronder ‘de pil’) en roken voor een hoger homocysteïnegehalte. Deze ‘veroorzakers’ verbruiken veel B-vitamines, waardoor te lage concentraties hiervan in het lichaam kunnen ontstaan.
“Een optimale homocysteïne-omzetting is belangrijk om er voor te zorgen dat er geen negatieve gezondheidseffecten ontstaan”
De omzetting van homocysteïne is van belang voor de opbouw van duizenden verbindingen die nodig zijn voor gezonde cellen, weefsels en organen. Het is belangrijk deze omzetting optimaal te houden. Zo ontstaan geen negatieve gezondheidseffecten. De meerwaarde van het behoud van een normaal homocysteïnegehalte, uit zich onder meer in:
- Goede conditie van hart- en bloedvaten
Het is uiterst belangrijk om de hart- en bloedvaten in goede conditie te houden. Als het homocysteïnegehalte hoger wordt, wordt dit moeilijker. Bij een te hoog homocysteïne neemt de kans op een hart- of hersenreactie met 20 tot 30% toe. Dit gegeven is sinds 2000 een onafhankelijk erkende gezondheidsfactor bij hoge homocysteïnewaardes.
- De juiste concentraties vitamine B11 en B12 in het lichaam
Vitamine B11 en B12 hebben een sterke relatie met de hoeveelheid homocysteïne. De spiegels van beide B-vitamines vertonen een omgekeerd evenredig verband met de homocysteïnespiegel. Veel artsen in Nederland zijn het er tegenwoordig over eens dat aan de hoeveelheid vitamine B12 in het bloed niet valt te meten of u daadwerkelijk voldoende B12 heeft. Ook niet als de bloedspiegel van vitamine B12 zich nog in de (onderste regionen) van de normaalwaarde van deze vitamine bevindt. Het meten van de hoeveelheid homocysteïne in het bloed geeft wel een accuraat beeld van de B12-status. Vegetariërs lopen een verhoogde kans op een te laag vitamine B12-gehalte, wat zich dus kan uiten in een te hoog homocysteïnegehalte. - Een deugdelijke hersenfunctie
Ook de hersenfunctie heeft een sterke relatie met het homocysteïnegehalte. Het functioneren van de hersenen is immers voor een deel afhankelijk van de hoeveelheid homocysteïne in het bloed. Een hogere spiegel van dit aminozuur verklaart volgens onderzoek hierdoor tot wel 8% verschil in cognitieve prestaties, in het bijzonder bij senioren. - Een normale botmineraaldichtheid
De botmineraaldichtheid is belangrijk voor de stevigheid van botten en de soepelheid van gewrichten. Behoud hiervan staat onder meer in relatie tot het homocysteïnegehalte. Uit een groot wetenschappelijk onderzoek bleek dat een gezond homocysteïnegehalte de kans op het krijgen van toekomstige ongeriefelijkheden van de botten en gewrichten, met de helft doet afnemen. - Een gezonde reactie op de omzetting van suiker tijdens de zwangerschap
Een goede lichaamsreactie op de omzetting van suiker is voor zwangeren niet altijd vanzelfsprekend. Ook hierbij speelt het homocysteïnegehalte een belangrijke rol. Dit bleek uit Koreaans onderzoek. Het vier jaar durende onderzoek werd onder 170 vrouwen uitgevoerd die tijdens de zwangerschap veranderingen van de manier van suikeromzetting in hun lichaam bemerkten. Voor hun zwangerschap hadden zij dit niet. Al deze vrouwen hadden bij aanvang van hun zwangerschap opvallend hogere homocysteïnewaardes dan anderen. - Goede vertering van gluten
Tot slot speelt homocysteïne een belangrijke rol bij de vertering van gluten. Op basis van onderzoek bij glutengevoelige consumenten, ontdekten onderzoekers dat bij deze groep de homocysteïnespiegel duidelijk hoger was dan bij de controlegroep zonder deze voedselgevoeligheid.
“U kunt zelf een homocysteïnetest laten uitvoeren, zonder verwijzing van een (huis)arts”
Na het lezen van bovenstaande informatie, denkt u wellicht dat uw homocysteïnegehalte is verhoogd. Dit kan een arts voor u controleren. Daarnaast kunt u zelf, zonder verwijzing van een (huis)arts, een homocysteïnetest laten uitvoeren bij een prikpunt bij u in de buurt. Er bestaat ook een thuistest.
Belangrijk:
Vitamine B11 (foliumzuur of beter: folaat) corrigeert vergrote rode bloedlichaampjes. Hierdoor maskeert het een te laag vitamine B12-gehalte. Dit is onder meer belangrijk voor de omzetting van homocysteïne. Vitamine B11 kan immers uitsluitend samen met voldoende vitamine B12 homocysteïne omzetten in het nuttige methionine.
Eiwit- en vitamine B-rijke voeding is goed voor het homocysteïnegehalte. Hierdoor zijn de belangrijkste voedingsmiddelen die uw homocysteïne doen dalen: groentekiemen (alfalfa, taugé, broccoli, etc.), avocado, cottage cheese, magere yoghurt of skyr, mager biologisch rundvlees, ricotta, bananen, volkoren graanproducten, lijngevangen vis, oesters, peulvruchten, eieren, uien, knoflook, ongebrande noten, algen, tarwekiemen, biologisch gevogelte, koolsoorten, witlof, groene bladgroenten en asperges.
“De B-vitamines spelen een sleutelrol bij het homocysteïneniveau”
Ter ondersteuning van bovengenoemd gevarieerd voedingspatroon, spelen de B-vitamines een sleutelrol voor het homocysteïneniveau. Zo zijn vitamine B6, B11 (foliumzuur of beter: folaat) en B12 gunstig voor de homocysteïneomzetting in het lichaam. Bovendien is vitamine B6 goed voor de cysteïne-aanmaak. Cysteïne is de gezonde al omgezette vorm van homocysteïne. Ook het semi-essentiële choline is goed voor de homocysteïnestofwisseling.
Choline werd vroeger ‘vitamine B4’ genoemd en wordt in Nederland verplicht aan babymelk toegevoegd. Het enzym betaïne is een bouwsteen van eiwitten dat in bieten, spinazie en volkoren tarwe voorkomt. Betaïne draagt bij aan een normale stofwisseling van homocysteïne¹.
Tot slot blijkt uit onderzoek dat mensen die de hoogste hoeveelheid selenium in hun bloed hebben, tweederde minder kans hebben op een hoog homocysteïne dan mensen met de laagste hoeveelheid selenium. Daarnaast heeft selenium ook een positieve invloed op ons immuunsysteem en draagt dus bij aan een goede gezondheid. In aanvulling op een gezond en gevarieerd voedingspatroon, bieden onze seleniumsupplementen u hier uiteraard een rijke bron van.
Homocysteïne, de uiterst belangrijke indicator én voorspeller van uw gezondheid!
¹Het gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 1,5 g betaïne.
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over homocysteïne, vitamine B2, B6, B1, B12, choline, betaïne, selenium of een van onze andere supplementen? Neem dan gerust contact op met onze deskundige medewerkers via het contactformulier of tijdens kantooruren via telefoonnummer +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief). Ook als u een specifieke vraag heeft of wel wat hulp kunt gebruiken bij het maken van een voor u juiste keuze, zitten we voor klaar.
