De één vindt het naar zeep smaken en de ander kan er geen genoeg van krijgen: koriander. Dit aromatische kruid, dat in Indonesië ‘ketoembar’ wordt genoemd, heeft als bijzondere eigenschap dat het plantje culinair van top tot teen kan worden gebruikt. En dat is een aanrader, want de stengel, bladeren, wortels en zaden hebben ook nog eens een bulk aan gezondheidsvoordelen.
- Wat is koriander?
- Koriander heeft een lange geschiedenis
- Koriander is zowel een kruid als een specerij
- Wat zijn de gezondheidsvoordelen van koriander?
- Korianderzaadolie uit koude persing
- Koriander zorgt voor culinaire verkoeling
- Recept koriander-knoflookpesto
Wat is koriander?
Koriander (Coriandrum sativum) stamt uit de familie van de schermbloemigen (Apiaceae), waartoe ook peterselie, wortelen en selderie behoren. Wie het plantje kent, weet dat het blad uiterlijk ook een beetje op peterselie lijkt, maar dan ronder. Qua smaak hebben de bladeren van het eenjarige plantje eveneens wat weg van peterselie. Ze hebben echter een citrusachtige nasmaak. Het frappante is dat een klein deel van de wereldbevolking (ca. 4%) de smaak van de bladeren totaal niet kan waarderen.
Ze ervaren deze als zeepachtig. Dit zou te maken hebben met een bepaald gen, dat bij de overige 96% ontbreekt. Koriander stamt oorspronkelijk uit het Midden-Oosten maar het komt ook voor in het Middellandse Zeegebied. De botanische naam Coriandrum sativum is naar het Grieks te herleiden en zou staan voor ‘koris’ oftewel ‘wandluis’. Wandluis? Jazeker. De geur van de plant wordt vaak als niet aangenaam ervaren en lijkt op het aroma van wantsen. Vandaar de benaming ‘wandluis’ of ‘wantsenkruid’. De smaak is gelukkig totaal anders.
“Koriander werd zowel in Griekenland als Rome gebruikt om brood en vlees extra smaak te geven”
Inmiddels wordt ervan uitgegaan dat het gebruik van koriander dateert uit de periode van minstens 5000 voor Chr. Deze veronderstelling komt voort uit het gegeven dat in Sanskriet geschriften reeds verwijzingen naar koriander zijn te vinden. Ook werd in het graf van Toetanchamon (ca. 1341-1323 v. Chr.) een grote hoeveelheid korianderzaadjes aangetroffen. Opvallend, want de plant was niet inheems in Egypte. In het Oude Testament wordt melding van koriander gemaakt.
In Exodus, hoofdstuk 16, vers 31, kunnen we lezen: "En het huis van Israël noemde het de naam Manna: en het was als korianderzaad, wit, en de smaak ervan was als wafels gemaakt met honing". De Egyptenaren en Grieken geloofden dat koriander de eigenschappen van een afrodisiacum had. Het werd zowel in Griekenland als Rome gebruikt om brood en vlees extra smaak te geven. In de Chinese keuken vindt het kruid al honderden jaren gretig aftrek. Volgens de Chinezen bezit korianderzaad de kracht om onsterfelijkheid te verlenen. In Elizabethaanse tijden brachten de Romeinen koriander naar Engeland. Hier werd het onder meer voor de productie van gin gebruikt. Amerikaanse kolonisten kweekten in de zestiende eeuw koriander in Massachusetts en zeventiende-eeuwse Fransen maakten er eveneens sterke drank van. Tegenwoordig wordt koriander wereldwijd geteeld en is ook in Nederland inheems.
“Wie de blaadjes lust, vindt niet per definitie de zaden lekker en andersom”
In feite is koriander zowel een kruid als een specerij. We kunnen immers zowel de groene blaadjes (kruid) als de stengel en de gedroogde zaadjes (specerij) van de plant gebruiken. Het smaakverschil tussen de verschillende delen is groot. Wie de blaadjes lust, vindt niet per definitie de zaden lekker en andersom. Korianderblad en de -stengels kunt u het beste vers gebruiken. Droge koriander heeft immers veel minder smaak. Ook invriezen, is geen goed idee. Ook dan verliest het blad kleur en smaak.
Wilt u het blad en/of de stengels meekoken? Voeg ze dan pas zo laat mogelijk toe, want ook koken levert smaakverlies op. Korianderzaad wordt meestal heel of gemalen toegepast. Het is milder van smaak dan de blaadjes. Als het is gemalen, wordt het vaak ketoembar genoemd. Uit de zaden kan korianderzaadolie worden gedistilleerd. Voor 1 liter korianderzaadolie is ongeveer 120 kilo zaad nodig. De olie kan culinair worden gebruikt om gerechten extra smaak te geven maar wordt ook toegepast in parfum, wierook, tandpasta en massageolie. Korianderwortel is een scherpe en pittige toevoeging van bijvoorbeeld Thaise curry’s en dient niet te worden verward met korianderbladolie.
“Koriander is een goede bron van vezels”
Koriander bevat een flinke hoeveelheid goede stoffen. Zo is de plant een rijke bron van de vitamines A, B1, B2, B11 (foliumzuur) C, E en K. En wat dacht u van alle aanwezige mineralen: calcium, ijzer, mangaan, magnesium, fosfor, kalium, zink en natrium? Daarnaast is koriander een goede bron van vezels en de antioxidanten bètacaroteen, zeaxanthine en luteïne. Bovendien bevat het kruid fytonutriënten, zoals kaempferol, quercetine, rhamnetine, epigenine, elemol en carvon, en diverse polyfenolen zoals chlorogeenzuur en koffiezuur.
Sinds jaar en dag wordt koriander gebruikt omdat het goed is voor spijsvertering. Korianderzaadolie is geliefd bij mensen die hun immuunsysteem een handje willen helpen. Bovendien heeft het een gunstige invloed op het hart*. De olie is ook goed voor het zenuwstelsel*. Let wel: Omdat koriander deel uitmaakt van dezelfde plantenfamilie als selderij, anijs en venkel kunnen degenen die hier allergisch voor zijn ook gevoelig zijn voor koriander.
“Met koude persing blijven alle actieve stoffen behouden”
U kunt bij ons terecht voor korianderzaadolie softgels. Wij kiezen ervoor om uitsluitend olie te gebruiken die uit koude persing is verkregen. Koude persing houdt in dat het korianderzaad middels wrijving licht wordt verwarmd. Op deze manier kan de olie net iets makkelijker uit de korianderzaadpasta worden gedistilleerd. De temperatuur mag de 28°C niet overschrijden. Zo wordt vermeden dat de chemische samenstelling van de olie verandert en alle actieve stoffen hun kracht behouden.
Het is dus belangrijk altijd op te letten of de olie via koude persing is verkregen! Onze capsules zijn bovendien halal en koosjer gecertificeerd en hooggedoseerd op 100:1 extract. Daarnaast hebben we gezichtsolie met korianderzaad in ons assortiment. Deze etherische olie is perfect voor een geïrriteerde of onzuivere huid. De 100% natuurlijke gezichtsolie is in handige capsules verpakt die u eenvoudig kunt openen om de gewenste hoeveelheid op uw hand te doseren.
“In pittige gerechten zorgt koriander voor verkoeling”
Koriander wordt veelvuldig in Thaise en Indiase gerechten gebruikt, in oosters getinte sauzen, soepen en curry’s. Het past zowel bij (vette) vis en vlees als in vegetarische gerechten. Staat koriander in een recept vermeld maar hoort u bij de minderheid van mensen die het niet lekker vinden? Dan kunt het vervangen door peterselie met wat citroensap. Een andere melange die vaak prima al vervanging werkt is een mix van peterselie, dragon en dille. Voor gemalen korianderzaad kunt u meestal ook karwijpoeder, komijnpoeder en/of venkelpoeder gebruiken.
Wilt u altijd koriander binnen handbereik hebben? U heeft niet meer nodig dan een potje met aarde en enkele zaden. Op deze manier heeft u met gemak twee jaar lang verse koriander in huis. Ook handig om te weten: in pittige gerechten zorgt koriander voor verkoeling. Wilt u korianderzaad in droge gerechten verwerken? Dan kunt u de zaden het beste even splijten en voorweken. Dit splijten doe u eenvoudig door het zaad tussen uw duim en wijsvinger te rollen. Heeft u na het lezen van dit blog zin om zelf met koriander aan de slag te gaan? Probeer dan eens deze eenvoudige koriander-knoflook pesto.
Tip!
Gebruik korianderzaad in uw vogelvoer. Koriander stimuleert namelijk de aanmaak van enzymen, die gunstig zijn voor het verteringsproces in een vogellijfje. U kunt het zaad of de verse blaadjes eenvoudig in de kooi of volière strooien.
Ingrediënten:
- 3 bossen koriander
- 2 bollen knoflook, geschild
- 5 rode chilipepers
- 700 ml arachideolie of olijfolie
Bereiden:
- Neem een ruime kom en vul deze met koud water.
- Doe er wat keukenzout in en week de koriander minimaal 15 minuten in het water.
- Spoel de koriander driemaal met schoon water in de kom.
- Laat uitlekken in een vergiet.
- Doe de uitgelekte koriander met de geschilde knoflookteentjes, de pepers en olie in een blender.
- Maal alles fijn.
- Schenk het over in een brandschone, goed afsluitbare (weck)pot en bewaar in de koelkast.
(Bron: koken-met-aivie.nl)
Vragen of advies?
Wilt u meer weten korianderzaadolie of een van onze andere plantaardige oliën? Neem dan tijdens kantooruren contact op met onze medewerkers via telefoonnummer: +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
