‘Wortels zijn goed voor de ogen’. Wie groeide niet op met deze herhaaldelijke wijze woorden van moeders? Wellicht spreekt u ze inmiddels zelf tegen uw eigen kinderen uit. En terecht! Wortels behoren tot de carotenoïden. Dit zijn essentiële stoffen voor het menselijk lichaam met een breed spectrum aan voordelen voor onze gezondheid.
- Wat zijn carotenoïden?
- Wat zijn de belangrijkste carotenoïden?
- Welke voedingsmiddelen bevatten carotenoïden?
- Voedingssupplementen met carotenoïden
Wat zijn carotenoïden?
De natuur kent stoffen die we zelf kunnen produceren en andere die we uit onze voeding moeten halen. Carotenoïden behoren tot de laatste categorie. Deze natuurlijke kleurstoffen kunnen niet door het menselijk lichaam worden geproduceerd maar we hebben ze wel nodig. We treffen meer dan zeshonderd carotenoïden in de natuur aan. Ongeveer twintig ervan zijn aanwezig in het menselijk plasma en weefsels en slechts zes hiervan in grotere hoeveelheden.
Deze zes halen we uit de voeding. Bètacaroteen is zonder twijfel de bekendste carotenoïde en wortels zitten er inderdaad vol mee. Al deze carotenoïden hebben een grote overeenkomst: ze zijn geel tot rood van kleur. Dit zijn natuurlijke pigmenten die vooral in de chromoplasten van planten voorkomen. Chromoplasten zijn onderdelen van een cel met een bepaalde functie, een soort mini-orgaantjes. Ze zijn verantwoordelijk voor de aanmaak en opslag van kleurstoffen. Buiten planten bevatten ook sommige schimmels en insecten carotenoïden.
“Het lichaam heeft vet nodig om alle goede carotenoïden op te nemen”
Wat zijn de belangrijkste carotenoïden?
De meeste carotenoïden treffen we dus in groente en fruit aan. Daarom is het belangrijk om deze hoog op de menukaart te zetten. We zetten de belangrijkste 5 carotenoïden op een rij.
1. Bètacaroteen
Bètacaroteen kan in vitamine A worden omgezet. Bij het eten hiervan zet het lichaam de bètacaroteen om in vitamine A.
2. Alpha-caroteen
Alpha-caroteen kan in ons lichaam eveneens in vitamine A worden omgezet. Het heeft een hogere antioxidante activiteit als het met bètacaroteen wordt gecombineerd.
3. Luteïne
Luteïne is een carotenoïde die verantwoordelijk voor de gele kleur van sommige voedingsmiddelen. Luteïne is in het lichaam een van de overheersende pigmenten, geconcentreerd in de macula ('gele vlek').
4. Lycopeen
Lycopeen is verantwoordelijk voor de rode verkleuring van sommige voedingsmiddelen. Vooral tomaat en watermeloen zijn rijk aan deze carotenoïde.
5. Astaxanthine
Astaxanthine is een roodkleurige antioxidant en wordt 'de koning van de carotenoïden' genoemd. De carotenoïde astaxanthine wordt aangetroffen in onder meer kreeft, zalm, forel, garnaal en krab. Deze organismen eten de roodgekleurde algen Haematococcus pluvialis. Deze algen bevatten veel astaxanthine. De astaxanthine zorgt ervoor dat de algen zich tegen de schadelijke effecten van zonlicht kunnen weren.
Vet
Belangrijk om in deze context te benoemen, is de factor ‘vet’. Vet heeft een slechte reputatie. Inmiddels weten we echter dat niet alle vetten slecht zijn. Bovendien zorgt vet voor een verzadigingsgevoel, zodat we minder eten. Vet is trouwens ook een belangrijk bestanddeel van de hersenen. Vet is natuurlijk geen carotenoïde, maar wel essentieel als u carotenoïden consumeert. Het lichaam heeft namelijk vet nodig om alle goede carotenoïden op te nemen. Voeg dus een paar druppels (olijf)olie toe aan uw dressing met verse groente om de hoogste biologische beschikbaarheid te bereiken. Een gekookt ei in de salade doet eveneens wonderen en draagt bij aan een betere opname van de carotenoïden. Het is hierbij van belang dat u het hele ei gebruikt.
“Sommige algen bevatten eveneens astaxanthine”
- Bètacaroteen
Bètacaroteen komt voor in oranje en geel fruit en groente. Uiteraard treffen we veel bètacaroteen aan in wortels. Daarnaast zit het in (donker)groene bladgroente als spinazie en in koolsoorten. Naast wortels bevatten ook mango’s en mandarijnen veel bètacaroteen. - Alpha-caroteen
Alpha-caroteen is vooral in oranje fruit en groente aanwezig. Denk bijvoorbeeld aan wortels, pompoen, spinazie en broccoli. Omdat het op bètacaroteen lijkt, is het makkelijk om te zetten in vitamine A.
- Luteïne
Donkergroene bladgroente bevat veel luteïne. Denk bijvoorbeeld aan boerenkool en spinazie. Gele maïs, pompoen, wortels en eidooiers bevatten eveneens luteïne. - Zeaxanthine
Deze carotenoïde wordt vooral in oranje eten aangetroffen. Denk bijvoorbeeld aan eierdooiers, oranje pepers, sinaasappelsap en mango. - Lycopeen
Lycopeen zit vooral in tomaten, abrikozen, roze grapefruit en watermeloen.
We noemen hier ook nog even astaxanthine. Dit is een niet-plantaardige carotenoïde die in zalm, forel en garnalen wordt aangetroffen. Sommige algen bevatten eveneens astaxanthine.
“Onze luteïne bevat een speciaal extract van de goudsbloem met zeaxanthine”
Of speciaal wortels goed zijn voor de ogen, kunnen we hier niet zomaar stellen. Feit is wel dat carotenoïden als krachtige antioxidanten werken en derhalve gezondheidsbevorderend voor het lichaam zijn. Natuurlijk kunt u dagelijks gevarieerd en gezond te eten om op die manier alle belangrijke stoffen uit groente en fruit binnen te krijgen. Kook met kleur! Soms lukt dit echter even niet.
In dat geval kunt u bij ons terecht voor kwalitatief goede voedingssupplementen met carotenoïden. Zo verkopen wij het supplement bèta-caroteen. Dit bevat een natuurlijke vorm van bètacaroteen die beter biologisch opneembaar is dan synthetische varianten. Daarnaast kunt u bij ons terecht voor natuurlijke astaxanthine. Deze astaxanthine is afkomstig van het merk Nataxtin®. Natuurlijk hebben we ook luteïne in ons assortiment opgenomen. Onze luteïne bevat een speciaal extract van de goudsbloem met zeaxanthine. Ons supplement met lycopeen bevat een natuurlijke vorm van deze carotenoïde antioxidant.
Vragen of advies?
Heeft u een vraag over carotenoïden zoals luteïne, lycopeen, bètacaroteen of astaxanthine? Neem dan gerust tijdens kantooruren telefonisch contact op met onze vriendelijke medewerkers. Ze zijn tijdens kantooruren bereikbaar op telefoonnummer: +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
