Spoorelementen. Echt zo’n woord dat velen kennen, maar waarvan weinigen weten wat het precies is. Want, wat zijn spoorelementen eigenlijk? Wat zijn de bekendste? Wat is het verschil met mineralen? Welke spoorelementen werken samen en welke werken elkaar juist tegen? Kortom, de hoogste tijd om u op het juiste spoor te zetten.
- Wat zijn spoorelementen?
- Welke spoorelementen zijn er?
- Wat is het verschil tussen spoorelementen en mineralen?
- Welke spoorelementen werken samen?
- Welke spoorelementen werken elkaar tegen?
Wat zijn spoorelementen?
Voordat u het spoor bijster raakt, vertellen we eerst wat spoorelementen eigenlijk zijn. Spoorelementen, ook wel ‘sporenelementen’ of ‘micromineralen’ genoemd, zijn essentiële voedingsstoffen die het menselijk lichaam in zeer kleine hoeveelheden nodig heeft voor verschillende biologische processen. Ze leveren zelf geen energie, maar zijn wel van vitaal belang voor de normale groei, ontwikkeling en functie van het lichaam. Net als vitamines en mineralen zijn spoorelementen onmisbaar voor onze gezondheid. Dit terwijl ons lichaam zelf geen spoorelementen kan aanmaken.
Weetje:
De Franse chemicus Antoine Lavoisier is de belangrijkste pionier in het begrijpen van de rol van spoorelementen in de chemie en biologie. Zijn werk legde de basis voor latere ontdekkingen van spoorelementen, mineralen en vitamines.
Weetje:
In tegenstelling tot organische verbindingen, zoals koolhydraten, eiwitten en vetten, zijn spoorelementen anorganisch. Dit betekent dat ze niet afkomstig zijn van levende organismen en geen koolstof-waterstofbindingen bevatten. Desondanks zijn spoorelementen essentieel voor het leven, omdat ze belangrijke bijdragen leveren aan diverse lichaamsfuncties.
U wordt misschien op een dwaalspoor gebracht omdat de begrippen ‘spoorelementen’ en ‘mineralen’ dikwijls door elkaar worden gebruikt. Niet zo vreemd. Mineralen en spoorelementen hebben namelijk enkele overeenkomsten. Er zijn echter ook belangrijke verschillen. Eén hiervan is de hoeveelheid van inname. Mineralen dienen we in grote hoeveelheden binnen te krijgen. Van spoorelementen hebben we dagelijks echter slechts kleine hoeveelheden nodig. Verder bevatten mineralen een breder scala aan stoffen die essentieel zijn voor het functioneren van ons lichaam. De bekendste mineralen zijn calcium, fosfor, kalium, natrium en magnesium.
Weetje:
Het gehalte aan mineralen en spoorelementen in voedingsmiddelen varieert afhankelijk van factoren zoals bodemkwaliteit, groeicondities en verwerkingsmethoden.
Sommige spoorelementen kunnen elkaar aansporen om tot grote hoogte te komen. Enkele voorbeelden van spoorelementen die goed met elkaar samenwerken:
- IJzer en koper
IJzer en koper zijn bij de vorming van hemoglobine betrokken. Dit is eiwit in rode bloedcellen dat zuurstof door het lichaam transporteert. IJzer heeft een gunstige invloed op de normale vorming van hemoglobine, terwijl koper een hulpstof is voor het enzym dat ijzer in hemoglobine opneemt.
- Mangaan en zink
Deze spoorelementen zijn bij de vorming van bindweefsel en botten betrokken. Mangaan is goed voor de aanmaak van kraakbeen, terwijl zink helpt bij de vorming van collageen. Collageen is een eiwit dat essentieel is voor de structuur van onze botten en bindweefsel. - Jodium en selenium
Jodium en selenium zijn beide belangrijk voor een goede schildklier. Jodium is essentieel voor de productie van schildklierhormonen, terwijl selenium bijdraagt aan de omzetting van deze hormonen naar hun actieve vorm.
Weetje:
Veel spoorelementen werden in de achttiende en negentiende eeuw ontdekt, toen chemici begonnen met het isoleren en identificeren van verschillende elementen. In de twintigste eeuw hebben wetenschappers vervolgens belangrijke bijdragen geleverd aan het begrijpen van de rol van deze spoorelementen voor onze gezondheid.
Als u denkt dat alle spoorelementen in grote hoeveelheden tegelijk kunnen worden ingenomen, zit u op het verkeerde spoor. De volgende spoorelementen werken elkaar tegen:
- Zink en koper
Overmatige inname van zink vermindert de opname van koper en vice versa. Beide spoorelementen concurreren namelijk om dezelfde absorptieroutes in ons spijsverteringsstelsel.
- IJzer en zink
Veel inname van ijzer vermindert de opname van zink. Ook deze spoorelementen delen immers vergelijkbare opnamemogelijkheden en -plaatsen in onze darmen. - Selenium en zwavel
Selenium kan de opname van zwavel verstoren, omdat beide elementen een gelijkaardige structuur hebben en concurreren om dezelfde enzymreacties in ons lichaam. - Molybdeen en koper
Hoge niveaus van molybdeen verstoren de opname van koper. Dit komt doordat molybdeen de vorming van koperbindende eiwitten stimuleert. Hierdoor vermindert de biologische beschikbaarheid van koper in ons lichaam. - Zink en fosfor
Hoewel fosfor tot de mineralen behoort, is deze combinatie toch ook het vermelden waard. Wanneer de dagelijkse inname van zink immers hoger is dan 2,5 gram, vermindert fosfor de opname van het spoorelement zink. Dit heeft gevolgen voor de beschikbaarheid van zink voor verschillende lichaamsfuncties en -processen.
Weetje:
De ontdekking van de rol van spoorelementen in de landbouw en plantkunde heeft een belangrijke rol gespeeld in het begrijpen van plantengroei. Dit heeft tot de ontwikkeling van meststoffen geleid die alle essentiële spoorelementen bevatten die planten nodig hebben voor optimale groei. Dit heeft weer bijgedragen aan een verbeterde opbrengst en kwaliteit van gewassen en aan meer duurzame landbouw.
In een wereld van luxe en overdaad herinneren spoorelementen ons eraan dat de waardevolste schatten verborgen liggen in de kleinste elementen. De kracht van de kleine spoorelementen belichaamt een cruciaal onderdeel van onze vitaliteit!
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over spoorelementen, mineralen of andere voedingssupplementen? Neem dan contact op met onze deskundige medewerkers via het contactformulier of tijdens kantooruren via telefoonnummer +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
