Wie elke dag met een handje fluweelachtige frambozen de dag begint, heeft direct een flinke portie voedingsvezels te pakken. En wie houdt er nou niet van deze heerlijke, zoete vruchtjes? Buiten deze belangrijke vezels hebben frambozen nog een ander pluspunt: ze bevatten veel vitamine C en de tannine ellaginezuur. Reden te meer om dit juweeltje onder het fruit dagelijks op het menu te zetten.
- Wat zijn frambozen?
- Frambozen bestonden al in de prehistorie
- Meer dan 3500 frambozensoorten
- Frambozen woekeren graag
- Frambozen bevatten unieke antioxidanten
- Frambozen zijn kwetsbaar
- Van frambozen in capsules tot frambozenpoeder
- Frambozen in een smoothie en nog veel meer
- Recept lunchsalade eendenborst met frambozen
Wat zijn frambozen?
Een framboos (Rubus idaeus L.) bestaat eigenlijk uit veel kleine vruchtjes die aan elkaar zijn gegroeid. Net als aardbeien noemen we deze ‘schijnvruchtjes’. Elk van deze vruchtjes bevat een zaadje, dat u proeft en hoort als u op een framboos bijt. Frambozen zijn zogenoemde verzamelsteenvruchten. Ze zijn nauw verwant aan de braam en behoren tot de rozenfamilie (Rosaceae). De geslachtsnaam ‘Rubus’ is verwant aan het Latijnse ‘Ruber’, oftewel ‘rood’. ‘
Idaeus’ verwijst naar de ‘berg Ida’ op Kreta, waar de plant volop werd geteeld. Over deze verklaring bestaat echter enige onduidelijkheid. De oorsprong van de framboos zou namelijk ook in Turkije kunnen liggen, waar zich eveneens een ‘berg Ida’ bevindt. Onze Nederlandse benaming ‘framboos’ is van het Franse woord ‘framboise’ afgeleid.
“Frambozen worden al in de Griekse mythologie genoemd”
Rubus-soorten, dus bessen met een rode kleur, waren reeds een voedselbron voor inheemse volken na de ijstijd (8000 v. Chr.). Overal in Europa zijn sindsdien resten en/of zaadmonsters van frambozen gevonden. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de vrucht al eeuwenlang deel uitmaakt van de dagelijkse voeding van de mensen die er wonen. Ook in de Griekse mythologie worden frambozen genoemd. Zo bracht Rhea haar zoon Zeus naar ‘Mouth Ida’ om hem voor zijn vader Kronos te beschermen.
Zeus werd door de nimfen Ida en Adrasteia verzorgd en gevoed. Toen Ida op een dag frambozen voor hem ging plukken, prikte ze zichzelf aan een doorn. Haar bloed zorgde ervoor dat de witte bessen voortaan rood kleurden. Tijdens de uitbreiding van het Romeinse Rijk werd de framboos verder over Europa verspreid. Dit weten we omdat in Romeinse forten in Engeland zaden van de plant zijn gevonden. Pas vanaf de zeventiende eeuw echter staan de prachtige Engelse tuinen vol frambozenstruiken.
“Sommige rassen geven gele of oranje vruchtjes”
Vanaf de achttiende eeuw deed de vrucht ook haar intrede in de rest van Europa. Intussen gebruikten inheemse volkeren in Noord-Amerika eveneens al eeuwenlang uiteenlopende frambozensoorten. Ze voegden de vruchtjes toe aan hun voedingspatroon of gebruikten de plant als medicijn. Hiervoor werd bijvoorbeeld de wortel van de struik ingezet. Nadat de eerste Europeanen zich in de zeventiende eeuw aan de andere kant van de Atlantische Oceaan vestigden en de framboos meebrachten, ontstonden kruisingen en nieuwe variaties.
Inmiddels zijn er meer dan 3500 soorten frambozen, waarvan de roze variant bij ons het meest bekend is. Sommige rassen geven echter gele of oranje vruchtjes. In het verleden werden de takken van de framboosheester boven ramen en deuren opgehangen om het huis te beschermen. Ook probeerde men zo overledenen te beletten om na het overgaan het huis weer binnen te treden. Zwangere vrouwen droegen framboosblad bij zich om de bevalling te vergemakkelijken.
“Frambozen zijn eigenlijk schijnvruchtjes”
Wilde frambozen groeien overal in Europa en op het noordelijk halfrond. De vruchtjes zijn eigenlijk schijnvruchtjes, net als aardbeien. Frambozen woekeren graag op open plekken in het bos, op kapvlaktes, langs spoorwegen, in duinlandschappen en aan bosranden. We treffen de winterharde, bladverliezende heesters meestal in een groepje aan. De overhangende stengels met aan de onderzijde zachte stekels komen voort uit een ondergrondse kruipende wortelstok. De stengels sterven meestal af na twee jaar bloeien.
De bloemen van de Rubus idaeus L. lijken op die van de braam, maar dan kleiner. Bovendien zijn ze meestal wit. De bloeitijd is van mei tot augustus.In de bloem bevinden zich een groot aantal meeldraden en het vruchtbeginsel. Als de bloemen door insecten worden bestoven en bevrucht, ontwikkelt het vruchtbeginsel zich tot de bekende rode verzamelvrucht. Grappig detail: frambozenstruiken kunnen tweemaal per jaar vruchten geven. In de zomer ontstaat de zomerframboos op ‘oud hout’ en in de herfst verschijnt de herfstframboos op de verse, jonge uitlopers. Heeft u geen tuin maar wilt u wel graag verse frambozen? De struik gedijt ook prima op een balkon.
“De antioxidantwerking van frambozen is driemaal zo groot als die van kiwi’s en tweemaal zo groot als die van tomaat”
Waar een kleine vrucht groot in kan zijn, is de flinke hoeveelheid vitamines. Frambozen zijn namelijk echte vitaminebommetjes. We treffen er vitamine C in aan, maar ook de vitamines A, E, K en B6. En wat dacht u van de mineralen mangaan, magnesium, koper, kalium, fosfor, calcium en zink? Bovendien bevatten frambozen unieke antioxidanten. Eén ervan is de tannine ellaginezuur. Dit polyfenol treffen we ook in aardbeien, granaatappel, goji-bessen, bramen en walnoten en sommige heilzame kruiden aan.
Ze helpen bij het beschermen van onze cellen en weefsels. Daarnaast zijn frambozen een uitstekende bron van foliumzuur (vitamine B11). Een andere belangrijke fytonutriënt in frambozen is kaempferol. Quercetine is een flavonoïde in frambozen die als antioxidant functioneert. Quercetine en kaempferol worden ook ingedeeld bij de groep van anthocyanen. Belangrijk is te weten dat de gele frambozensoorten veel minder anthocyanen bevatten. In een Nederlands onderzoek, gepubliceerd in ‘BioFactors’, is aangetoond dat de antioxidantwerking van frambozen driemaal zo groot is als die van kiwi’s en tweemaal zo groot als die van tomaat. U hoeft u bovendien niet schuldig te voelen als u dagelijks een bakje frambozen verorbert. 100 Gram frambozen bevaten namelijk slechts zo’n 43 kilocalorieën, 7 gram koolhydraten, 2,5 gram vezels en nauwelijks suiker. Het is duidelijk: frambozen zijn niet te versmaden.
“Als de frambozen een beetje vuil zijn, kunt u ze zachtjes met een kwastje schoonvegen”
Frambozen zijn bijzonder kwetsbaar. Let er bij aankoop sowieso op dat ze er vers, mooi en droog uitzien. Fruit dat beschadigd is, boet snel in aan kwaliteit. Het is niet nodig om frambozen voor consumptie te wassen. De framboos stoot namelijk water af maar van binnen nemen ze het op. Hierdoor gaan ze waterig smaken. Als de frambozen een beetje vuil zijn, kunt u ze zachtjes met een kwastje schoonvegen. Gebruikt u geen heel bakje ineens?
Bewaar de overige frambozen dan uitgespreid op een bord in de koelkast. Dan zijn ze één tot twee dagen houdbaar. Wist u dat u frambozen ook in kunt vriezen? Leg ze hiervoor op bakpapier en niet op elkaar en vervolgens in een goed gesloten plastic bakje. Op deze manier zijn ze ongeveer een jaar houdbaar. Gaat u zelf frambozen plukken? Pluk ze dan niet te vroeg, want dan zijn ze nog zuur.
“De frambozen die voor dit poeder worden gebruikt, groeien in het wild in de ongerepte bossen van Finland en Estland”
We kunnen het ons haast niet voorstellen, maar misschien houdt u echt niet van frambozen. Wil u desalniettemin graag gebruik maken van de positieve kwaliteiten van deze vrucht? In dat geval kunt u uiteraard bij ons terecht voor framboosextract in een capsule. Onze capsules zijn samengesteld met gevriesdroogd framboos extract. Het mooie aan vriesdrogen, is dat alle actieve stoffen intact blijven. Daarnaast hebben we frambozenpoeder.
Ook dit is gemaakt van gevriesdroogde frambozen, zodat u optimaal profiteert van alle natuurlijk aanwezige voedingsstoffen. Bijzonder in ons frambozenassortiment is ons wilde framboospoeder premium. De frambozen die voor dit poeder worden gebruikt, groeien in het wild in de ongerepte bossen van Finland en Estland. Mede door het bijzondere klimaat aldaar hebben deze wilde frambozen nóg meer voedingsstoffen dan hun geteelde zusjes.
“Frambozen worden vaak in desserts en gebak gebruikt”
Natuurlijk zijn verse frambozen een verrukkelijk en gezond tussendoortje. U kunt er echt alle kanten mee uit. De fluweelzachte vruchtjes zijn geschikt om in fruitsalades te gebruiken, in jam, smoothies, siropen, sappen en om gelei van te maken. Frambozen worden tevens vaak in desserts en gebak gebruikt. U kunt er zelfs azijn van maken. Wij hebben voor een recept met eendenborst gekozen.
Lunchsalade eendenborst met frambozen (4 pers.)
(Bron: myfoody.nl)
Ingrediënten:
- 100 g babyspinazie of krulsla
- 200 g plakjes gerookte eendenborst
- 150 g verse frambozen
- 12 paddenstoelen (bijv. cantharel, shiitake, beukenzwam of oesterzwam)
- Parmezaanse kaas
- 25 g geschaafde amandelen
- peper en zout
Ingrediënten frambozenvinaigrette:
- 60 ml olijfolie
- 30 ml appelazijn
- 5 verse frambozen
- zout en peper
Bereiden:
- Maak eerst de vinaigrette. Doe de olijfolie, appelazijn en frambozen in een kom en mix dit met een staafmixer tot een egale, gladde massa.
- Zet een koekenpan op middelhoog vuur zonder olie. Voeg de geschaafde amandelen toe en rooster deze tot ze mooi goudbruin zijn. Doe ze in een bakje en zet apart.
- Verhit olie in de koekenpan. Snijd paddenstoelen doormidden en bak ze enkele minuten met peper en zout tot ze zachter zijn. Zet dan het vuur uit.
- Was de babyspinazie of andere slasoort.
- Pak een paar borden. Verdeel een beetje sla over het bord. Verdeel nu de plakjes eendenborst ietwat gebogen helemaal rondom over de salade heen. Garneer tussen de eendenborst met de gebakken paddenstoelen en de frambozen. Strooi er vervolgens wat geroosterde amandelen overheen.
- Neem de vinaigrette uit de koelkast en sprenkel wat over de salade. Maak het geheel af met geschaafde Parmezaanse kaas. Serveer de overige vinaigrette los bij de salade.
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over frambozen of andere gezonde bessen en vruchten? Neem dan tijdens kantooruren contact op met onze medewerkers via onze contactpagina of via tel. +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
