Plantaardige oliën hebben alle hun eigen kenmerken voor onze gezondheid. Een van deze oliën is borage-olie, gewonnen uit de zaden van de Borago officinalis. Deze olie is rijk aan omega 6 oftewel gammalinoleenzuur (GLA). Dit vetzuur biedt diverse voordelen voor de gezondheid.
- Wat is borage of bernagie?
- Waar komt borage vandaan?
- Bernagie is een gezonde groente
- Wat is de voedingswaarde van borage?
- Wat is GLA?
- Hoe wordt borageolie gemaakt?
- Borageolie in cosmetica
- Recept: Rigatoni met borage
Wat is borage of bernagie?
Borage wordt ook wel bernagie genoemd. Daarnaast kennen we dit decoratieve keukenkruid als ook onder de naam ‘komkommerkruid’. Andere volksnamen zijn ‘boerinneke, ‘parapluutje’, ‘priknetel’ en ‘nachtlichtje’. ‘Nachtlichtje’ verwijst naar het gegeven dat men vroeger een vaasje met bernagiebloemen in de slaapkamer zette. Hierdoor zou men beter dromen. De kiemplantjes hebben wat weg van die van de komkommer. De smaak van de jonge spruiten komt eveneens overheen. Dit verklaart de benaming ‘komkommerkruid’.
De Latijnse naam ‘Borago officinalis’ kan eveneens worden uitgelegd. ‘Borago’ verwijst naar ‘Burra’, wat voor ‘ruige stof’ of ‘harig kledingstuk’ staat. Dit hint naar de beharing van de plant. ‘Officinalis’ wordt gebruikt voor alle kruiden die ‘afkomstig zijn uit de apothekerswerkplaats’ en die van oudsher als heilkruid worden gezien.
Een andere uitleg van de botanische naam is dat deze aan het Arabisch refereert. In Spanje werd de plant door de Moren namelijk ‘about-rach’ genoemd, wat ‘vader van het zweet betekent’. Men dacht namelijk dat consumptie van boragebladeren aanzette tot zweten en daardoor goed voor de gezondheid zou zijn. Een ander verhaal is dat ‘Borago’ afgeleid is van het Keltische woord ‘barrach’. Dit betekent ‘moedig persoon’. Het Grieks kent tot op de dag van vandaag een spreekwoord over borage: ‘Ego borago gaudia smeper ago’. Dit betekent: ‘Ik bernage, breng courage’.
“De bloemetjes zijn bijzonder geliefd bij bijen en hommels”
De borageplant komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa. Tegenwoordig treffen we ‘m echter ook in ons land aan. De Borago officinalis behoort tot de familie van de ruwbladigen. Dit houdt in dat alle onderdelen van de plant, zowel aan de boven- als onderkant, bedekt zijn met korte haren. Het kruid bloeit van begin juni tot laat in de herfst met symmetrische, felblauwe bloemen met een wit hart. De bloemetjes zijn bijzonder geliefd bij bijen en hommels.
Borage gedijt het best op vochtige, voedselrijke gronden. We komen hem derhalve vaak tegen bij akkers, in ruige gebieden, langs wegen en bij afval en puin. Tegenwoordig wordt het vaak in (kruiden)tuinen gekweekt. Wie het kruid eenmaal zaait, kan het jaar daarna op dezelfde plek nieuwe bloemetjes verwachten.
“Tot op de dag van vandaag worden de bloemetjes in het Middellandse Zeegebied toegevoegd aan salades en andere zomerse gerechten”
Borage of bernagie was al in de Oudheid bekend. Het werd als gezonde groente gebruikt, vergelijkbaar met spinazie. Vooral de bloemetjes en de blaadjes werden gegeten. De Griekse Dioscorides die voor de Romeinen werkte, gebruikte de wortel bij slangenbeten door de wond met bernagiewortel te verbinden. Deze methode werd ook bij gif van andere dieren toegepast. Tot op de dag van vandaag worden de bloemetjes in het Middellandse Zeegebied toegevoegd aan salades en andere zomerse gerechten.
Ook de blaadjes worden vaak tot sla verwerkt of zoals spinazie gekookt. Het blad heeft een komkommerachtige smaak. Bovendien kunnen de bloemen als eetbare garnering bij gerechten worden gebruikt of kunt u er thee van zetten. Van de bloemen kan bijvoorbeeld ook azijn worden gemaakt. Omdat deze niet veel smaak heeft, wordt vaak citroenschil aan de azijn toegevoegd. Dit versterkt de smaak.
“Borage spant samen met teunisbloem de kroon als het op de hoeveelheid GLA (gammalinoleenzuur) aankomt”
Borage heeft een hoge voedingswaarde. Zo zit er veel vitamine A in, namelijk wel 140% van de ADH (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid). Daarnaast bevat komkommerkruid 60% van de ADH van vitamine C, 26% van de ADH van vitamine B3 en 12% van de ADH voor vitamine B5. Vitamine B6 is met 7% van de ADH in het kruid vertegenwoordigd. Ook treffen we biotine (vitamine B8) in borage aan.
“Gammalinoleenzuur wordt door linolzuur in ons lichaam gevormd”
GLA staat voor gammalinoleenzuur. Het is een meervoudig onverzadigd omega 6-vetzuur dat nauwelijks in onze voeding voorkomt maar veel voordelen voor de gezondheid heeft. Gammalinoleenzuur wordt door linolzuur in ons lichaam gevormd. Dit gebeurt samen met co-enzym A en het enzym delta-6-desaturase (D-6-D). Deze omzetting verloopt soms echter niet efficiënt. Bijvoorbeeld als u veel snelle koolhydraten, verzadigde vetten, transvetten of alcohol heeft geconsumeerd.
We dienen linolzuur namelijk uit onze voeding te halen. Bekende bronnen van linolzuur zijn zonnebloemolie, saffloerolie, granen en margarine. Linolzuur is nodig om andere zuren aan te maken. Bedenk wel dat het belangrijk is om bij omega 6 ook het omega 3-vetzuur EPA in te nemen. Zo vermijdt u dat EPA van GLA wordt omgezet in het minder goede arachidonzuur. Het draait altijd om de juiste verhouding.
“Borageolie wordt via koude persing uit de zaadjes van de plant gewonnen”
Hoewel de hele borageplant kan worden gebruikt, is vooral de olie populair. Deze bevat eveneens veel gammalinoleenzuur. De borageolie wordt via koude persing uit de zaadjes van de plant gewonnen. Koude persing betekent dat de olie uit de zaden wordt gewonnen of gescheiden zonder enige chemische tussenkomst en bij een temperatuur die niet hoger is dan 35° C. De olie is helder- tot lichtgroen en moet koel worden bewaard. U kunt natuurlijk ook borage olie als voedingssupplement aanschaffen.
Het supplement met borageolie dat u bij vitaminesperpost.nl kunt kopen, bevat per softgel maar liefst 200 mg GLA. WIj bieden ook Vegan Borageolie aan in innovatieve 'liquid capsules'. Deze capsule is gemaakt van plantaardig HPMC waardoor dit supplement volledig vegan is. Borageolie is een prima alternatief voor teunisbloemolie.
“Borageolie is een drogende olie die snel door de huid wordt opgenomen”
De Borago officinalis is een veelzijdige plant. Zo is borage olie een fantastische manier om de huid mee te verzorgen. Daarom wordt deze olie vaak in cosmetica gebruikt. Het is een drogende olie die snel door de huid wordt opgenomen en die vooral geschikt is voor een droge, schilferige en gevoelige huid. Ook de rijpe huid kan baat hebben bij borageolie. Op internet zijn talloze recepten te vinden om met borageolie zelf een huidserum te maken. Wilt u meer informatie over gezichtsoliën? Bekijk dan ons complete assortiment.
Zoals we eerder al vertelden, lijkt de smaak van borage nogal op die van komkommer. Wilt u eens culinair met dit kruid aan de slag? Probeer dan eens dit overheerlijke recept voor rigatoni met borage.
Ingrediënten:
- 1 kilo verse boragebladeren
- enkele boragebloemen
- 2 uien
- 1 teentje knoflook
- 2 el olijfolie
- 50 ml witte wijn
- 100 ml groentebouillon
- zout
- versgemalen peper
- 400 g rigatoni (korte buisvormige pasta)
- 4 el vers geraspte Parmezaanse kaas
Bereiden:
- Maak de boragebladeren schoon, was ze en draai droog in de slacentrifuge
- Snijd het blad klein
- Pel de uien en de knoflook en hak beide fijn
- Verhit de olijfolie in een pan
- Bak uien en knoflook tot ze glazig zijn
- Voeg dan de boragbladeren toe en roer om
- Blus met witte wijn
- Voeg de groentebouillon toe
- Kruid met zout en peper
- Laat op laag vuur circa 7,5 min. sudderen
- Kook de rigatoni zoals beschreven op de verpakking
- Schik de pasta met de het boragemengsel op borden
- Bestrooi met de Parmezaanse kaas
- Garneer met enkele boragebloemen.
(Bron: landidee.nl)
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over borageolie of een van onze andere plantaardige oliën? Neem dan tijdens kantooruren contact op met onze medewerkers via tel. +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
