Wie droomt er niet van een eeuwig leven? Hoe graag we dit ook willen, dit blijft natuurlijk een utopie. Binnen de Chinese heilkunde vinden we echter een plant die bekendstaat als ‘eeuwig-leven-kruid’. We hebben het dan over Gynostemma pentaphyllum oftewel Jiaogulan. De plant wordt ook wel ‘de nieuwe ginseng’ genoemd. Tijd voor een nadere blik op dit ‘onsterfelijkheidskruid’.
- Wat is gynostemma of jiaogulan?
- Geschiedenis van gynostemma
- Waarom de naam ‘onsterfelijkheidskruid’?
- Wat zit er in gynostemma?
- Verschil gynostemma en ginseng
- Waar is gynostemma goed voor?
- Wat kunt u nog meer met gynostemma doen?
Wat is gynostemma of jiaogulan?
De gynostemma pentaphyllym behoort botanisch gezien tot de komkommerfamilie (Cucurbitaceae). Dit is een familie van tweezaadlobbige planten. Oorspronkelijk stamt de klimplant uit China, Thailand, Maleisië, Taiwan, Korea en Japan. De gynostemma groeit aan struiken en kleine bomen en doet het ook uitstekend in ons klimaat. Hij kan temperaturen tot -15° overleven. Het blad is handvormig en heeft een frisgroene kleur.
De plant groeit van juli tot en met augustus, waarna de witte bloemen in paars-zwarte bessen aan langwerpige trosjes veranderen. Overigens kan de jiaogulan ook prima binnen worden geteeld. De plant is makkelijk te cultiveren, ook voor ongeoefende tuinders.
“In 1578 ontdekte de kruidenarts Li Shi Zhen de bijzondere kenmerken van jiaogulan”
Al tijdens de Ming-dynastie werd gynostemma voorgeschreven als een volksbehandeling voor uiteenlopende aandoeningen. In 1406 werd jiaogulan (uitspraak: jee-ow-koo-lahn) bijvoorbeeld beschreven als middel bij ondervoeding. De plant werd in die tijd namelijk als voedsel gezien. Opvallend is wel dat de plant pas sinds recent in de traditionele Chinese kruidenkunde (TCM) wordt genoemd en destijds nauwelijks door Chinese artsen werd ingezet. De reden hiervoor was dat deze plant van origine alleen in zuidelijke berggebieden voorkwam en niet in de steden waar veel dokters de TCM beoefenden.
In 1578 ontdekte de kruidenarts Li Shi Zhen de bijzondere kenmerken van jiaogulan en nam de plant op in zijn boek Compendium of Materia Medica. Ook in Japan werd de plant aanvankelijk alleen als voedsel gezien. In 1784 publiceerde de Zweedse natuuronderzoeker Carl Peter Thunberg de eerste westerse beschrijving van de plant: Vitis pentaphylla. De Nederlands-Duitse botanicus Carl Ludwig Blume bracht de jiaogulan in een ander geslacht onder en gaf ‘m de naam Gynostemma simplicifolium. Pas in 1902 kreeg de plant zijn huidige naam Gynostemma pertaphyllum.
“In streken waar veel jiaogulan-thee wordt gedronken, komen relatief veel mensen voor die ouder dan honderd jaar zijn”
Met name in de Chinese provincie Guizhou wordt gynostemma het ‘kruid der onsterfelijkheid’ genoemd. Dit heeft ermee te maken dat het vooral door de oudere inheemse bewoners werd geconsumeerd. In streken waar veel jiaogulan-thee wordt gedronken, komen bovendien relatief veel mensen voor die ouder dan honderd jaar zijn. Inmiddels is de plant onderwerp geweest van meer dan veertig wetenschappelijke onderzoeken. Alle onderzoeken suggereren dat het consumeren van de jiaogulan verschillende voordelen voor het lichaam biedt.
De benaming jiaogulan betekent in het Chinees overigens ‘kronkelende klimorchidee’. Ook in Japan groeit het onsterfelijkheidskruid in het wild. Daar wordt gynostemma amachazuru genoemd. Dit betekent zoveel als ‘zoete theedrank’.
“De bladeren bevatten een groot aantal gypenosides"
Meestal worden alleen de bovengrondse delen zoals de bladeren en stengels van de gynostemma gebruikt. De bladeren bevatten een groot aantal gypenosides. Inmiddels zijn er zo’n 180 geïsoleerd. Deze worden alle in verband gebracht met gunstige eigenschappen voor onze gezondheid. De gypenosides lijken sterk op de ginsenosides in ginseng en staan bekend om hun vergelijkbare eigenschappen. Daar houdt het echter niet mee op. De plant bevat ook antioxidanten als flavonoïden en saponinen (zeepstoffen).
Antioxidanten beschermen onze cellen en weefsels tegen vrije radicalen die schade proberen toe te brengen. Planten maken de saponinen aan om zichzelf en hun kroost (de zaden) te beschermen tegen aanvallen van buitenaf, bijvoorbeeld voor bacteriën, schimmels en insecten. Onderzoekers ontdekten zelfs dat een aantal saponinen vergelijkbaar of zelfs identiek zijn aan die in ginseng.
Andere mooie inhoudsstoffen van de plant zijn catechines, luteoline, quercetine, isoquercitrine en orientine. En wat dacht u van de bioactieve stoffen polysachariden, sterolenaminozuren, vitamines en mineralen?
“Gynostemma bevat drie tot vier keer meer saponinen dan panax ginseng”
Gynostemma wordt vaak als een goedkoop alternatief voor panax ginseng gezien. Niet zo vreemd, want de wortel van panax ginseng moet minimaal zes jaar groeien eer hij bruikbaar is. Jiaogulan groeit elk jaar simpelweg als blad aan de klimplant. Zowel panax als gynostemma worden als planten gezien die helpen de weerbaarheid van de mens in tijden van kort- of langdurige stress te vergroten. Bovendien zitten er drie tot vier keer zoveel saponinen in gynostemma als in ginseng.
“Gynostemma is een belangrijke plant in de heilkunde”
Hoewel hij pas onlangs in de TCM is opgenomen, is de gynostemma of jiaogulan een belangrijke plant in de kruidenkunde. Begrijpelijk, aangezien de plant bijdraagt aan het behoud van een gezonde leverfunctie* en het behoud van een gezonde bloedsuikerspiegel*. Daarnaast ondersteunt gynostemma het afweersysteem* en is jiaogulan goed voor hart en bloedvaten* en de cholesterolspiegel*. Bovendien draagt het bij aan de instandhouding van normale cholesterolwaardes in het bloed*. Het vegan supplement dat u bij ons kunt kopen, bevat maar liefst 400 mg Gynostemma pentaphyllum met minimaal 95% gypenosides.
*Evaluatie gezondheidsclaims is lopende.
“Het meest bekend is jiaoluganthee”
Verse jiaogulan kan in salades en uiteenlopende gerechten worden verwerkt. Het meest bekende culinaire gebruik is echter jiaogulan-thee, die van het blad wordt getrokken. Dit is supermakkelijk. Doe ongeveer drie verse kruidentakjes in een theeglas, giet er gekookt water overheen en laat 5 minuten trekken. Ook kunt u de bladeren aan uw smoothies toevoegen.
Disclaimer:
Gynostemma is niet geschikt voor zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven of mensen met een auto-immuunziekte. Pas op met bloedverdunners vanwege mogelijk bloedverdunnend effect. Jiaogulan kan ook de bloedsuikerspiegel verlagen.
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over gynostemma of andere kruiden uit de TCM? Neem dan tijdens kantooruren contact op met onze medewerkers via tel. +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief) of via onze contactpagina. Zij staan u graag te woord.
