In speculaas, in stoofpotten, in Indiase gerechten en in glühwein. Het zijn maar een paar culinaire toepassingen waar we kruidnagel van kennen. De geurige specerij is echter zoveel meer dan een geliefde smaakmaker in de keuken. Wist u dat kruidnagel bijvoorbeeld een goede invloed op de bloedcirculatie heeft?
- Wat is kruidnagel?
- Hoe belandde de kruidnagel in Nederland?
- ‘Culinair spijkertje’ met hoge voedingswaarde
- Kruidnagel bevat eugenol
- Kruidnagel voor de bloedcirculatie
- Hoe herkent u goede kwaliteit kruidnagel?
- Kruidnagel kent een breed scala een toepassingen
- Kruidnagel in poedervorm
- Recept massaman viscurry met kruidnagel (2 pers)
Wat is kruidnagel?
Kruidnagels groeien aan de kruidnagelboom (Syzygium aromaticum). Het zijn de gedroogde, nog gesloten bloemknoppen. De kruidnagelboom stamt oorspronkelijk van de Molukken en gedijt het best in een vochtig, tropisch klimaat. Tegenwoordig wordt tweederde van de kruidnagels in Indonesië geoogst. Andere landen waar kruidnagel wordt gekweekt, zijn China, India en Pakistan. De benaming ‘kruidnagel’ behoeft weinig uitleg: de kruidnageltjes zien er immers uit als dikke, bruine spijkertjes die een pittige en kruidige smaak hebben. In keukenkringen worden ze ook wel ‘culinaire spijkertjes’ genoemd.
De kruidnagelboom zelf is een prachtige boom met groen loof en bloemen die in trosjes aan de takken hangen. Kruidnagelbomen groeien uitzonderlijk langzaam. Dit heeft als gevolg dat men pas na zes tot acht jaar een eerste oogst van de boom kan halen. Dat dit geduld overigens loont, blijkt wel uit het gegeven dat kruidnagelbomen vervolgens wel honderd jaar lang kruidnagels leveren.
“Inmiddels is kruidnagel dusdanig in de Europese keuken ingeburgerd dat we bijna het gevoel hebben dat het een oer-Hollands kruid is”
Hoe belandde de kruidnagel in Nederland?
Het is ietwat onduidelijk hoe de kruidnagel z’n weg naar Europa vond. Men gaat ervan uit dat de kruidnagelboom vanuit zijn oorspronkelijke plek op de Molukken door handelaren mee naar China en India is genomen. Van daaruit zou de specerij per schip naar Constantinopel en Alexandrië zijn vervoerd. Constantinopel was tot in de Middeleeuwen de belangrijkste handelsstad voor kruiden. In 1522 veroverden de Portugezen de Molukse eilanden. Hiermee creëerden ze een monopolie in de handel in kruiden. Deze monopolie werd later door de Hollanders overgenomen.
Hoe dit in z’n werk ging, verdient echter allesbehalve een schoonheidsprijs. De Hollanders vernietigden namelijk alle overschotten en dreven zo de prijzen op. Bovendien verwoestten ze talloze plantages van de inheemse bevolking. Dit leidde tot geïnstitutionaliseerde uitbuiting. De plantages van de Verenigde Oost-Indische Compagnie werden namelijk streng bewaakt en de inheemse boeren ontvingen maar een fractie van wat Europese handelaren kregen uitbetaald: respectievelijk 25 cent per pond tegenover drie of vier gulden! Een Fransman slaagde er uiteindelijk ik 1770 in om kruidnagelplantjes over de grens te smokkelen. Hij nam ze mee naar Mauritius en het eiland La Réunion. Van hieruit belandde de kruidnagel ook op Zanzibar en in Madagaskar. Inmiddels is kruidnagel dusdanig in de Europese keuken ingeburgerd dat we bijna het gevoel hebben dat het een oer-Hollands kruid is.
“Wat kruidnagel echt bijzonder maakt, is de aanwezigheid van het stofje eugenol”
‘Culinair spijkertje’ met hoge voedingswaarde
U zou het misschien niet verwachten, maar dit culinaire spijkertje heeft een hoge voedingswaarde. Kruidnagel is dus niet alleen een smaakmaker maar ook nog eens goed voor de gezondheid. Zo bevat het kruid vezels, vitamines en mineralen. (Gemalen) kruidnagel bevat nauwelijks calorieën. Per 2 gram (ongeveer een theelepel) kruidnagel treffen we circa 1 gram koolhydraten aan en een kleine hoeveelheid vezels. Het is rijk aan mangaan en vitamine K. Andere mineralen in kruidnagel zijn magnesium, zink, ijzer en calcium. Ook treffen we een kleine hoeveelheid vitamine C, B12 en E in het culinaire spijkertje aan.
Maar wat kruidnagel echt bijzonder maakt, is de aanwezigheid van het stofje eugenol. Deze olieachtige stof is onder meer verantwoordelijk voor de typische kruidnagelgeur. Kruidnagel is bovendien een flavonoïde en een stevige natuurlijke antioxidant en helpt het lichaam in de strijd tegen vrije radicalen die onze cellen aantasten. Het is dus sowieso een goed idee om deze specerij niet in het kruidenrek te laten verstoffen.
“Eugenol komt ook voor in nootmuskaat en basilicum”
Kruidnagel bevat eugenol
We kunnen van kruidnagel zowel de oliën, bladeren en bloemen als de stengels gebruiken. Kruidnagelolie bevat 60-90% van de bioactieve stof eugenol, kruidnagelbladolie 82-88% eugenol en kruidnagelsteelolie 90-95% eugenol. Eugenol komt ook voor in nootmuskaat en basilicum en heeft allerlei fijne gezondheidsbevorderende kenmerken. Naar eugenol zijn veel studies gedaan. Vanwege Europese wetgeving is het ons echter niet toegestaan om hier dieper op in te gaan, maar u kunt het zelf natuurlijk even nakijken op internet.
“Kruidnagel wordt tot op de dag van vandaag aan talloze mondverzorgingsproducten toegevoegd”
Kruidnagel voor de bloedcirculatie
Wie vroeger een tandartspraktijk binnenstapte, rook meteen de typische geur van eugenol. Wat uitwendig gebruik aangaat, staat kruidnagel dan ook al van oudsher bekend als middel bij kiespijn. Men stopte een kruidnagel in de holle kies, beet er zachtjes op en hoopte zo de pijn te verminderen. De specerij wordt tot op de dag van vandaag aan talloze mondverzorgingsproducten toegevoegd.
Grappig weetje hieromtrent is dat er een legende over een Chinese keizer bestaat die van zijn ambtenaren eiste dat ze op een kruidnagel beten voor ze op audiëntie mochten komen. Hij wilde zo voorkomen dat ambtenaren met een slechte adem voor zijn neus zouden staan. Als inwendig kruid heeft kruidnagel een langdurige reputatie omdat het goed voor de bloedcirculatie* en de bloeddruk is*.
*Evaluatie gezondheidsclaims is lopende.
“Als u een kruidnagel tussen uw nagels breekt, dient dit een knisperend geluid te maken”
Hoe herkent u goede kwaliteit kruidnagel?
Als u graag van kruidnagel gebruikmaakt, is het natuurlijk van belang dat u zeker weet dat u een goede kwaliteit in huis hebt. U herkent deze kruidnagel aan een lichte, bruine tint. Hoogwaardige kruidnagels zijn mooi glanzend. Als ze dof en droog zijn, hebben ze waarschijnlijk een minder goed droogproces doorstaan. Ook het geluid maakt verschil. Als u een kruidnagel tussen uw nagels breekt, dient dit een knisperend geluid te maken. Als de nagel buigt maar niet breekt, handelt het zich niet om een superieure kwaliteit. Dan is er nog de watertest. Verse kruidnagels komen namelijk bovendrijven.
“Op koude dagen dragen winterse gerechten met kruidnagel bij aan een lekker warm gevoel”
Kruidnagel kent een breed scala een toepassingen
We kennen allemaal het gebruik van kruidnagel in de keuken. Zo geeft de specerij ham een zoete, kruidige smaak. We kunnen het zowel aan zoete gerechten als speculaas en kruidnoten als aan hartige oer-Hollandse gerechten als rode kool en stoofpotjes toevoegen. Natuurlijk is er ook een heerlijke thee van te maken, eventueel in combinatie met kaneel, gember en kurkuma. Probeer deze thee ook eens met een snufje peper. Op koude dagen dragen winterse gerechten met de specerij bij aan een lekker warm gevoel. Kruidenmengsels als kerrie en garam massala bevatten eveneens vaak kruidnagel.
Ook de parfum- en tabaksindustrieën zijn dol op de specerij. In Indonesië dienen kruidnagels als basis voor de bekende Kretek-sigaretten. En wist u dat u met kruidnagels heel goed insecten kunt weren? Vooral wespen zijn afkering van het aroma. Prik in een schijfje van een citrusvrucht wat kruidnageltjes en zet dit op de tuintafel of in de slaapkamer. Een mengsel van water en kruidnagel zou ook muggen op afstand houden. En als u alsnog wordt geprikt, biedt kruidnagel op de prik enige verlichting. Men zegt dat het op een brandertje verhitten van een mix van kaneel, kruidnagel, eucalyptus, citroen en rozemarijn winterse ongemakken op afstand kan houden.
“We kennen talloze gerechten waarin kruidnagel een echte toevoeging is”
Kruidnagel in poedervorm
Nu u zich bewust bent van de fijne kenmerken van kruidnagel wilt u deze specerij misschien het liefst aan elke maaltijd gaan toevoegen. Natuurlijk zijn er talloze lekkere recepten (zie beneden) van gerechten waarin kruidnagel een echte toevoeging is. U kunt echter ook kiezen voor een voedingssupplement met kruidnagel poeder. Zo verkopen wij kruidnagelpoeder dat volgens IFS-kwaliteitsnormen is gecapsuleerd. Elke capsule bevat 500 mg kruidnagel.
Recept massaman viscurry met kruidnagel (2 pers)
(Bron: smulweb.nl)
Deze viscurry bevat verse kruiden zoals kruidnagel, kardemom, gember, anijs, nootmuskaat, limoen, kurkuma, kaneel, korianderzaad, komijnzaad en citroengras. Vervang voor een extra oosters tintje de zonnebloemolie door sesamolie.
Ingrediënten:
- 170 g Pandanrijst
- 1 aubergine
- 1 prei
- 200 ml kokosmelk
- 100 g massaman currypasta
- 1 el sojasaus
- 2 pangasiusfilets
- 1 el zonnebloem- of sesamolie
- peper en zout naar smaak
Bereiden:
- Kook de rijst en giet indien nodig af. Laat zonder deksel uitstomen.
- Snijd de aubergine in blokjes en de prei in ringen.
- Roer de kokosmelk goed door.
- Verhit de olie in een wok of hapjespan en bak de currypasta ong. 1 minuut op middelhoog vuur.
- Voeg de kokosmelk en sojasaus toe en meng goed.
- Voeg de aubergine toe, dek de pan af en laat 7 min zachtjes koken. Voeg halverwege de prei toe.
- Snijd intussen de pangasius in 4 gelijke stukken. Leg ze op de curry en laat 6 min op middelhoog vuur koken. Schep tussendoor 1 of 2 keer voorzichtig om.
- Breng op smaak met zout en peper.
- Verdeel de rijst en de curry over de borden.
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over kruidnagel of supplementen met andere specerijen? Neem dan tijdens kantooruren contact op met onze medewerkers via tel. +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
