Veel mensen kennen zoethout nog van obscure, schemerige winkeltjes, waar je als kind met een kwartje terecht kon en je vervolgens een ingewikkelde keuze moest maken uit de vele potten met zoete lekkernijen. Soms koos je voor een simpel zoethoutstokje. Met zo’n stokje kon je een hele tijd doen. Je droeg het mee in je broekzak, maar als je pech had, vergat je het en kreeg je op je donder van je moeder als ze het terugvond tussen het net gewassen goed. Maar wat erger was: de smaak van het stokje zoethout was door het wasmiddel compleet geruïneerd. In Vlaanderen noemen ze zoethout overigens kalissehout, klishout of gewoon kalisse en in het Engels heet het liquorice.
- Wat is glycyrrhizinezuur (GA) en wat is gedeglycyrrizeerd (DGL)?
- De plant Glycyrrhiza glabra is letterlijk stokoud
- In het graf van farao Toetanchamon werd veel zoethout aangetroffen
- Zoethout was in de oudheid een ‘Scythische wortel’
- Glycyrrhiza glabra is al in de 1e eeuw beschreven
- Hildegard von Bingen beschreef zoethout in de middeleeuwen
- De 3 soorten zoethout volgens Carl Linnaeus
- Zoethout is een belangrijk ingrediënt van ambachtelijke drop
- Wat doen we tegenwoordig met zoethoutwortel?
Zoethout (Glycyrrhiza glabra) wordt veelvuldig gebruikt in de farmaceutische en voedingsindustrie. De wortels bevatten positieve inhoudsstoffen en bieden een aantal interessante gezondheidsvoordelen:
- Het is een antioxidant*
- Het ondersteunt het afweersysteem*
- Het heeft een verzachtende invloed op de luchtwegen*
- Het ondersteunt het een goed zuur-base evenwicht in de maag*
- Goed voor de maagfunctie*
- Helpt de spijsvertering*
- Het heeft een goede invloed op de huid*
*Evaluatie gezondheidsclaims is lopende.
Glycyrrhizinezuur is een natuurlijke, enorm zoete, bioactieve stof die voorkomt in zoethout en dan met name in de schors van de wortels. Deze stof heeft onder meer een goede invloed op het afweersysteem en de luchtwegen. Sommige mensen zijn er gevoeliger voor dan andere. We verkopen daarom twee zoethoutsupplementen. Zoethoutwortel Sterk dat is gestandaardiseerd op tenminste 20% Glycyrrhizinezuur (GA) en Zoethoutwortel Extract dat is gedeglycyrrizeerd (DGL).
Zoethoutwortelextract bevat juist maar maximaal 1% glycyrrhizine. Wilt u extra aandacht voor uw luchtwegen en uw afweersysteem en bent u niet overgevoelig voor deze stof, dan kunt u kiezen voor Zoethoutwortel Sterk. Heeft u een gevoelige maag, dan kunt u kiezen voor gedeglycyrrizeerd Zoethoutwortel Extract. U profiteert dan nog steeds van de inhoudsstoffen van zoethoutwortel.
"Zoethout kan ook in Nederland langs de waterkant worden geteeld"
De Glycyrrhiza glabra is een struik die ongeveer een meter hoog kan worden en diep wortelt. Hij bloeit met lila bloemetjes en houdt van een warm klimaat. Maar ook in Nederland kan hij in de moestuin worden geteeld, het liefst langs de waterkant. Commercieel wordt hij met name in Spanje, Italië, Zuid-Frankrijk en op de Balkan geteeld. Wortels en uitlopers van drie tot vierjarige planten worden in de herfst geoogst. De dikke uitlopers worden gewassen en van bijwortels ontdaan en vervolgens worden ze eventueel geschild en in de zon of droogmachine gedroogd.
De eerste gedocumenteerde beschrijving van zoethout als kruidenmiddel kan op de oude Assyrische, Egyptische, Chinese en Indiase culturen worden teruggevoerd. Al vanaf het begin van de geschreven geschiedenis wordt er over zoethout geschreven, maar het gebruik als kruidenmiddel dateert van lang daarvoor.
“Opmerkelijk is dat de zoethoutwortel in de piramide buitengewoon goed bewaard is gebleven”
Zoethout werd in grote hoeveelheden in het graf van de jonge (negentienjarige) koning Toetanchamon (1342-1325 v. Chr.) tussen zijn goud, sieraden en kunstschatten gevonden. Aangenomen wordt dat ‘koning Tut’ de wortel wilde meenemen op zijn reis naar de volgende wereld, zodat hij daar zijn geliefde zoete drankje ‘mai-sus’ kon maken. Voor de Egyptenaren was de zoet smakende zoethoutwortel een wondermiddel.
Het was voor hen wat de ginsengwortel voor de Chinezen is. Opmerkelijk is dat de zoethoutwortel buitengewoon goed bewaard is gebleven. Sommigen verklaren dit door het conserverend vermogen van de mysterieuze piramides uit de oudheid.
“De Scythen konden twaalf dagen zonder drinkwater omdat ze zoethoutwortel kauwden en merriekaas aten”
Zoethout was in de oudheid een ‘Scythische wortel’
Volgens de oude Griek Theophrastus die 380 v. Chr. op het eiland Lesbos woonde en een van de eerste botanici was, leerden de Grieken waarschijnlijk over het gebruik van zoethout van de Scythen, een etnische groep die die in het noorden en oosten van Griekenland leefde. Theophrastus noemde de plant derhalve ‘de Scythische wortel’. Volgens de overleveringen konden de Scythen twaalf dagen zonder drinkwater omdat ze zoethoutwortel kauwden en merriekaas aten.
Glycyrrhiza glabra is al beschreven in de 1e eeuw
In de eerste eeuw n. Chr. schreef Pedanius Dioscorides (ca. 40-90 n. Chr.) over zoethout in zijn De Materia Medica. In dit boek werden daarnaast ook 650 andere gezondheidsbevorderende stoffen van plantaardige oorsprong beschreven. In tegenstelling tot Theophrastus, die een botanicus was, was Dioscorides een farmacognosist. In zijn verhandeling classificeerde Dioscorides daarom planten op basis van hun nutritionele en ondersteunende eigenschappen en niet op basis van hun morfologie.
Liquorice, zoals zoethout ook wel wordt genoemd, was een bekend preparaat in de oude, Romeinse tijd. We weten dit omdat de de gunstige effecten in die tijd goed door verschillende auteurs zijn gedocumenteerd.
“Zoethout werd ook wel ingezet om de slechte smaak te maskerenvan sterk gekruid en te gaar voedsel, vet en vaak besmet vlees"
Tijdens de middeleeuwen werd de kennis van gezondheidsbevorderende planten overgedragen via kloosters waar belangrijke werken werden gekopieerd. Hildegard von Bingen (1098-1179), priorin van het klooster van Rupertsberg bij Bingen, schreef een verhandeling over dergelijke planten en ook zoethout kwam daarin voor. In deze periode werd zoethout ook wel ingezet de slechte smaak van sterk gekruid en te gaar voedsel, vet en vaak besmet vlees te maskeren.
Koeling was nog niet mogelijk en het meeste vlees werd geconserveerd door het te zouten en in aromatische kruiden en specerijen te verpakken. Gedurende deze tijd werd gezegd dat zoethoutextract gelijk was aan dat van ‘paradijskorrels’. Waarom precies is niet bekend, maar het klinkt belangrijk genoeg om te worden gedocumenteerd.
De 3 soorten zoethout volgens Carl Linnaeus
De Zweedse natuuronderzoeker Carl Linnaeus (1707–1778) specialiseerde zich in het onderverdelen van planten in geslacht en soort, waarbij hij een nomenclatuur met twee namen aannam. Binnen het geslacht Glycyrrhiza dat hij bedacht, identificeerde hij drie verschillende soorten: Glycyrrhiza glabra, Glycyrrhiza echinata en Glycyrrhiza hirsuta.
"In de 14e eeuw werd er in Engeland zelfs belasting geheven op drop"
Zoethout is al eeuwenlang een belangrijk ingrediënt van ambachtelijke drop. Om de waarde van drop te ondersteunen, werd in Engeland in 1305, tijdens het bewind van Edward I, zelfs belasting op de invoer van drop geheven. Zó populair was het toen al. Doel hiervan was indertijd het vrijmaken van geld ten behoeve van de reparatie van de London Bridge. De industriële verwerking van de zoethoutwortel werd mogelijk nadat de Italiaan Giorgio Amarelli er in 1731 in slaagde om het sap uit de wortel tot (blok)drop te verwerken.
Vragen of advies?
Naast zoethoutsupplementen verkoopt vitaminesperpost.nl nog veel meer voedingssupplementen. Ziet u door de bomen het bos niet meer en wilt u advies of informatie? U kunt van maandag t/m vrijdag op kantoortijden telefonisch contact opnemen met onze deskundige medewerkers op nummer +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief) of via het formulier op onze contactpagina.
