Wie dit nog niet beseft, heeft de afgelopen jaren kennelijk onder een steen gelegen: talloze bessen zijn supergezond! Vlierbessen, Indiase kruisbessen, duindoornbessen, zwarte bessen en ook zwarte appelbessen oftewel aroniabessen. Met name de laatste barsten zowat uiteen van de natuurlijke antioxidanten die we anthocyanen noemen.
- Wat is de aronia- of zwarte appelbes?
- Gezonde arionabes al bekend bij Indianen
- Aroniabessen zijn rijk aan anthocyanen
- Zwarte appelbes: ook gezond na verhitting
- Van gezond aroniasap tot voedingssupplement
- Recept smoothie met aroniabessen
Wat is de aronia- of zwarte appelbes?
We hebben er weer eentje te pakken: een bijzondere bes met een bulk aan inhoudsstoffen die goed zijn voor de mens. Ditmaal hebben we het over de ariona- of zwarte appelbes, in het Latijn Aronia melanocarpa genoemd. De plant stamt uit de rozenfamilie (Rosaceae). De naam Aronia is de geslachtsnaam en betekent ‘mispelachtige bessen’. De soortnaam ‘melanocarpa’ valt uiteen in ‘melanos’ oftewel ‘zwart’ en ‘karpos’ wat ‘fruit’ betekent. De lage boom wordt vaak gebruikt om de tuin op te leuken. De bladverliezende heester komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika. De plant wordt ongeveer even groot als een sering en heeft glanzende, groene bladeren. In het najaar kleuren deze dieprood. In de lente krijgt de Aronia melanocarpa witte bloemen die vervolgens tot donkerpaarse, bijna zwarte bessen uitgroeien. Als deze niet worden geoogst, blijven ze hangen en zijn een lekker wintermaaltje voor de zangvogels. Overigens heeft de Aronia melanocarpa nog twee broertjes die we vaak tegenkomen, namelijk de gewone appelbes (Aronia arbutifolia) en de hybride appelbes (Aronia X prunifolia).
"De bessen werden door kolonisten als kleurstof voor textiel gebruikt"
Gezonde arionabes al bekend bij Indianen
De aroniabes komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika. Omdat de bes veel vitamines bevat, werden de bessen door de Indianen als vitaminerijk voedsel gebruikt voor de winter. Ze vonden tevens gretig aftrek bij vroege kolonisten. Deze gebruikten de bessen als voeding, maar ook als kleurstof voor textiel. Rond 1900 belandde de plant in de toenmalige Sovjet-Unie. De botanicus Ivan Vladimirovitsj Mitsjoerin was direct geïnteresseerd in de gezondheidsvoordelen van de plant en sloeg ermee aan het experimenteren. Hij was ook degene die plant vanuit de Verenigde Staten in zijn eigen land introduceerde. Inmiddels wordt de bes op duizenden hectaren grond in Oost-Europa gekweekt om er sap van te maken. Pas sinds de afgelopen twintig jaar neemt de algemene en wetenschappelijke belangstelling voor de zwarte appelbes in de Verenigde Staten en de rest van Europa toe en wordt deze steeds vaker commercieel verbouwd.
“Samen met chlorofyl (bladgroen) behoren anthocyanen tot de belangrijkste groep plantaardige kleurstoffen”
Aroniabessen zijn rijk aan anthocyanen
Aroniabessen bevatten een grote hoeveelheid anthocyanen, net als veenbessen, bosbessen, zwarte bessen en bramen. Anthocyanen behoren tot de groep van fenolen. Deze stoffen komen veelvuldig voor in fruit, groente en bloemen. Het woord ‘anthocyaan’ stamt uit het Grieks. ‘Anthos’ betekent ‘bloem’ en ‘kyanos’ staat voor ‘blauw’. Samen met chlorofyl (bladgroen) behoren anthocyanen tot de belangrijkste groep plantaardige kleurstoffen. Ze staan bekend als natuurlijke anti-aging stoffen. Anthocyanen worden uitgebreid onderzocht, maar de consensus is inmiddels dat de antioxiderende eigenschappen van anthocyanen vijftig (!) keer hoger zijn dan vitamine E en tweemaal hoger dan vitamine C. Een onderzoek dat in 2005 in het tijdschrift European Food Research and Technology werd gepubliceerd, stelt dat hele zwarte appelbessen meer antioxidante werking hebben dan zwarte appelbessensap. Alle rood-donkerpaars-blauw gekleurde groente en fruit bevat superveel anthocyanen. Aroniabessen bevatten driemaal meer van deze kleurstoffen dan bosbessen. Gedroogde appelbessen zitten bovendien vol vezels.
"U kunt jam of siroop van de gezonde arionabes maken"
Zwarte appelbes: ook gezond na verhitting
Vaak gaan bij de bereiding en van groente en fruit veel vitamines verloren. Bij de zwarte appelbes blijven deze echter behouden. U kunt dus eventueel jam of siroop van de gezonde aroniabes maken. De bessen bevatten een flinke hoeveelheid flavonoïden en antioxidanten. Deze stoffen gaan de strijd aan met vrije radicalen die onze cellen en weefsels aanvallen. U kunt hierbij denken aan roken, luchtverontreiniging, alcohol, stress en overmatig sporten. Ook treffen we de vitamines B, C, E, en K, biotine en de mineralen, ijzer, borium, calcium, mangaan, koper, molybdeen, fluor en jodium aan in de kleine bessen aan. Daarnaast bevat de zwarte appelbes diverse tannines. Tannines zijn krachtige polyfenolen die onder de antioxidanten vallen. Dit besje, dat ook na verhitting gezond blijft, is dus perfect als gezonde snack.
"Appelbessen zijn eveneens geschikt om wijn of sterke drank van te maken"
Van gezond aroniasap tot voedingssupplement
Misschien denkt u dat alleen de bessen van de Aronia melanocarpa interessant voor de mens zijn. Dan denkt u verkeerd, want zelfs de bladeren en de schors van de plant hebben gezondheidsbevorderende kenmerken voor de mens. Wilt u een smakelijke aroniathee? Hiervoor kunt u zowel de bessen als de bladeren gebruiken. Gebruik een paar eetlepels fruit of een mengsel van fruit en bladeren en giet er water over. Laat tien minuten tot een half uur trekken en voilà! U kunt ook zelf sap van de zwarte appelbes maken. Was hiervoor de vruchten, droog ze, doe ze in een pan met wat water en laat ongeveer een half uur op laag vuur stoven. Naar smaak kunt u honing of suiker toevoegen. Bewaar het sap in een schone, droge fles.
Appelbessen zijn eveneens geschikt om wijn of sterke drank van te maken. Vaak worden ze hiervoor gecombineerd met andere gezonde bessen. Het sap is perfect om wild vlees mee te marineren. Direct van de struik zijn de bessen trouwens wat zuur en wrang en niet echt lekker. Verwerkt smaken ze een stuk beter. De bessen worden overigens wel zoeter naarmate ze langer hebben gerijpt. Wilt u zelf een smoothie met de aroniabes maken? Hieronder vindt u een recept.
Heeft u geen zin om zelf culinair met de arionabes aan de slag te gaan? Kies dan voor het gemak van een voedingssupplement. U kunt bij ons terecht voor vegetarische aronia-capsules. Deze zijn samengesteld met fruitpoeder van de Aronia melanocarpa. Het poeder is gestandaardiseerd op 4:1 extract. Dit betekent dat één capsule met 500 mg extract, overeenstemt met 2000 mg appelbes.
Recept smoothie met aroniabessen
(Bron: optimalegezondheid.com)
Net als blauwe bessen kunnen aroniabessen in brood, taarten, cakes en ander gebak worden verwerkt. Wij houden het lekker makkelijk met dit recept voor een gezonde en heerlijk verfrissende smoothie met aroniabessen.
Ingrediënten:
- 1 kopje magere yoghurt
- 1 kopje bevroren aroniabessen
- 1,5 kopje zwarte bessen, frambozen of blauwe bessen
- 1 banaan, gepeld en in schijfjes
- 1 eetlepel honing
Bereiden:
Voeg alle ingrediënten samen in een blender en mix tot een glad geheel.
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over de aroniabes of andere bessen in ons assortiment? Neem dan tijdens kantooruren contact op met onze medewerkers via tel. +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
