Maakt uw hart maakt ook elk najaar een sprongetje als u de gesneden boerenkool weer in de schappen ziet liggen? Heerlijke winterstamppotten liggen in het verschiet waarmee we ook nog eens lief zijn voor ons lijf. Boerenkool bevat namelijk tal van gezonde stoffen en meer vitamine C dan sinaasappels! Op 24 oktober is het Nationale Boerenkooldag. Tijd om eens in deze bijzondere groente te duiken.
- Boerenkool is een superfood
- Boerenkool: ‘de vorst moet eroverheen’
- Waarom is boerenkool zo enorm gezond?
- Boerenkool: boordevol mineralen, aminozuren en sulforafaan
- Hoe gebruik ik verse boerenkool?
- Recept hartige boerenkooltaart met geitenkaas
Boerenkool is een superfood
Wie in Nederland opgroeit, kan zodra de ‘r’ in de maand zit haast niet om boerenkool heen. We maken er stamppot van, gebruiken de kool in smoothies en in de supermarkt vinden we boerenkoolchips. In ons landje zijn we aan deze krullerige kool gewend maar pas de laatste jaren is boerenkool in de Verenigde Staten populair geworden en dan met name in New York. Hier heeft deze übergezonde kool zich zelfs tot ‘superfood’ ontpopt.
En dan te bedenken dat boerenkool (Brassica oleracea) al meer dan 2000 jaar wordt gecultiveerd. De groente behoort biologisch tot de kruisbloemigen, waartoe ook bloemkool, broccoli, waterkers en spruitjes worden gerekend. Alle bladkolen stammen waarschijnlijk uit het Midden-Oosten/Klein-Azië. Al rond 400 v. Chr. wordt door de Grieken een kroesbladige kool beschreven. Deze staat later bij de Romeinen bekend als bladkool en is de voorloper van onze boerenkool.
Van origine groeide de witte bladkool vooral in Mediterrane gebieden. Hier werd hij telkens opnieuw gedomesticeerd en op grote bladeren geselecteerd tot uiteindelijk de boerenkool ontstond zoals wij ‘m kennen. Omdat boerenkool goed tegen de kou kan, is-ie vooral geliefd in onze koudere contreien. Grappig detail: in Frankrijk wordt boerenkool chou frisé oftewel ‘kool met krulletjes’ genoemd. Dit verwijst uiteraard naar de krullende rafels aan het uiteinde van de dikke bladeren.
“Wind, regen en kou? Boerenkool heeft er tot -15° C geen last van.”
Boerenkool: ‘de vorst moet eroverheen’
Onze oer-Hollandse boerenkool is een echte wintergroente. We vinden de kool meestal vanaf september of oktober tot maart in de winkels. Wie ‘m dan eet, beperkt zijn of haar ecologische voetafdruk omdat boerenkool inheems is in ons land. Sowieso is Nederland het enige land ter wereld waar boerenkool op grote schaal wordt geteeld. Wind, regen en kou? Boerenkool heeft er tot -15° C geen last van. Om boerenkool hangt daarbij de mythe dat ‘de vorst er overheen’ moet zijn gegaan om de beste smaak te verkrijgen. Feit of fabel?
Allereerst is dit natuurlijk smaakgebonden. Toch doet vorst wel degelijk iets met boerenkool. Dit komt omdat de samenstelling van de bladeren bij temperaturen onder nul verandert. Het zetmeel wordt dan omgezet in suiker. Hierdoor smaakt deze boerenkool wat zoeter dan de kool die geen vorst heeft meegemaakt. Veel mensen geven de voorkeur aan de wat zoetere smaak.
Boerenkoolweetjes:
In veel Europese landen heerst een echte boerenkoolcultuur. Zo worden in Noord-Duitsland worden kookwedstrijden met boerenkool gehouden. In Schotland is boerenkool dusdanig belangrijk dat het woord kale synoniem is geworden met 'voedsel'. Ieren zijn dol op een stamppot met uien, boerenkool en gekookte ham genaamd colcannon. Uit Portugal kennen we caldo verde. Dit is een koolsoep met boerenkool, aardappelen, olijfolie en zout, gegarneerd met plakjes chorizo of andere worst.
Met name in de Verenigde Staten wordt boerenkool oftewel ‘kale’ tegenwoordig als superfood beschouwd. Dat wisten wij natuurlijk allang. Boerenkool bevat namelijk nauwelijks calorieën, geen vet en een bulk aan vezels. Vezels zijn onontbeerlijk voor de spijsvertering. Bovendien treffen we een flinke hoeveelheid vitamine K in deze smakelijke kool aan. Vitamine K is onder meer belangrijk voor de bloedstolling, sterke botten en gezonde bloedvaten.
En wat dacht u van het hoge ijzergehalte? Boerenkool bevat per 100 gram meer ijzer dan bijvoorbeeld rundvlees. IJzer is een belangrijk onderdeel van de hemoglobine in rode bloedcellen. Ook treffen we in boerenkool veel antioxidanten aan, zoals carotenoïden en flavonoïden als quercetine en kaempferol. We gaan er bovendien doorgaans van uit dat vooral fruit veel van de weerstandsvitamine C bevat, maar boerenkool bevat per 100 g aanzienlijk meer vitamine C. Andere vitamines in boerenkool zijn B1, B2, B3 en B6, B11 (foliumzuur) en E.
“Boerenkool kan ondersteuning bieden bij het afvallen”
We noemden net al ijzer als belangrijk mineraal in boerenkool. Hier houdt het echter niet mee op. Boerenkool bevat een breed scala aan mineralen. Hiertoe behoren mangaan, koper, calcium, kalium, magnesium, natrium, selenium en fosfor en de essentiële vetzuren omega 3 en 6. Los van dit bevatten alle groentes uit de familie der kruisbloemigen veel bitterstoffen. Zij leveren de sterke smaak van kruisbloemigen en zijn antioxidanten die beschermen tegen vrije radicalen. Deze bittere smaak is afkomstig van glucosinolaten.
Ze ontstaan als de groente al één of twee dagen van tevoren is gesneden. Zo wordt een enzymatische reactie uitgelokt. Hierbij vormen de glucosinolaten en het vrijgekomen enzym mysrosinase in combinatie met elkaar en water isothiocyanaten als sulforafaan. Sulforafaan is eveneens een stevige antioxidant. Laten we bovendien de bulk aan aminozuren in boerenkool niet vergeten. Vanwege al deze goede voedingsstoffen kan boerenkool ondersteuning bieden bij het afvallen, omdat u snel een verzadigd gevoel krijgt.
“Rauwe boerenkool is ruw voor de darmen”
De gerafelde groene bladeren van verse boerenkool worden meestal voorgesneden verkocht. De stelen zijn hard, taai en niet lekker. Wie verse bloemkool koopt, dient eerst de blaadjes af te ritsen. Bewaar deze vervolgens in een luchtdichte doos in de koelkast. Zo blijven ze een paar dagen vers. Vergeet niet om de blaadjes goed te spoelen en te drogen voor u ze in stukjes en reepjes snijdt en verwerkt. Gekookte boerenkool is het beste verteerbaar voor uw lichaam.
Als u de kool namelijk vaak rauw in een salade eet of in een smoothie gebruikt, is dit nogal ruw voor uw darmen. Consumeer de rauwe kool dus met mate. Gebruik van boerenkool in warme gerechten is natuurlijk geen probleem. Meestal is de groente na vijftien tot twintig minuten gaar. Bovendien kunt u kiezen voor ons vegetarisch boerenkoolpoeder. Dit bestaat voor 100% uit natuurlijke, verse boerenkool en is handig toe te voegen aan groene smoothies of shakes. U kunt boerenkool dus koken, stomen, stoven, maar ook (roer)bakken of wokken. Wilt u eens wat anders dan boerenkoolstamppot met spekjes en rookworst? Probeer dan eens deze heerlijke quiche met boerenkool en geitenkaas.
(Bron: uitpaulineskeuken.nl)
Ingrediënten (4 pers.):
- 1 grote ui
- 1 teentje knoflook
- 2 rode paprika’s
- 250 g gesneden boerenkool
- 7 plakjes hartig taartdeeg
- 5 eieren
- 200 ml kookroom
- 75 g geitenkaas
- handje paneermeel
- peper en zout
- olijfolie
- springvorm 23 cm
Bereiden:
1. Laat de plakjes hartig taartdeeg ontdooien. Verwarm de oven op 200° C (hetelucht).
2. Pel en snipper de ui en hak de knoflook fijn. Fruit dit aan in een grote (wok)pan in een beetje olijfolie.
3. Snij de paprika’s in blokjes en bak kort mee.
4. Voeg tenslotte de boerenkool toe en bak net zo lang tot deze slinkt (ca. 8 min.). Breng de boerenkool op smaak met peper en zout.
5. Vet de springvorm in en bekleed de bodem met bakpapier. Bekleed de springvorm met het hartige taartdeeg. Prik met een vork gaatjes in de bodem en verdeel een beetje paneermeel over de bodem. Dit voorkomt dat de bodem te vochtig wordt.
6. Verdeel het boerenkoolmengsel over de bodem.
7. Klop de eieren luchtig met de kookroom en breng op smaak met zout en peper. Verdeel het mengsel over de boerenkool.
8. Verkruimel de geitenkaas over de quiche.
9. Bak de taart in ongeveer 35-40 minuten in de voorverwarmde oven.
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over ons boerenkoolpoeder of andere groentepoeders? Neem dan tijdens kantooruren contact op met onze medewerkers via tel. +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
