We doen het allemaal maar praten er niet graag over: winden laten. De gemiddelde mens laat er zo'n 20 per dag, bewust of onbewust. Pas als u veel meer winden laat of dat ongecontroleerd doet, wordt gesproken van winderigheid of ‘flatulentie’. In dit artikel verkennen we oorzaken en oplossingen, zodat het u weer voor de wind gaat.
- Wat is winderigheid?
- Wat zijn oorzaken van winderigheid en een opgeblazen gevoel?
- Welke voeding maakt winderig?
- Leefstijltips voor een gezonde spijsvertering
- Pepermuntolie: Helpt bij winderigheid*
Wat is winderigheid?
Iedereen heeft altijd een zekere hoeveelheid gas in het spijsverteringskanaal. Het is daarom normaal en zelfs gezond om af en toe een scheet te laten. We spreken van winderigheid of flatulentie, als iemand veel meer winden laat dan normaal of daar geen controle over heeft. Dit kan oplopen tot zo’n 30 of zelfs 40 winden per dag, wat natuurlijk ongemakkelijk en gênant kan zijn. Het gas in de darmen bestaat uit stikstof, zuurstof, koolzuurgas, waterstof en methaan.
Dit zijn allemaal reukloze gassen. Wanneer winden echter onaangenaam ruiken, komt dit door de aanwezigheid van zwavelverbindingen, die vaak de geur van rotte eieren hebben. Deze stinkende gassen ontstaan bij de afbraak van dierlijke eiwitten in de darmen. De geur en samenstelling van uw darmgas worden sterk beïnvloed door wat u eet en de balans van uw darmflora, het microbioom, dat een complex netwerk van bacteriën is die in onze darmen leeft.
“Koolzuurhoudende dranken kunnen bijdragen aan winderigheid”
Winderigheid kan verschillende oorzaken hebben. Hieronder bespreken we de belangrijkste:
- Lucht inslikken (aerofagie): Het onbedoeld inslikken van lucht tijdens het eten, drinken of zelfs bij het praten kan leiden tot de ophoping van gas in het spijsverteringskanaal. Dit gebeurt vaak als u snel eet, door een rietje drinkt, rookt, kauwgom kauwt of frisdrank drinkt.
- Bepaalde voedingsmiddelen: Bepaalde voedingsmiddelen staan erom bekend dat ze de gasproductie verhogen. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan vezels, zoals bonen, linzen en sommige groenten, kunnen moeilijk verteerbare koolhydraten bevatten die door bacteriën in de darmen worden afgebroken. Dit leidt tot gasvorming.
- De overstap naar een vezelrijk dieet: Als het lichaam niet gewend is aan vezelrijke voeding, kan dit in het begin extra winderigheid veroorzaken. Dat komt doordat de bacteriën in de dikke darm tijdens het verteren van vezels meer gas produceren. Het betreft hier echter een tijdelijk effect waar u even doorheen moet. Vezels zijn namelijk essentieel voor een goede darmwerking.
- Verstoorde darmflora: Bij een gezonde darmflora zijn de nuttige en schadelijke bacteriën met elkaar in evenwicht. Bij veelvuldig gebruik van medicijnen, een zittende leefstijl, stress en een ongezond eetpatroon kan in onze darmen echter een disbalans ontstaan. Dit kan leiden tot overmatige fermentatie in de darmen, wat gasvorming veroorzaakt.
- Een gebrek aan spijsverteringsenzymen: Een gebrek aan bepaalde spijsverteringsenzymen kan de afbraak van voedingsmiddelen bemoeilijken. Naarmate we ouder worden, wordt de aanmaak van verteringsenzymen steeds minder. Een verhoogde gasproductie kan het resultaat zijn. Een ander voorbeeld is lactose-intolerantie. Dit kan winderigheid veroorzaken als u het enzym mist dat lactose afbreekt.
- Voedselintoleranties: Naast lactose-intolerantie kunnen andere voedselintoleranties, zoals glutenintolerantie (coeliakie), winderigheid veroorzaken. Als het lichaam bepaalde voedingsmiddelen niet goed kan verteren of absorberen, blijven deze langer in de darmen en veroorzaken ze extra gasvorming.
“Bewerkt voedsel bevat vaak kunstmatige toevoegingen die moeilijk verteerbaar zijn”
Een van de meest voorkomende oorzaken van winderigheid ligt dus in onze voeding. Bepaalde voedingsmiddelen staan erom bekend dat ze een verhoogde gasproductie veroorzaken. Dit heeft ermee te maken dat sommige voedingsmiddelen lastiger te verteren zijn en dus langer in het spijsverteringskanaal blijven. Hierdoor hebben de bacteriën in de dikke darm meer tijd om deze voedingsmiddelen te fermenteren. Dit resulteert in de productie van gas. Voedingsmiddelen die vaak verantwoordelijk voor winderigheid zijn, zijn onder meer:
Peulvruchten zoals bonen, linzen en erwten bevatten complexe koolhydraten (raffinose) die lastig te verteren zijn.
Koolsoorten zoals broccoli, spruitjes, en bloemkool bevatten zwavelverbindingen. Deze stimuleren niet alleen gasvorming, maar versterken ook de reuk van winderigheid.
Zuivelproducten zoals melk, kaas, yoghurt en boter bevatten lactose. Bij sommige mensen ontbreekt het lactase-enzym, waardoor lactose niet volledig wordt afgebroken en in de dikke darm terechtkomt. Daar wordt het door bacteriën gefermenteerd, wat kan leiden tot een opgeblazen gevoel en winderigheid. Suikeralcoholen (polyolen), vaak aanwezig in suikervrije kauwgom en snoep, kunnen moeilijk worden verteerd. Dit resulteert in extra gas.
Volkoren granen, hoewel gezond, bevatten vezels die bij overconsumptie de spijsvertering kunnen overbelasten.
Bepaalde fruitsoorten met een hoog fructosegehalte zoals watermeloen, mango, appel, peer, kiwi en bananen. Gezonde darmen kunnen fructose prima verwerken én opnemen. Sommige mensen kunnen fructose daarentegen niet goed verdragen. Een verstoring van deze vertering wordt ook wel ‘fructosemalabsorptie’ genoemd.
Sterk bewerkte voedingsmiddelen bevatten vaak kunstmatige toevoegingen die moeilijk verteerbaar zijn, wat bijdraagt aan overmatige gasvorming.
“Welke voeding winderigheid of flatulentie veroorzaakt, is persoonsgebonden”
Nu we enkele van de belangrijkste oorzaken van winderigheid hebben besproken, is het tijd om naar oplossingen te kijken. Gelukkig zijn er verschillende manieren om winderigheid te verminderen of te voorkomen.
1. Verbeter uw voedingspatroon
Het aanpassen van uw voedingspatroon is een van de meest effectieve manieren om winderigheid te beheersen. Enkele tips zijn:
- Sluit voedselintoleranties uit: Bij een voedselintolerantie of overgevoeligheid is het lichaam niet goed in staat om bepaalde voedingsstoffen te verteren of op te nemen. Veel voorkomende intoleranties zijn lactose-intolerantie en glutenintolerantie. Bij verdenking van een voedselintolerantie kan een diëtist u helpen met een eliminatie-provocatie dieet.
- Kom achter ‘triggers’: Welke voeding winderigheid of flatulentie veroorzaakt, is persoonsgebonden. Houd eens een eetdagboek of een notitie op uw telefoon bij, waarbij u nagaat welke voeding voor een opgeblazen gevoel en winderigheid zorgt.
- Vermijd (tijdelijk) gasvormende voedingsmiddelen: Hoewel peulvruchten, koolsoorten en volkoren granen enorm gezond zijn, kan het nuttig zijn om de inname van deze voedingsmiddelen tijdelijk te verminderen. Kies daarentegen voor makkelijk verteerbare groentesoorten zoals wortelen, courgette en paprika.
2. Drink voldoende water
Voldoende water drinken, is naast vezelrijk eten en voldoende bewegen essentieel voor een soepele spijsvertering. Vermijd koolzuurhoudende dranken zoals frisdrank daarentegen zoveel mogelijk.
3. Gebruik spijsverteringsenzymen
Enzymen zijn op verschillende plekken in ons spijsverteringskanaal aanwezig. Daar dragen ze bij aan een goede vertering van ons voedsel. Bij een gebrek aan voldoende enzymen, kan een enzymencomplex uitkomst bieden.
4. Probiotica voor een gezond microbioom
Probiotica is een overkoepelende term voor nuttige bacteriën die van nature in de darm voorkomen. Als de darmflora uit balans is, bijvoorbeeld door veelvuldig gebruik van medicijnen, een gebrek aan voedingsvezels of een inactieve leefstijl, kan een probioticasupplement uitkomst bieden. Als u het evenwicht in de darmen herstelt, is er minder kans op gasvorming.
5. Eet en drink langzamer
Door langzamer te eten en goed te kauwen, kunt u voorkomen dat u te veel lucht inslikt. Dit vermindert de kans op winderigheid als gevolg van aerofagie. Bovendien helpt langzaam eten de spijsverteringsenzymen om voedsel efficiënter af te breken en krijgt u door met aandacht te eten eerder het signaal dat u vol zit.
6. Beweeg regelmatig
Dagelijkse lichaamsbeweging is essentieel voor een soepele spijsvertering. Probeer dagelijks ten minste een half uur te wandelen en bij een zittende baan tenminste ieder uur even op te staan.
“Pepermuntolie-softgels zijn ideaal na het nuttigen van een zware maaltijd”
Met bovenstaande tips kunt u op korte termijn van die vervelende winderigheid afkomen. Een gezond, gevarieerd voedingspatroon in combinatie met voldoende beweging en voldoende rust en ontspanning vormt natuurlijk altijd de basis. Daarnaast zijn er natuurlijke supplementen die kunnen helpen als u winderig bent. Pepermuntolie staat bekend om zijn verzachtende werking op de spijsvertering.
Softgels met pepermuntolie kunnen helpen de spieren in het spijsverteringskanaal te ontspannen, dit is goed voor de darmwerking* en kan helpen wanneer u winderig bent*. Pepermuntolie-softgels zijn ideaal na het nuttigen van een zware maaltijd en kunnen op korte termijn verlichting bieden.
*Evaluatie gezondheidsclaims is lopende.
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over voedingssupplementen bij een opgeblazen gevoel en winderigheid? Neem dan contact op met onze deskundige medewerkers via het contactformulier of tijdens kantooruren via telefoonnummer +31(0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
