Door de eeuwen heen is Avena sativa oftewel haver zowel geroemd als verguisd. Het werd lang gezien als het ‘onkruid onder de granen’. Haver werd in eerste instantie als voedingsgewas gezien, maar inmiddels heeft dit graan ook als gezondheidsbevorderende plant faam verworven. Lees hier wat haver voor u kan doen!
- Avena sativa (haver): het onkruid onder de granen
- Avena sativa = gezond gekweekt
- Haver bevat veel vitamines en mineralen en géén gluten
- Haver en havermout zijn niet hetzelfde
- Waarom is Avena sativa goed voor ons?
- Hoe haalt u het beste uit Avena sativa?
- Recept havermoutpannenkoeken met fruit
Avena sativa (haver): het onkruid onder de granen
"Laat voedsel uw medicijn zijn en uw medicijn voedsel". Deze gevleugelde uitspraak van de Griekse grondlegger van de westerse geneeskunst, Hippocrates, vindt nog steeds gretig aftrek. En dat is niet zo vreemd want wat we eten, heeft invloed op hoe we ons voelen. Dit geldt zeker voor haver, dat wereldwijd al duizenden jaren op het menselijk menu staat. Boven alles genoot het echter lang louter een reputatie van veevoer.
Er zijn diverse historische geschriften bekend waarin denigrerend werd gesproken over volkeren die het als voedingsbron gebruikten. Het werd ook wel gezien als ‘het onkruid onder de granen’.
“In de Middeleeuwen zette men de onrijpe graantjes op cognac of brandewijn om er een kalmerende drank mee te maken”
De Latijnse benaming ‘Avena sativa’ betekent letterlijk gezond (Avena) gekweekt (sativa). Omdat er zoveel soorten en subsoorten van haver bestaan, is de herkomst niet helemaal duidelijk. De genetische variëteit is echter in Azië het grootst. Daarom vermoedt men dat hier de oorsprong ligt. Wel is bekend dat de Germanen en Kelten al haver kweekten. In Rome werd haver ingezet als veevoer of om de gezondheid mee te ondersteunen. Vanaf de tweede eeuw neemt het belang van Europa in haver enorm toe en wordt het een geliefd voedingsmiddel voor mens en paard.
Hildegard von Bingen besteedt in haar ‘Physica’ veel aandacht aan haver. Zo schrijft ze onder meer: ‘Laat eenieder die uitgeput is door verlamming en als resultaat daarvan een lege geest en gespleten gedachten heeft, […] een zweetbad nemen, door het water waarin haver is gekookt, over hete stenen de gieten. Laat zij dit vaak doen, dan keren deze mensen terug naar zichzelf […]’. In de Middeleeuwen zette men de onrijpe graantjes op cognac of brandewijn om er een kalmerende drank mee te maken. Pas later kreeg haver wat meer waardering, toen Lonicerus in zijn kruidenboek enkele positieve kenmerken van haver beschreef.
“Avena sativa bevat veel mineralen”
Haver bevat veel vitamines en mineralen en géén gluten
Haver behoort tot de grasfamilie (Poaceae). Hoewel haver een graansoort is, bevat Avena sativa géén gluten. Wel treffen we in de plant een veelvoud aan goede inhoudsstoffen aan, zoals polyfenolen, saponinen, alkaloïden, flavonoïden, sterolen en bitterstoffen. Daarnaast bevat Avena sativa veel mineralen zoals silicium, calcium, ijzer, fosfor, mangaan, zink, magnesium en kobalt en de vitamines B1, B2, B3, B6, E en K, choline, biotine en foliumzuur. En laten we de behoorlijk grote hoeveelheid antioxidanten en de krachtige voedingsvezels in de vorm van bèta-glucanen niet vergeten. Hoewel haver zelf geen gluten bevat, is het wel nog even belangrijk om te weten dat producten op basis van haver niet altijd glutenvrij zijn. Haver wordt namelijk vaak naast andere gewassen verbouwd en er kan dus kruisbestuiving hebben plaatsgevonden. Let dus altijd op het glutenvrije logo!
“Vrijwel alle haver in de supermarkten is in verschillende mate bewerkt”
Haver is géén havermout. Het is simpelweg een andere benaming voor de manier waarop haver is verwerkt. Vrijwel alle haver in de supermarkten is in verschillende mate bewerkt. Als de graankorrels alleen zijn schoongemaakt en gepeld, spreken we meestal van ‘hele havervlokken’ of ‘grutten’. Wie graag met grutten kookt, dient hier wel ruimschoots tijd voor uit te trekken. Ze zijn namelijk pas na ongeveer een uur lekker. Gebroken haver zijn haverkorrels (grutten) die in stukken zijn gesneden. Hierdoor is de bereidingstijd korter.
Havervlokken ontstaan na het stomen van de gebroken haver, waarna deze in de vorm van vlokken wordt gerold. Dit verkort de bereidingstijd en verhoogt de houdbaarheid. Als de haver dunner wordt gerold en langer wordt gestoomd, ontstaat havermout zoals we die uit onze pap kennen. Havermout is binnen enkele minuutjes gaar. Haver kent echter nog meer toepassingen. Zo wordt havermeel in de levensmiddelenindustrie als stabilisator voor onder meer ijs gebruikt. De cosmetica-industrie lust ook wel pap van havermeel en gebruikt het in huidverzorgingsmiddelen.
“Haver heeft een lage glycemische index”
Waarom is Avena sativa goed voor ons?
Omdat haver een goede bron van eiwitten is, maakt het deel uit van een gezond voedingspatroon. Bovendien heeft haver een lage glycemische index. Hierdoor worden complexe suikers minder snel in het bloed opgenomen en houdt u langer een verzadigd gevoel. Daarnaast ondersteunt haver de nachtrust* en helpt de spijsvertering*. Ook verzorgt het de huid van binnenuit*.
*Evaluatie gezondheidsclaims is lopende.
Hoe haalt u het beste uit Avena sativa?
U kunt natuurlijk elke dag een lekker bordje havermoutpap maken of geregeld havermoutpannenkoeken (zie recept) bakken, maar u kunt het goede van Avena sativa ook uit een voedingssupplement halen. Bij ons kunt u terecht voor plantaardige Avena Sativa-capsules. Deze zijn gedoseerd op een 10:1 extract. Ze zijn geschikt voor vegetariërs en veganisten. Bovendien hebben we nog andere grassoorten in ons assortiment.
(Bron: ilovehealth.nl)
Ingrediënten:
- 1 banaan
- 35 g havermout
- 1 ei
- 1tl bakpoeder
- scheutje (plantaardige) melk
- 1 tl kaneel
- zout
- olie of boter
Topping
- 100 g vers (rood) fruit of diepvriesfruit
- 2 el citroensap
- optioneel: honing, maple syrup, agavesiroop
Bereiden:
- Vermaal de havermoutvlokken in een keukenmachine of met een staafmixer tot meel
- Voeg de banaan toe en vermaal eveneens
- Dan losgeklopt ei, bakpoeder, kaneel en zout toevoegen en opnieuw mixen
- Voeg melk en/of water toe om het beslag vloeibaarder te maken. Het hoeft niet zo dun te zijn als regulier pannenkoekenbeslag.
- Verhit olie of boter in een koekenpan
- Maak drie kleine rondjes van het beslag
- Bak ze aan 1 kant tot bovenop belletjes ontstaan
- Draai voorzichtig om en bak de andere kant
- Bak het beslag op en stapel de pannenkoekjes op een bord
Fruitsaus:
- Verwarm het diepvriesfruit op laag vuur in een steelpannetje
- Voeg wat citroensap toe en laat tot een saus vormen. Laat enkele stukjes fruit heel
- Schep over de pannenkoeken
- Geniet!
Vragen of advies?
Vitaminesperpost.nl verkoopt naast Avena sativa nog veel meer voedingssupplementen om de gezondheid mee te ondersteunen. Heeft u vragen over onze producten of wilt u graag advies bij het maken van een keuze? Wij zijn binnen kantooruren te bereiken op nummer +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief). Ook kunt u gebruik maken van ons contactformulier.
