Een plant die de naam ‘suikervernietiger’ draagt, klinkt natuurlijk reuze-interessant. En dat is de gymnema sylvestre ook. Deze houtachtige klimplant uit Zuid-Azië heeft een lange geschiedenis in de traditionele Indiase Ayurveda. In het Westen neemt de interesse de laatste jaren ook stevig toe. Tijd om eens in de plant met deze magische naam te duiken.
- Wat is gymnema sylvestre?
- Hoe werd gymnema sylvestre ontdekt?
- Waarom wordt gymnema sylvestre suikervernietiger genoemd?
- Wat zijn gymnemische zuren?
- Welke stoffen treffen we nog meer in gymnema sylvestre aan?
- Gymnema sylvestre en de bloedsuikerspiegel
Wat is gymnema sylvestre?
De gymnema sylvestre is een meerjarige, houtachtige klimplant uit de familie Asclepiadaceae. Hij groeit voornamelijk in het tropische regenwoud van Zuid-Azië en behoort tot de familie van tweezaadlobbigen of ‘kroontjeskruid’. Gymnema heeft kleine, gele bloemen die het hele jaar worden geproduceerd. Opvallend zijn de stengels die wel drie meter lang kunnen worden. Ze liggen over elkaar op de grond en klimmen in de omringende planten.
De benaming Gymnema sylvestre is als volgt uit te leggen. ‘Gymnos’ betekent ‘naakt’ en ‘nema’ is ‘draad’, ergo: ‘naakte draad’. Deze benaming verwijst naar de onbehaarde stamper en meeldraden waarover de plant beschikt. ‘Sylvestre’ staat voor ‘uit het bos’. In het Nederlands noemen we de plant gymnema of ramshoorn (Meshashringi in het Sanskriet) en in het Hindi heet hij gurmar. ‘Gurmar’ betekent in die taal ‘suikervernietiger’.
“Fijne suiker op de tong kwam hem voor als zand”
Hoewel de gymnema sylvestre dus een eeuwenlange geschiedenis in Ayurveda kent, staat-ie pas relatief kort in de aandacht van westers onderzoek. In ‘Het Repertorium: tijdschrift voor geneeskunde in al haren omvang, volume 2’ werd pas in 1848 melding gemaakt van gymnema sylvestre. ‘Uit eene mededeling, welke Dr. Falcone van den Kapitein Edgeworth heeft verkregen, vindt men in het noorden van Indië eene plant, welke de eigenschap bezit, van den zoeten smaak van de suiker te vernietigen.
Dit is de gymnema sylvestre […] E. kaauwde eenige bladeren van de plant, en proefde daaraan niet den scherpen smaak, die aan andere planten van deze familie eigen is; doch toen hij een paar uren later thee dronk, was hij zeer verwonderd, van wel het aroma der thee, doch geenszins den zoeten smaak van de suiker te proeven. Dit was mede het geval, wanneer hij andere zoete stoffen in de mond nam; en fijne suiker op de tong kwam hem als zand voor. Deze verandering van zijnen smaak duurde ongeveer 34 uren, en eerst na verloop van deze tijd was het hem weder mogelijk, om zoetigheid te proeven. Bij een nadere proefneming was het resultaat hetzelfde’.
“De gymnema sylvestre-bladeren bevatten gymnemische zuren”
In de Ayurveda wordt gymnema sylvestre dus suikervernietiger genoemd. Dit valt eenvoudig te verklaren. Wie namelijk op de bladeren van de plant kauwt, zou een aantal uren niet in staat zijn om suiker te proeven. Dit komt omdat de gymnema sylvestre-bladeren gymnemische zuren bevatten. Daarnaast wordt aangenomen dat gymnema sylvestre de opname van suiker in het lichaam remt. Dit wordt echter nog veelvuldig onderzocht.
“Omdat deze zuren de zoete smaakpapillen remmen, neemt de hunkering naar zoetigheid af”
De gymnema sylvestre blinkt uit in gymnemische zuren, ook wel gymnemic acid genoemd. Dit zijn bioactieve inhoudsstoffen die de smaak van suiker onderdrukken. Dit doen deze zure glycosides doordat ze in wisselwerking treden met smaakreceptoren op de tong. Deze smaakpapillen zijn de zenuwuiteinden op de tong die door stoffen in voedsel worden geprikkeld en vervolgens signalen doorsturen naar de hersenen. Omdat deze zuren de zoete smaakpapillen remmen, neemt de hunkering naar zoetigheid af. Het effect is tijdelijk en wordt in de ayurvedische praktijk voor diverse therapeutische behandelingen gebruikt.
“Gymnema sylvestre bevat enkele krachtige saponinen”
Welke stoffen treffen we nog meer aan in gymnema sylvestre?
Buiten deze gymnemische zuren treffen we nog andere fijne inhoudsstoffen in deze plant aan. Zo bevat gymnema enkele krachtige saponinen. Dit zijn stoffen die planten aanmaken om zichzelf en hun kroost (de zaden) tegen aanvallen van buitenaf te beschermen. Denk hierbij aan bacteriën, schimmels en insecten. Saponinen worden ook wel zeepstoffen genoemd. Daarnaast bevat gymnema gurmarine. Dit is een polypeptide dat uit 35 verschillende aminozuurderivaten bestaat. Bovendien treffen we enkele flavonoïden aan zoals onder meer quercetine. Flavonoïden is een verzamelnaam voor verschillende krachtige antioxidanten. Antioxidanten beschermen onze cellen en weefsels tegen vrij radicalen en dragen bij aan onze natuurlijke afweer. Ook treffen we nog luteoline, lupeol, resinen, stigmasterol, betaïne, choline, trimethylamine en fytosterolen in de plant aan.
“Het supplement is gestandaardiseerd op 25% gymnemisch zuur”
Vanwege Europese wetgeving mogen we hier niet veel meer over gymnema sylvestre met betrekking tot de gezondheid zeggen. Wél kunnen we zeggen dat deze plant bijdraagt aan het natuurlijke behoud van een gezonde bloedsuikerspiegel*. Dit heeft natuurlijk te maken met de aanwezigheid van het hierboven beschreven gymnemisch zuur. U kunt bij ons terecht voor een supplement met gymnema sylvestre. Dit supplement is gestandaardiseerd op 25% van dat gymnemisch zuur, afkomstig uit de bladeren van de plant. Het wordt vaak ingezet om een evenwichtige bloedsuikerspiegel bij sport te behouden*.
*Evaluatie gezondheidsclaims is lopende.
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over gymnema sylvestre of andere kruiden voor de bloedsuikerspiegel? Neem dan tijdens kantooruren contact op met onze medewerkers via tel. +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
