Propolis: gouden hars van de honingbij Verzameling bijen

Bijen zijn misschien wel de ijverigste en nuttigste insecten op onze planeet. Deze harde werkers maken ook de heerlijke honing waar mensen en beren zo verzot op zijn. En propolis. Dat laatste is wellicht wat minder bekend. Daarom vindt u hieronder meer informatie over de totstandkoming van dit bijzondere natuurproduct en de bijen die het produceren.

Wat voor bijen zijn er?

We kennen in ons land ongeveer 350 verschillende soorten bijen, onderverdeeld in drie hoofdgroepen:

Solitaire bijen -  ongeveer 330 soorten
Honingbijen - 1 soort
Hommels -  ongeveer 20 soorten

GraafbijtjeGraafbijtje

"Solitaire bijen leggen hun eitjes in dode bomen of in afgestorven stengels van planten"

Solitaire bijen

Wilde bijen in holle stengelsWilde bijen in holle stengels

Solitaire bijen leven niet in een korf maar op zichzelf. De moederbij zoekt of maakt een nestgang, vaak in de buurt van waar ze zelf ter wereld kwam. Ruim 100 soorten solitaire bijen leggen hun eitjes bovengronds in gaatjes in dode bomen, muren of in afgestorven stengels van planten. De overige maken in holletjes in de grond: graafbijtjes.

"Honingbijen leven in kasten of korven, precies de plek waar propolis wordt gebruikt"

Honingbijen

Honingbijen leven in kasten of korven. En dat is precies de plek waar propolis wordt gebruikt. Het is in Nederland de meest voorkomende bijensoort. Honingbijen leven in grote volken van ongeveer 10.000 bijen in de winter tot 40.000 in de zomer. Tussen het volk leeft één koningin. De koningin is opvallend veel groter dan de rest en dat komt omdat zij uitsluitend koninginnegelei te eten krijgt. Zij legt de eitjes. Haar aanwezigheid is niet alleen essentieel voor de voortplanting, maar zorgt er ook voor dat alles goed functioneert binnen de bijengemeenschap.

De bijenkoningin is aanzienlijk groter dan de restDe bijenkoningin is aanzienlijk groter dan de rest

"De bomen produceren de hars om zich tegen schimmels en bacteriën te beschermen" 

Wat is propolis?

Propolis is een kleverige substantie die door honingbijen wordt aangemaakt op basis van harsen die zij vinden op de schors, bladeren en knoppen van berk, populier, kastanje, wilg en naaldbomen. De bomen produceren de hars om zich te beschermen tegen schimmels en bacteriën. Door bijen bewerkte propolis heeft een stopverfachtige structuur en is geel- tot roodbruin van kleur. Als het is uitgehard, wordt het donkerder en hard. Propolis heeft een aparte, aangename geur en een vrij dominante smaak.

Plantenhars op de schors van een boomPlantenhars op de schors van een boom

"Propolis wordt gekneed en vermengd met was en gefermenteerde stuifmeelpollen" 

Hoe wordt propolis gemaakt?

'Verwerkingsbij' kauwt fanatiek op plantenhars'Verwerkingsbij' kauwt fanatiek op plantenhars

Honingbijen verzamelen vanaf juni op warme dagen plantenhars. Meestal tussen 10 en 16 uur omdat de hars dan zachter is en daardoor beter te bewerken. De bijen kauwen de plantaardige hars los en voegen via hun kaakklieren een oplossend middel toe. De losgewerkte hars wordt tevens met de voorpoten bewerkt. Via de middenpoten geven de bijen de hars door naar achter, waar deze wordt opgeslagen in de korfjes op de achterpoten, zodat het geheel kan worden vervoerd.

Terug in de bijenkast of -korf wordt de propolis aan de verwerkende bijen gegeven. Deze kneden het opnieuw en vermengen het met stoffen uit hun klieren, met bijenwas en gefermenteerde stuifmeelpollen. 

"Propolis werkt in bijenkasten en -korven tegen schimmels, bacteriën en virussen"

Waar is propolis goed voor?

Propolis wordt door de bijen aangebracht in het verblijf waar ze als bijengemeenschap leven. De substantie wordt gebruikt om de boel goed vast te lijmen en dicht te maken. Propolis werkt in de raten in kasten en korven tegen schimmels, bacteriën en virussen. De bijen bekleden hun hele 'interieur' met propolis en dragen er zo aan bij dat er geen schimmel in hun vochtige, warme en drukbevolkte kasten en korven ontstaat. Een gestorven indringer (die te groot is om naar buiten te slepen) wordt met propolis perfect gemummificeerd.

Propolis wordt met een plamuurmes uit de kast gehaaldPropolis wordt met een plamuurmes uit de kast gehaald

Dat is ongetwijfeld de reden dat de oude Egyptenaren onder meer propolis gebruikten bij het balsemen van hun overledenen tot mummies. De propolis wordt door de imker met een soort plamuurmes losgemaakt van de raten. Vanwege de heilzame stoffen wordt propolis namelijk al eeuwenlang door de mens gebruikt. Propolis is verzorgend en als supplement zeker de moeite van het proberen waard.

"Nectar wordt in de bloem uitgescheiden door plantaardige honingklieren"

Bijen en hun voedsel

Bij met 'stuifmeelneusje'Bij met 'stuifmeelneusje'

Binnen het bijenvolk vliegen werkbijen af en aan om stuifmeel, nectar of honingdauw te verzamelen. Nectar is een suikerrijke vloeistof die door planten wordt aangemaakt. De nectar wordt in de bloem uitgescheiden door plantaardige 'honingklieren'. Nectar bevat fructose, glucose en sacharose en kleine hoeveelheden vitamines, proteïnes en smaakstoffen, afhankelijk van de bloem die het aanmaakt. Het bevindt zich vaak onder in de bloem.

Zo wordt de bestuiver gedwongen zich langs de voortplantingsorganen van de plant te bewegen zodat het stuifmeel van de ene naar de andere bloem wordt overgebracht. Honingdauw is op de bladeren van bomen zoals de eik, beuk en linde te vinden. Het is een kleverig goedje dat bladluizen en een aantal andere insecten afscheiden, nadat ze zich met het sap uit bladeren hebben volgezogen. Honing van honingdauw is echt iets aparts en volstrekt anders dan honing van nectar. Het is te koop bij imkers onder de naam 'woudhoning'. Producten van de honingbij die naast honing en propolis door de mens verder nog enorm worden gewaardeerd zijn Bijen Pollen en Royal Jelly.

"Onze topsupplementen met propolis: Propolis, Knoflook Propolis en Bijen Complex"

Welke supplementen met propolis zijn er?

Vitaminesperpost.nl verkoopt 3 supplementen waarin propolis is verwerkt. Uiteraard wordt de propolis goed nagekeken op ongerechtigheden. Het is wel een natuurproduct, dat soms in kleur kan verschillen. Dat doet echter niets af aan de kwaliteit.

Blokken zuivere propolis: klaar om te verwerken in supplementenBlokken zuivere propolis: klaar om te verwerken in supplementen

Propolis

Onze propolis-capsules zijn gevuld met 500 mg 4:1 propolisextract. Dat betekent dat dit extract vier keer zo geconcentreerd is als 'gewone' propolis zoals die direct uit de kasten of korven wordt gewonnen. Dit extract is daarnaast gestandaardiseerd op tenminste 12% polyfenolen waaronder het heilzame polyfenol 'galangin'.

Knoflook Propolis

De softgel van dit Knoflook Propolis-supplement bevat als hoofdbestanddeel 450 mg oliemaceraat van knoflook, gestandaardiseerd op 0,1% van de zwavelverbinding allicine. Knoflook ondersteunt het immuunsysteem* en is goed voor de doorbloeding*. Daarnaast bevat het 50 mg propolisextract.

*Deze gezondheidsclaims, gemaakt op basis van plantaardige inhoudsstoffen, zijn op dit moment in behandeling bij de EFSA.

Bijen Complex

Bijen Complex is een samengesteld supplement met hoogwaardige bijenproducten en Ester-C. Ester C is een vorm van vitamine C die door de meeste mensen goed wordt verdragen. Vitamine C ondersteunt het energieniveau, heeft een positieve invloed op het immuunsysteem en heeft een antioxidante werking. Er is een snufje BioPerine® aan toegevoegd, zodat de inhoudsstoffen goed worden opgenomen. Het bevat 5:1 bijenpollenextract, royal Jelly (gevriesdroogde koninginnegelei 4:1, gestandaardiseerd op 4% 10-HDA) en propolisextract 4:1.

Is uw interesse voor deze ijverige diertjes gewekt en vind u het leuk hier meer over te lezen? Download dan dit informatieve bijengidsje van bijenhouders.nl. Vitaminesperpost.nl werkt overigens bewust samen met leveranciers die het welzijn van de bijen hoog in het vaandel hebben staan.

Vragen of advies?

Naast de producten die in dit blog staan vermeld, verkopen wij nog meer supplementen met  bijenproducten. Wilt u informatie bij het maken van een keuze? Onze vriendelijke medewerkers staan u  te woord op werkdagen tijdens kantoortijden via +31(0)75 612 12 47 (lokaal tarief) of u kunt een bericht sturen via onze contactpagina.