Bomen zijn onontbeerlijk voor het welzijn van mensen. Niet alleen omdat ze CO2 vastleggen, maar om talloze andere redenen. Een stad zonder bomen is immers een dode stad. Een interessante boomsoort is de rode iep, ook wel slippery elm genoemd. De fijne eigenschappen van deze soort was al bij de Noord-Amerikaanse indianen bekend. De bast van de rode iep wordt sindsdien volop in de heilkunde toegepast.
- Het belang van bomen voor de mensheid
- Wat is rode iep of slippery elm?
- Slippery elm: al bekend bij de Noord-Amerikaanse indianen
- Wat is Essiac-thee van rode iep?
- Hoe ouder de bast, hoe beter de remedie
- Rode iep is bijzonder voedzaam
- Rode ieppoeder en -thee
Het belang van bomen voor de mensheid
De laatste jaren wordt de hele wereld zich steeds bewuster van het belang van bomen voor het voortbestaan van de mensheid. Ze nemen immers CO2 op en remmen daarmee de klimaatverandering, ze houden ons en de aarde koel, zorgen voor regen, bestrijden overstromingen, houden wind tegen en dragen bij aan de biodiversiteit. Onder oude bomen vonden in vervlogen tijden altijd belangrijke bijeenkomsten plaats, waarin recht werd gesproken, religieuze handelingen werden verricht en werd vergaderd. Daarnaast voeden bomen ons met fruit, sap, noten en zaden en bovendien hebben veel bomen bijzondere gezondheidsbevorderende kenmerken. Een van die bomen is de rode iep, ook vaak 'slippery elm' genoemd.
“Met z’n indrukwekkende, dieprode bladeren spreekt de rode iep tot ieders verbeelding”
Wat is rode iep of slippery elm?
De rode iep (Ulmus rubra) is echte stadsboom. Amsterdam is bijvoorbeeld een echte iepstad. De loofboom groeit van oorsprong alleen in het oosten van Noord-Amerika. Tegenwoordig treffen we de slippery elm (glibberige iep) ook in Nieuw-Zeeland, Australië en Europa aan. Deze majestueuze boom kan wel twintig meter hoog worden en tweehonderd jaar oud. Met z’n indrukwekkende, dieprode bladeren spreekt de rode iep tot ieders verbeelding. De rode iep gedijt het best op een voedselrijke, kalkrijke en vochthoudende grond. De Engelse naamgeving ‘slippery elm’ verwijst naar de binnenbast van de boom, die een dik slijm bevat. De botanische naam Ulmus rubra is als volgt te verklaren. Het woord ‘Ulmus’ staat universeel voor ‘iep’, die we in het Nederlands ook ‘olm’ noemen. ‘Rubra’ betekent ‘rood’ en verwijst naar de prachtig gekleurde bladeren.
“De gomachtige substantie werd gebruikt om gesprongen lippen, kloven, wondjes, en brandwonden te verzorgen”
Slippery elm: al bekend bij de Noord-Amerikaanse indianen
In de Germaanse mythologie wordt gesteld dat twee bomen onze stamouders zijn geweest. De eerste vrouw, Embla, werd uit iepenhout geschapen en de eerste man, Ask, uit essenhout. Uit de Griekse mythologie is het verhaal bekend van Orpheus, die na het verlies van zijn geliefde Eurydice onder een iep ging zitten om te weeklagen. In de loop van de tijd werd ontdekten dat men van verschillende delen van bomen aftreksels en drankjes kon maken. Noord-Amerikaansen indianen waren de eersten die de heilzame krachten van de slippery elm ontdekten. Ze kwamen erachter dat, als de binnenbast van de boom met water in contact komt, het slijm rond de vezels opzwelt en een verzachtende zalf produceert. Deze gomachtige substantie werd gebruikt om gesprongen lippen, kloven, wondjes, en brandwonden te verzorgen. Tijdens de Amerikaanse Revolutie gebruikten de artsen deze substantie in kompressen om schotwonden mee te behandelen. Inheemse Amerikanen wikkelen tot op de dag van vandaag de binnenbast van de slippery elm om hun vlees om het te conserveren. Daarnaast wordt tot op de dag van vandaag een populaire kruidenthee genaamd Essiac-thee van onder meer rode iep gemaakt.
“Tot en met de jaren zeventig van de vorige eeuw werd Essiac-thee als heilzaam middel gepromoot”
Wat is Essiac-thee van rode iep?
Essiac-thee wordt ook wel eens 'Canadian Essence' genoemd. Deze originele kruidenformule van de Ojibwa-Indianen in het Canadese Noord-Canada, is mondeling doorgegeven aan René Caisse. Er is dus geen lijst met kruiden of ander document van het originele recept beschikbaar. René Caisse was een verpleegster die in 1922 in een ziekenhuis in Ontario werkte. Tot en met de jaren zeventig van de vorige eeuw werd deze thee als heilzaam middel gepromoot. De mix voor de Essiac-thee (het omgekeerde van Caisse) bevat acht kruiden, te weten grote klis (Arctium lappa), schapenzuring (Rumex acetosella), Russische rabarber (Rheum palmatum), witte waterkers (Nasturtium officinalis), bruinalg (Laminaria digitata), gezegende distel (Cnicus benedictus), rode klaver (Trifolium pratense) en dus rode iep (Ulmus rubra). De thee wordt tot op de dag van vandaag verkocht en is vooral populair in de Verenigde Staten.
“Het slijm in de binnenbast staat bekend als het gezondste deel van de rode iep”
Bijna alles van de rode iep is eetbaar. Zo kunnen de bladeren zowel rauw als gekookt worden gegeten. Het meest interessant is echter de binnenbast. Deze kan makkelijk worden gedroogd en daarna bijvoorbeeld als verdikkingsmiddel worden gebruikt in soepen of worden toegevoegd aan deeg om brood mee te maken. Het fruit van de rode iep wordt vaak gegeten als het nog niet rijp is. Het slijm in de binnenbast staat bekend als het gezondste deel van de rode iep. Men zegt dat de tien jaar oude bast het effectiefst is. Om de bast te oogsten, wordt de schors van de boom verwijderd. Hierna wordt de binnenbast van de buitenste schors verwijdert. Dit gebeurt meestal in de lente tot vroege zomer omdat het sap dan stroomt.
“Met name de slijmstoffen zijn interessant voor de mens”
Rode iep is bijzonder voedzaam
De zachte binnenbast van de rode iep is bijzonder voedzaam. Zo bevat deze tal van slijmstoffen zoals onverteerbare polysachariden op basis van galactose, 3-methylgalactose, galacturonzuur, rhamnoxe, tannines, OPC’s (oligomere procyaniden) en harsen. De polysachariden zorgen ervoor dat vocht door het poeder in de binnenbast wordt opgenomen. Ook bevat de bast de mineralen, calcium, ijzer, magnesium, mangaan, fosfor, selenium, kalium, zink, bèta-caroteen en de vitamines B1, B2, B3 en C. Met name de slijmstoffen zijn interessant voor de mens. Slijmstoffen in planten zijn koolhydraten die de plant zelf niet gebruikt. Hun functie is louter vocht vasthouden in de plant en deze beschermen. In barre tijden kan de plant er een beroep op doen als reservevoedsel. Slijmstoffen zijn uitsluitend oplosbaar in water. Voor de mens zijn deze stoffen interessant omdat ze ondersteunend voor de slijmvliezen kunnen werken. De binnenbast van de rode iep staat er daarnaast om bekend dat deze goed is voor de maag- en darmfunctie* en zodoende de spijsvertering ondersteunt*.
*Evaluatie gezondheidsclaims is lopende.
Rode iep poeder en thee
Het is niet raadzaam om zelf in een willekeurig bos of in de stad de bast van de rode iep te oogsten. Iepen hebben geregeld last van iepziekten en de boom is in veel gebieden beschermd. Als u dus op eigen houtje aan de bomen gaat tornen, beïnvloedt u de gezondheid van deze kwetsbare boomsoort. Gelukkig kunt u bij ons terecht voor rode iep-capsules. Elke capsule bevat 400 mg puur iepenpoeder van hoge kwaliteit. De capsules zijn geschikt om met water in te nemen, maar u kunt er ook thee van maken. In dat geval prikt u de capsule open en vermengt u het poeder met heet water. De actieve stoffen van de rode iep blijven behouden.
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over rode iep of andere heilzame bomen? Neem dan tijdens kantooruren contact op met onze medewerkers via tel. +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
