De vrucht lijkt zo uit een horrorfilm te komen, maar de graviola oftewel zuurzak heeft ondanks z’n imponerende stekelige buitenkant een zacht hart. In Suriname staat graviola sinds jaar en dag bekend als een unieke vitamineboost. Tijd om deze ruwe bolster eens nader te bekijken.
In Nederland zien we ‘m zelden in het echt maar in tropische gebieden liggen de markten er vol mee: de graviola (Annona Muricata). Smakelijk ziet-ie er van de buitenkant in ieder geval niet uit, deze grote, stekelige vrucht die wel 7 kilo kan wegen. De graviolaboom is evenmin klein. Soms reikt hij tot tien meter hoog. De oorspronkelijke thuishaven van graviola is het Amazone regenwoud in Zuid-Amerika. In Suriname en op de Caribische eilanden is de bevolking al eeuwen bekend met de graviola, die daar meestal zuurzak of prickle-apple wordt genoemd. Waarbij de laatste term uiteraard verwijst naar het wat angstaanjagende uiterlijk.
Als hij in Zuid-Amerika in sap wordt gebruikt, krijgt graviola de Spaanse naam guanábana mee. Daarnaast staat hij bekend als soursop of Braziliaanse paw paw. Als iemand het over de gezondheidskenmerken heeft, wordt meestal graviola als aanduiding gehanteerd. Grappig detail: in Indonesië en Maleisië wordt zuurzak ook wel eens de Nederlandse doerian genoemd. Dit vloeit voort uit het gegeven dat Nederlandse handelaars in vervlogen tijden wel brood zagen in de graviolavrucht, in tegenstelling tot de beter bekende, stinkende doerian.
“De smaak is een mix van aardbei en ananas met een klein zuurtje met een romige bijsmaak van banaan en kokos”
Inmiddels is de boom wijd verspreid over de tropische gebieden der wereld. Waarschijnlijk hebben de Portugezen de graviola naar Afrika gebracht en hebben Nederlanders de zuurzak in Indonesië en andere Aziatische landen verspreid. Ik kwam hem zelf ooit tegen op het Oost-Afrikaanse spice island Zanzibar. Met name het sap van de vrucht is populair. De smaak is een mix van aardbei en ananas met een klein zuurtje met een romige bijsmaak van banaan en kokos. Wie het zelf eens wil proberen, kan voor blikjes met het pure sap bij de meeste Aziatische toko’s terecht.
“De laatste jaren wordt steeds meer onderzoek uitgevoerd naar graviola als bron van unieke stoffen genaamd annonaceous acetogeninens”
De zuurzak is een bijzondere en unieke plant. Een prachtig kenmerk is dat elk stukje van de boom voor verschillende doeleinden kan worden gebruikt: de vrucht, de zaden, de bladeren, wortels en de schors. Zowel in de bladeren als in het vruchtvlees zitten bijvoorbeeld de vitamines B1, B2, C en E. Daarnaast bevat de graviola de mineralen kalium, zink, calcium en magnesium en bètacaroteen. Bovendien bevat de vrucht foliumzuur en voedingsvezels.
De laatste jaren wordt steeds meer onderzoek uitgevoerd naar graviola als bron van unieke stoffen genaamd annonaceous acetogeninen. Dit zijn vetzuren met specifieke eigenschappen die uitsluitend in de Annonceae familie voorkomen, waartoe de graviola behoort. Zuurzak is tevens een van de weinige plantaardige bronnen van vitamine B12. Deze vitamine komt voornamelijk in dierlijke producten voor.
“Van de bladeren kan thee worden getrokken”
Van graviolasap tot graviolathee
De meeste mensen kennen de vrucht omdat er vruchtensappen van worden gemaakt. Het zoete sappige vruchtvlees van de zuurzak leent zich hier perfect voor. Het wordt dan ook massaal verwerkt in vruchtensappen die gewoon bij ons in het schap van de supermarkt staan. Van de bladeren kan thee worden getrokken. De bladeren zijn volop online verkrijgbaar. Daarnaast is zuurzak verkrijgbaar in de vorm van voedingssupplementen. De graviola-capsules die u bij vitaminesperpost.nl kunt krijgen, worden gemaakt van de graviolabladeren. Ze zijn volgens IFS-kwaliteitsnormen gecapsuleerd. Daarnaast kunt u bij ons terecht voor graviolapoeder. Heerlijk in een smoothie of dessert.
Op internet zijn talloze recepten te vinden voor zuurzakcocktails of -ijs. Bijgaand een eenvoudig recept voor graviolathee.
- U neemt circa 5 gedroogde bladeren en knipt of scheurt deze in kleine stukjes.
- Zet een pannetje met water op het vuur. Reken voor 1 kop thee op 1,5-2 koppen water.
- Doe de bladeren in het water.
- Roer even door en laat het 20-30 min koken. Langer mag ook, maar dan dient u het water bij te vullen. Tijdens het koken onttrekt u de waardevolle stoffen aan de bladeren.
- Schenk door een zeefje in een theeglas of mok en voeg eventueel naar smaak honing toe.
Vragen of advies?
Heeft u nog vragen over graviola of andere voedingssupplementen gebaseerd op vruchten? Neem dan tijdens kantooruren telefonisch contact op met onze deskundige medewerkers: tel. +31 (0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
