Wie gezond eet, krijgt alle mineralen binnen die hij of zij nodig heeft. Of ze echter goed worden opgenomen, heeft te maken met biologische beschikbaarheid. Ook in de supplementenwereld nemen deze woorden een belangrijke plaats in. Maar wat betekent biologische beschikbaarheid eigenlijk?
- Wat is biologische beschikbaarheid?
- Biologische beschikbaarheid begint bij planten
- Een goede spijsvertering verhoogt de biologische beschikbaarheid
- Hoe bewerkstellig ik een goede opname van mineralen?
- Onderzoek naar biologische beschikbaarheid
- Mooie combinaties voor een goede biologische beschikbaarheid
Wat is biologische beschikbaarheid?
Zowel in de voedingsmiddelenindustrie als in de wereld van voedingssupplementen is men drukdoende met de ontwikkeling van producten met inhoudsstoffen waarvan men veronderstelt dat ze gezondheidsondersteunend werken. De aanwezigheid van goede stoffen volstaat hierbij niet. Men moet kunnen aantonen dat een voedingsmiddel of supplement ook echt iets doet voor de gezondheid van mensen. Dit hangt samen met de opname, oftewel de biologische beschikbaarheid. De biologische beschikbaarheid is dus het deel van een voedingsstof dat wordt opgenomen in het maagdarmkanaal en door het lichaam kan worden gebruikt.
“De biologische beschikbaarheid van nutriënten in planten hangt af van diverse factoren”
We beginnen met een lesje biologie. Ook planten hebben te maken met biologische beschikbaarheid. Het is immers de bedoeling dat onze bodem de planten voedt die wij daarna nuttigen. De biologische beschikbaarheid van nutriënten in planten hangt van diverse factoren af. Het begint bij de specifieke voedingsvraag van een gewas. Daarnaast is het belangrijk hoe efficiënt de voedingsstoffen door het zogenoemde bodemvoedingsweb worden opgenomen, vastgehouden en vrijgemaakt voor opname door de plant.
Dit wordt ook wel ‘het leverend vermogen’ van de bodem genoemd. Natuurlijk speelt ook de verhouding tussen de verschillende nutriënten in de bodem en de organische component een rol. De belangrijkste hiervan zijn:
De beschikbaarheid van voedingsstoffen in de bodem hangt echter van nog meer factoren af. Zo zijn de mogelijkheden tot aanvulling van belang. Denk hierbij aan stikstof- en fosfaatgebruik in de landbouw. Een andere factor is de aanvulling met anorganische meststoffen. In de biologische landbouw is aanvulling met fosfor, zwavel, magnesium en calcium in de vorm van ruwe mineralen toegestaan. Als laatste speelt de aanvulling van sporenelementen aan de bodem een rol.
- De verhouding tussen koolstofrijk materiaal en stikstof in de bodem.
Dit bepaalt de opbouw van stabiele humus in de bodem en de afbraak van organisch materiaal waarmee voedingsstoffen beschikbaar komen. - De aanwezigheid van en verhouding tussen calcium en magnesium.
Deze twee mineralen zijn van grote invloed op de productiviteit en kwaliteit van het gewas. Ze beïnvloeden tevens de beschikbaarheid van de voedingsstoffen. - De beschikbaarheid van fosfaat.
Deze hangt af van de aanwezigheid van calcium, ijzer en aluminium en de zuurgraad en zwaarte van de bodem.
Dit kan onder meer door het inzetten van lavameel. In de natuur zorgt immers verwering van de rotsachtige ondergrond voor het vrijkomen van sporenelementen. Na een eeuw van eenzijdige intensieve landbouw met alleen aanvulling van kunstmest, is de natuurlijke voorraad van vooral micronutriënten in de Nederlandse bodem flink uitgeput (ofwel: mono-agricultuur).
"We kennen twee soorten ijzer: heemijzer en non-heemijzer. De ene soort wordt beter opgenomen dan de andere"
Net zoals planten met een goede opname van voedingsstoffen krijgen te maken, geldt dit dus ook voor ons. Wij zijn immers de volgende in de voedselketen en eten de gewassen. Om al het goede uit gewassen op te nemen, hebben we vooral een goed functionerende spijsvertering nodig. Dit ondersteunt de biologische beschikbaarheid van stoffen, optimaliseert de voedseltolerantie en vermindert de vorming van toxines en andere belastende stoffen in het lichaam.
Onder meer van belang is de vorming van spijsverteringsenzymen. Deze breken namelijk alle voeding af die we eten. Sommige voedingsmiddelen bezitten zelf enzymen waarmee de spijsvertering kan worden ondersteunt. Zo is kiwi een rijke bron van het enzym actinidine. Actinidine split voedingseiwitten in aminozuren en peptiden. Ananas zit boordevol bromelaïne en avocado en bijenpollen bevatten eveneens diverse spijsverteringsenzymen.
Deze enzymen dragen bij aan de ondersteuning van de biologische beschikbaarheid van alle goede stoffen in de deze vruchten en pollen. Dat wil zeggen dat ze eraan bijdragen dat al deze fijne stoffen optimaal door het maagdarmkanaal kunnen worden opgenomen en zo het behoud van gezonde darmen ondersteunen.
"Calcium uit groente wordt relatief beter opgenomen dan calcium uit melk"
Of u voldoende mineralen in uw lichaam opneemt, heeft niet alleen te maken met wat u eet, maar ook met de vorm waarin het mineraal in uw voeding voorkomt. Deze vorm hangt namelijk ook samen met de mate van opname, de biologische beschikbaarheid dus, van het mineraal. Bovendien: hoeveel mineralen zijn al in uw lichaam aanwezig? Van ijzer is bijvoorbeeld bekend dat het beter wordt opgenomen als iemand hier niet genoeg van bezit. Ook de scheikundige vorm van een mineraal speelt een rol.
Het lichaam kan de ene vorm beter opnemen dan de andere. Het mineraal selenium wordt bijvoorbeeld beter opgenomen als het aan het aminozuur methionine is gekoppeld. Daarnaast is de zuurgraad in uw lichaam en de zuurgraad van uw maag van belang. Bij een hoge zuurgraad lossen veel mineralen beter op en worden op die manier beter opgenomen. Andere stoffen remmen de biologische beschikbaarheid van mineralen. U kunt hierbij denken aan polyfenolen uit koffie en thee, fytinezuur in granen en oxaalzuur uit rabarber en spinazie. Tenslotte: sommige mineralen beïnvloeden elkaar negatief, bijvoorbeeld zink en koper, ijzer en calcium en zink en ijzer.
Onderzoek naar biologische beschikbaarheid
De Universiteit van Wageningen doet uitgebreid onderzoek naar de relatie tussen de biologische beschikbaarheid van losse voedingscomponenten, de maagdarmfunctie en het immuunsysteem. Zo probeert men onder meer te begrijpen in hoeverre sommige voedingsstoffen de darmwand passeren en via de bloedbaan ergens anders in het lichaam beschikbaar komen. We kijken uit naar de resultaten.
Mooie combinaties voor een goede biologische beschikbaarheid
U kunt dus goed op uw voeding letten en in de gaten houden welke combinaties elkaar ondersteunen. Bij vitaminesperpost.nl hebben we sommige stoffen reeds voor u in één capsule verenigd, zodat u meteen de ultieme verhouding krijgt. Zo kunt u bij ons terecht voor het combi-supplement Calcium & Magnesium waarin de goede ratio van tweemaal zoveel elementair magnesium ten opzichte van eenmaal elementair calcium is aangehouden. Onze formule IJzer Complex bevat daarnaast niet alleen een goed opneembare vorm van ijzer maar ook vitamine C. Vitamine C bevordert de opname van ijzer in het bloed.
Bovendien hebben wij aan veel producten BioPerine® oftewel zwarte peper extract toegevoegd. Om een voedingsstof in het lichaam op te nemen, is het immers noodzakelijk dat het in de bloedbaan terechtkomt via de celwand van de darmcellen. Dat is bij grotere moleculen lastig. Zwarte peperextract oftewel piperine (BioPerine®) ondersteunt de spijsvertering*. Daardoor kunnen grotere deeltjes toch passeren. Hier vindt u meer informatie over de samenhang tussen het klinisch geteste BioPerine® en de biologische beschikbaarheid.
Het is duidelijk dat sommige voedingsstoffen elkaar dus versterken en elkaars biologische beschikbaarheid beïnvloeden en dat andere elkaar juist minder sterk maken. Het is dus wijs om op te letten in welke combinaties u uw voeding nuttigt en/of welke voedingssupplementen al dan niet samengaan om het gewenste resultaat te bereiken.
Vragen of advies?
Wil u graag meer informatie over de biologische beschikbaarheid van onze supplementen? Aarzel dan niet en neem tijdens kantooruren contact op met onze deskundige medewerkers via +31 (0)75 612 12 47 (lokaal tarief) of via ons contactformulier.
