Geen groente, geen fruit, geen pasta en geen aardappelen. Op sociale media gaan tienduizenden berichten rond die een dieet bestaande uit enkel dierlijke voeding aanbevelen. Dit zogeheten carnivore diet is een van de meest controversiële dieettrends van nu. Wat houdt dit dieet precies in en is het gezond?
- Het carnivoor dieet: “Eat meat, drink water”
- Paleo of carnivoor: wat zijn de verschillen?
- Wat zijn de voordelen van een carnivoor dieet?
- Wat zijn de nadelen van een carnivoor dieet?
- Welke supplementen bij een carnivoor dieet?
- Conclusie: niet voor iedereen
Het carnivoordieet: “Eat meat, drink water”
Een van de meest controversiële dieettrends van nu is het carnivoordieet. Dit is een dieet waarbij veel kilo’s vlees wordt gegeten en heel wat eieren en blokken boter worden weggewerkt. Dit zogenoemde carnivoordieet zou een wondermiddel zijn om snel te vermageren, de huid op te knappen en spiermassa te kweken. Hierdoor spreekt het dieet veel, met name jonge mensen aan.
Het carnivoordieet houdt in dat uitsluitend dierlijke producten worden gegeten. Alle plantaardige voedingsmiddelen worden uitgesloten. Hier bestaan verschillende varianten op. In de meest strikte variant, voor de ‘hardcore carnivoren’, wordt enkel vlees, gevogelte, (vette) vis, orgaanvlees en dierlijke vetten (reuzel, ghee) gegeten. Hierbij wordt zuiver water en ‘bone broth’ (bottenbouillon) gedronken. Sommige varianten staan ook zwarte koffie en thee toe.
De mildere variant, ook wel ‘animal-based’ genoemd, omvat ook kleine hoeveelheden rauwmelkse, lactose-arme zuivelproducten zoals boter, harde kazen, zure room, kefir en yoghurt. Hierbij wordt wél licht verteerbaar fruit en rauwe honing gegeten.
Het idee achter het carnivoordieet is dat alle voedingsstoffen waar het lichaam mogelijk op reageert, worden weggelaten. We noemen deze stoffen antinutriënten. Dit zijn meestal stoffen die van nature in planten en noten kunnen voorkomen zoals fytinezuur (granen en noten), lectines (granen) en andere natuurlijke afweerstoffen van de plant. Om deze reden wordt het carnivoordieet ook wel een extreem eliminatiedieet genoemd. Door alle mogelijke antinutriënten weg te laten, krijgt het lichaam de kans zich te herstellen.
“Het Paleodieet is gebaseerd op het eten van voedsel dat beschikbaar was voor onze voorouders, vóór de opkomst van de landbouw”
Het carnivoordieet wordt vaak met het paleo- of oerdieet vergeleken. Hoewel dit dieet overeenkomsten kent met het carnivoordieet, zijn er ook belangrijke verschillen. Hoewel bij het paleodieet eveneens vlees, vis en eieren worden gegeten, is dat niet het enige wat u op uw bord krijgt. Het carnivoordieet onthoudt zich namelijk van alle koolhydraten, terwijl er binnen het paleodieet wél ruimte is voor veel complexe koolhydraten zoals zoete aardappelen, bladgroente en andere vezelrijke groente en fruit. Het paleodieet staat daarentegen weer helemaal geen zuivelproducten toe.
Waar de diëten in overeenkomen, is de focus op onbewerkte, volwaardige voedingsmiddelen, koolhydraatbeperking en het weglaten van bewerkte, plantaardige oliën. De diëten verschillen in hun benadering van voedselkeuzes en verhouding tussen macronutriënten zoals koolhydraten, vetten en eiwitten.
“Momenteel is er beperkt onderzoek naar de gezondheidsvoordelen van het volgen van een carnivoordieet”
Wat zijn de voordelen van een carnivoordieet?
Momenteel is er beperkt onderzoek naar de gezondheidsvoordelen van het volgen van een carnivoordieet. Er zijn echter voldoende aanwijzingen dat koolhydraatarme diëten de gezondheid van sommige mensen ten goede kan komen. Potentiële voordelen van het carnivoordieet zijn:
- Gewichtsverlies: Het dieet staat met name bekend om zijn effectiviteit bij het afvallen. Het weglaten van alle (bewerkte) koolhydraten leidt tot een vermindering van de totale calorie-inname. Door minder koolhydraten te eten, gebruikt het lichaam vet als energiebron, wat leidt tot gewichtsverlies.
- Veel vitamines en aminozuren: Vlees is een goede bron van de vitamines B1, B2, B6 en B12. Daarnaast levert het de mineralen zink, ijzer, fosfor en selenium. Lever is bovendien een rijke bron van vitamine A.
- Verhoogt het verzadigingsgevoel: Eiwitrijke voeding zorgt ervoor dat u langer vol zit. Eiwitrijk voedsel zorgt ervoor dat u overdag minder honger ervaart, waardoor u minder behoefte heeft aan (zoete) tussendoortjes.
- Stabiele bloedsuikerspiegel: Het weglaten van (snelle) koolhydraten zorgt voor minder pieken en dalen in het bloedsuikergehalte. Bij het overschakelen naar vet- en eiwitrijke voeding zult u merken dat de bloedsuikerspiegel stabieler is. Door het dieet met intermittent fasting te combineren, is er een aantal bijkomende voordelen. Gedurende het vasten krijgt het lichaam de tijd om zichzelf te repareren en afvalstoffen op te ruimen (autofagie).
- Energie en mentale focus: Aanhangers van het dieet geven aan overdag meer energie en mentale focus te hebben.
- Eenvoud: Voor sommige mensen is de eenvoud van het carnivoordieet aantrekkelijk. Het bereiden van maaltijden kost weinig tijd en het is niet nodig om alle voedseletiketten uitgebreid te inspecteren. Alles draait immers om vlees, vis, eieren en zuivel.
- Elimineert bewerkt voedsel: Sterk bewerkt voedsel is vaak rijk aan suikers, zout, verzadigde vetten, evenals kunstmatige toevoegingen zoals emulgatoren, zoetstoffen, bindmiddelen, smaakstoffen en kleurstoffen. Door ultrabewerkte voeding te laten staan, verbetert de darmgezondheid en wordt het immuunsysteem minder belast.
“Bij een dieet zonder plantaardige voeding krijgt u al snel te weinig vitamine C, calcium en magnesium binnen”
Wat zijn de nadelen van een carnivoordieet?
Ondanks vele potentiële voordelen, brengt het strikte dieet ook nadelen met zich mee:
- Hoog in vet, cholesterol en natrium: Een dieet bestaande uit enkel dierlijke voeding is hoog in verzadigde vetten en cholesterol. Dit komt de gezondheid van onze hart- en bloedvaten niet ten goede. Bovendien bevatten verwerkte vleessoorten zoals ontbijtspek en worst grote hoeveelheden natrium. Een teveel aan natrium kan de bloeddruk verhogen, de nierfunctie verslechteren en kan tot diverse andere negatieve uitkomsten leiden.
- Geen voedingsvezels: Vezels zijn niet-verteerbare koolhydraten die enkel in plantaardig voedsel voorkomen. Aangezien het carnivoordieet geen groente, fruit, aardappelen, peulvruchten en noten en zaden bevat, bevat het 0 gram voedingsvezels. Het advies van de Gezondheidsraad is rond de 30 gram vezels per dag binnen te krijgen. Een gebrek aan vezels kan tot verstopping leiden. Bovendien zijn vezels ontzettend belangrijk voor een gezonde darmflora.
- Gebrek aan belangrijke voedingsstoffen: Bij een dieet zonder plantaardige voeding krijgt u al snel te weinig vitamine C, E, calcium, foliumzuur en magnesium binnen. Door veel orgaanvlees kunt u dit compenseren. Hiermee kunt u echter een overschot van vitamine A en ijzer binnenkrijgen.
- Milieueffecten en dierenwelzijn: Naast mogelijke voedingstekorten zijn er ook ethische en milieukwesties verbonden aan het carnivoordieet. De veeteeltindustrie is een van de grootste bronnen van broeikasgassen en draagt bij aan ontbossing en watervervuiling. Het promoten van een dieet dat afhankelijk is van dierlijke producten kan de druk op het milieu vergroten, om nog maar te zwijgen over het onnodige dierenleed.
- Eenzijdig: Elke dag enkel vlees, vis en eieren eten, is niet voor iedereen weggelegd. Op termijn kan dit eenzijdige dieet ervoor zorgen dat het tegen gaat staan.
“Voor mensen die enkel dierlijke voeding eten, is dagelijkse suppletie met vitamine C raadzaam”
Kunnen bij een carnivoordieet supplementen worden gebruikt? Daar is geen eenvoudig antwoord op. Veel aanhangers van het dieet geloven dat men met het eten van volwaardige voeding alle benodigde nutriënten binnenkrijgt. Toch zijn er verschillende ondersteunende supplementen die bij het dieet kunnen worden gebruikt:
Vitamine C: Als er groente en fruit op het menu staan, hoeft u niet zo snel bang te zijn voor een gebrek aan vitamine C. Voor mensen die enkel dierlijke voeding eten, is dagelijkse suppletie met vitamine C van belang. Vitamine C is een antioxidant, ondersteunt het immuunsysteem, verhoogt de opname van ijzer en activeert de natuurlijke energie in het lichaam.
Elektrolyten: Als iemand op een carnivoordieet overschakelt, kan het lichaam in het begin extra water en natrium (zout) afscheiden. Deze verandering in de vochthuishouding kan in het beginstadium ongewenste verschijnselen geven. Inname van voldoende elektrolyten is cruciaal om een evenwichtige pH-balans en vochtbalans te bewaken. De meest voorkomende elektrolyten zijn natrium, kalium, calcium, magnesium, chloride, en fosfaat.
Betaïne HCL en spijsverteringsenzymen: Bij het carnivoordieet zal een grote verandering in uw darmgezondheid plaatsvinden. Verhoogde vleesconsumptie vereist van het lichaam om meer maagzuur te produceren, om zo de aanzienlijke hoeveelheid eiwitten efficiënt te verteren. Voor beginnende carnivoren kan het daarom de moeite waard zijn om een Betaïne HCL-supplement en spijsverteringscomplex te gebruiken.
Magnesiumbisglycinaat: Magnesium is bij meer dan 300 lichaamsprocessen betrokken. Het is onder meer nodig voor de vorming van botten en spieren en draagt bij aan de normale werking van ons zenuwstelsel. Bij een strikt carnivoordieet is het onmogelijk om aan uw aanbevolen hoeveelheid magnesium te komen. Suppletie met magnesiumbisglycinaat is interessant, omdat het door de meeste mensen goed wordt verdragen.
Folaat foliumzuur: Door het gebrek aan plantaardig voedsel kan ook de inname van voldoende folaat in het geding komen. Hier kan een supplement uitkomst bieden.
“Alle genoemde gezondheidsvoordelen van het dieet kunnen ook met een gebalanceerd dieet worden behaald”
Het carnivoordieet, dat hoofdzakelijk uit vlees, vis en eieren bestaat, is zeker niet voor iedereen geschikt. Het dieet wordt gepromoot als een manier om snel gewicht te verliezen, spiermassa op te bouwen en uw gezondheid te verbeteren. En hoewel sommige mensen baat kunnen hebben bij het weglaten van koolhydraten, zijn er aanzienlijke zorgen over langetermijneffecten. Het roept bovendien vragen op met betrekking tot duurzaamheid en ethiek. Over het algemeen is het carnivoordieet onnodig restrictief en boven alles eenzijdig.
Alle genoemde gezondheidsvoordelen van het dieet kunnen ook met een gebalanceerd dieet worden behaald. De gezondheidswinst is namelijk toe te schrijven aan hetgeen u niet eet bij het carnivoordieet, dus ultrabewerkt voedsel, suikers, zaadoliën, frisdrank, zoetstoffen en andere stoffen die potentieel de darmen irriteren. Uiteindelijk is het handhaven van een gevarieerd en uitgebalanceerd dieet met een verscheidenheid aan planten duurzamer voor mens en natuur en zal op langere termijn meer gezondheidsvoordelen opleveren.
Vragen of advies?
Wilt u meer weten over supplementen bij een carnivoordieet of heeft u een andere vraag? Neem dan contact op met onze deskundige medewerkers via het contactformulier of tijdens kantooruren via telefoonnummer +31(0)75-612 12 47 (lokaal tarief).
